حفظ همانندی محیط و عدم توانایی در استفاده از زبان به منظور برقراری ارتباط بود.
پس به طور کلی میتوان بگوییم اوتیسم دارای سه گروه علامت است:
در تعاملات خود دچار مشکل میشوند
در برقراری ارتباط کلامی خوب و مناسب با دیگران ناتوان هستند
و رفتارهای کلیشه ای در آنها دیده می شود.
بچه های مبتلا به اوتیسم برخلاف بچه های دیگر که در مرحله پیش زبانی چیزهای جالب را با انگشت اشاره خود نشان می دهند چنین کاری نمی کنند واین بچه ها به جلب توجه دیگران اهمیتی نمی دهند.
کودکان اوتیسم رفتارها و روابط هیجانی بین افراد را به خوبی درک نمی کنند.
بعنوان مثال بی علت می خندند و بدون اینکه با موضوع خنده داری روبه رو شوند هیجان زدگی خود را به شکل خاصی بروز میدهند و زمان خوشحالی حرکتی شبیه بال زدن نشان می دهند بالا و پایین می پرند و یا بر خود می لرزند ویا دورتا دور خود میچرخند.
اوتیسم چه خصوصیاتی دارد؟
افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند اغلب در سه زمینه با مشکل مواجه هستند این مشکلات موسوم به اختلال سه وجهی نام دارد.
مراوده اجتماعی : دشواری در ایجاد روابط اجتماعی بعنوان مثال منزوی از دیگران و یا بی تفاوت نسبت به آنان بودند.
ارتباط اجتماعی : دشواری در ایجاد لفظی و غیر لفظی بعنوان مثال اینکه بطور کامل مفهوم حرکات و اشارات حالات صورت و لحن صحبت دیگران را نفهمیدن.
تخیل : دشواری در یادگیری بازی هایی که چند نفر در آنها در گیر هستند و یا باید از قدرت تخیل برای فهم آنها استفاده کرد.بعنوان مثال محدودیت در فعالیت هایی که به قدرت تخیل فرد مربوط می شوند،یا اینکه احتمالا آنها را فقط بطور خشک و مکرر تقلید کردند.
علاوه بر این اختلال سه وجهی رفتار تکراری و مقاومت در مقابل تغییر روال کار و زندگی نیز جزو خصوصیات فرد اتیستیک است.
اوتیسم در اثر چه اختلالاتی بوجود می آید؟
علت یا علائم دقیق اوتیسم هنوز ناشناخته هستند ولی تحقیقات نشان داده است که عوامل ژنتیک در این باره مهم هستند. همینطور تحقیقات نشان داده است که اوتیسم به رشته شرایطی مربوط است که بر رشد مغز تاثیر می گذارند و در قبل حین و یا در فاصله کوتاهی بعد از تولد رخ می دهند
همچنین تحقیقاتی در ارتباط با ژن ها و تغییر مواد سمی محیطی مانند فلزات سنگین(مانند سرب،جیوه..)روی آنها و ابتلا به اوتیسم انجام شده است.بر اساس این تحقیقات مواد سمی تاثیر مخربی روی ژن ها دارند و نمی توانند پروتئین های خاص مورد نیاز را تولید کرده پس در نتیجه به مغز آسیب می رساند و حتی مواد نگهدارنده ای که به مواد غذایی اضافه می شوند هم ممکن است در این زمینه موثر باشد.
محققین دیگری معتقدند که تحت شرایط خاصی تعدادی از ژنهای ناپایدار باعث اختلال در عملکرد مغز و در نهایت بروز اوتیسم می شود،تعداد دیگری از محققین نیز بر روی احتمال بروز اوتیسم در دوران بارداری تحقیق می کنند،آنها معتقدند که یک عامل ویروسی ناشناخته ،اختلال متابولیسمی و یا آلودگی به مواد شیمیایی محیطی در دوران بارداری می تواند عامل ایجاد این بیماری شود.همچنین احتمال بروز اوتیسم در کودکانی که بیماری هایی مانند سندروم ژن ایکس،سندروم روبلا(سرخجه) و فنیل کتونوریای درمان نشده داشته باشند بیشتر است.
پیشگیری اوتیسم
هنوز هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلای کودک به اوتیسم گزارش نشده است چون علت اصلی این بیماری مشخص نیست ،اما با درمان بموقع بیماری بهبود یافته و مهارت های اجتماعی و کلامی کودک ارتقا پیدا میکند لازم به ذکر است که بدانیم که این بچه ها اغلب حرف نمی زنند و هنگامی که صحبت می کنند کلمات دیگران را طوطی وار تکرار میکنند و بطور کل بچه های عادی از 3تا4 ماهگی شروع به صدا در آوردن و غان وغون می کنند و در حدود 11 ماهگی کلمات را میفهمند و کم کم شروع به ادا کردن آنها می کنند در حالیکه این روند در این کودکان بسیار به کندی اتفاق میافتد .
نکته بسیار مهم این است: که بدانیم اوتیسم در سرتاسر دنیا دیده میشود این اختلال در پسران شایع تر از دختران است و به عبارت دیگرنژاد،مکان زندگی،سطح تحصیلات والدین،وضعیت اقتصادی-اجتماعی،شیوه زندگی....هیچ کدام تاثیری درشانس پیشگیری ازبروز اوتیسم نخواهد داشت..
درمان اوتیسم
اوتیسم با جراحی و دارو درمان نمی شود (گرچه دربرخی از موارد به افراد مبتلا برای بهتر کردن برخی علائم این بیماری مثل خشونت رفتار و مشکلات تمرکزی،تجویز برخی از داروها داده میشود) اما بطور کلی، به افرادیکه به اوتیسم مبتلا هستند مهارت هایی آموزش داده می شود که به آنها کمک میکنند کارهایی که برایشان دشوار بوده را انجام دهند. بهترین نتایج در کودکانی دیده می شود که از سن خیلی پایین درمان را شروع می کنند یعنی بلافاصله پس از تشخیص.
برنامه های آموزشی خاص که برحس نیازهای فردی کودکان تعیین می شود معمولاً بهترین روش درمان است. این برنامه ها با آموزش برنحوه برقراری ارتباط کودک، روی شکستن سد ها و موانع ارتباطی کار می شود (گاهی اوقات با استفاده از تصاویر یا زبان اشاره). مهارت های ابتدایی زندگی، مثل نحوه عبور از خیابان یا آدرس پرسیدن نیز در این برنامه ها مورد توجه است. یک یا چند برنامه درمانی نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد مثل: متخصص اعصاب،روانپزشک،روانشناس،گفتار درمانی،موسیقی درمانی، تغییر در رژیم غذایی، دارودرمانی، کار درمانی و شنوایی یا بینایی درمانی. همان متخصصین که به تشخیص بیماری در کودک کمک کردند، معمولا به اتفاق هم بهترین مجموعه درمانها را به علاوه برنامه آموزشی برای کودک در نظر می گیرند. این افراد در زمان نوجوانی ممکن است بتوانند در کلاسهای عادی شرکت کنند، اما ممکن هم هست که به خاطر مشکلات رفتاری مداوم نیاز به کلاس ها و مدارس خاص در دوران دبیرستان داشته باشند. و همچنین امروزه از درمان نوین نوروفیدبک برای بالا بردن سطح یادگیری و توجه افراد مبتلا به اوتیسم استفاده می شود.
با افراد مبتلا به اوتیسم چگونه برخورد کنیم؟
آموزش والدین می تواند عوارض اوتیسم را در کودکان کاهش دهد،نتایج تحقیقی روی کودکان مبتلا به اوتیسم نشان می دهد که نحوه تعامل والدین با آنها از وقتی که دوسال و نیمه هستند میتواند عوارض اوتیسم را به طرز قابل توجهی کاهش دهد.محققانی که تحت نظر کینگز کالج لندن فعالیت می کردند گروهی از والدین را آموزش دادند که چگونه با بچه هایی تعامل کنند که اختلال اوتیسم متوسط یا شدید دارند ،نتیجه این شد که عوارض اختلال در کودکانی که والدینشان این آموزش ها را دیده بودند تا پانزده در صد نسبت به کودکان با وضعیت مشابه کاهش داشت و ادامه این روش درمانی به پیشرفت های پایدارمنجر شده که محققان آن را تحولی فوق العاده توصیف کرده اند.
انجمن اوتیسم آمریکا نکات زیر را در برخورد با این کودکان توصیه می کند:
-ابتدا این موضوع را بپذیرید که مراقبت از کودک اوتیسم می تواند توان فرسا باشد،اگر سعی کنید که به خود بقبولانید که چنین نیست تنها احساس استرس بیشتری خواهید کرد.
-هر عضو خانواده به مقداری زمان نیاز دارد تا در آن هنگام هر کاری می خواهد انجام دهد وبر کودک اوتیسم خود متمرکز نباشد.
-گاهی که سایر اعضای خانواده یا دوستان مراقبت از کودک را بر عهده می گیرند با یه غذای مخصوص یا رفتن به گردش به خود پاداش دهند.
-تمرینات تنفسی و آرامش عضلانی را انجام دهند.
-تجربیات و احساسات روزانه تان را یادداشت نمایید زیرا روی کاغذ آوردن افکارتان ممکن است به کاهش استرس در شما کمک کند.
مهناز گنجیان:روانشناس- نوروتراپیست
