کودکان به طور کامل در لحظه زندگی می‌ کنند و این ویژگی می‌ تواند انتظار را برای آن‌ ها دشوار کند. در این مقاله از وب‌ سایت خانواده، با موضوع آموزش صبر و تحمل به کودکان همراه شما خواهیم بود تا با نگاهی علمی به بهبود زندگی خانوادگی بپردازیم.

صبر و تحمل کودکان

اگر تصور کنیم که مهارت صبر کردن مانند یک ماهیچه است، چگونه می‌ توانیم آن را تقویت کنیم؟ پاسخ ساده است: با تمرین! این رویکرد باید در آموزش صبر به کودکان نیز مد نظر قرار گیرد.

هیچ چیز به اندازه تمرین مداوم در تقویت مهارت‌ های جسمی و ذهنی مؤثر نیست. هیچ کودکی به طور طبیعی و از بدو تولد صبور نیست.

کودکان صبر و تحمل

فرزندان ما در دنیایی پرورش می‌یابند که در آن رضایت فوری به یک امر رایج تبدیل شده است. دنیای ما به سرعت در حال تحول است و نیاز به عجله را به وجود می‌آورد. با این حال، ما به خوبی می‌دانیم که صبر دارای مزایای فراوانی است.

صبر می‌تواند همدلی، احترام متقابل و تقویت روابط با دیگران را به همراه داشته باشد. زمانی که صبور هستیم، استرس کمتری را تجربه می‌کنیم و همچنین از سلامت جسمی بهتر، خوش‌بینی، احساس شادی بیشتر و تصمیم‌گیری بهتری برخوردار می‌شویم.

سن مناسب آموزش صبر به کودکان

افزایش تاب‌ آوری کودک به رشد ساختار های مغزی، بهبود توان جسمانی و فراهم‌ سازی تجربیات غنی بستگی دارد و این عوامل همواره در حال توسعه هستند. از سوی دیگر، حداکثر تاب‌ آوری هر کودک متفاوت است و نباید بیش از حد به آن‌ ها فشار وارد کرد.

بنابراین، قاعده‌ ای ثابت وجود ندارد و باید به این شکل عمل کرد: «در دوران نوزادی، تمامی نیاز های کودکان باید به‌ طور کامل تأمین شود و پس از این دوره و در آغاز نوپایی، به تدریج باید آن‌ ها را با انتظارات واقع‌ بینانه آشنا کرد.»

اهمیت اموزش صبر به کودکان

اهمیت اموزش صبر به کودکان

اما چرا باید صبر را به کودک آموزش دهیم؟ اگر تاب‌ آوری آن‌ ها افزایش پیدا نکند، با چه مشکلی مواجه می‌ شوند؟ ما در جهان زندگی می‌ کنیم و جهان طبق اصول خاصی عمل می‌ کند.

غذا برای آماده‌ شدن به زمان نیاز دارد، پس از طی‌کردن مسافتی معین به مکانی مشخص می‌ رسیم و گل‌ و گیاه در شرایط خاصی رشد می‌ کند.

کودکان باید یاد بگیرند که راه صد ساله را نمی‌ توان یک‌ شبه رفت. تاب‌ آوری به آن‌ ها کمک‌ می‌ کند تا برای رسیدن به هدف تلاش کنند و از پیچ‌و خم راه مأیوس نشوند.

آموزش صبر و تحمل به کودکان

کودکان به طور کامل در لحظه زندگی می‌کنند و این ویژگی می‌ تواند انتظار را برای آن‌ ها دشوار کند، زیرا به جای تمرکز بر نتیجه نهایی، به رضایت آنی فکر می‌ کنند.

به همین دلیل، یک ساعت رانندگی تا شهر بازی ممکن است برای آن‌ ها از کار در معدن هم طاقت‌ فرساتر به نظر برسد. کودک شما تنها به این فکر می‌ کند که حوصله‌ اش سر رفته و نمی‌ تواند پیش‌ بینی کند که در پایان این سفر، سرگرمی و بازی در انتظارش است.

آموزش صبر کردن به کودکان

تحمل یکی از مهارت های حیاتی برای زندگی اجتماعی و عاطفی کودکان است. کودکی که یاد بگیرد چطور در برابر ناکامی ها، تأخیرها و محدودیت ها صبور باشد، در بزرگسالی روابط سالم تری خواهد داشت.

تحمل به کودک کمک می کند خشمش را مدیریت کند، انعطاف پذیر باشد و در برابر سختی ها زود از پا در نیاید. با یاد دادن این مهارت، والدین آینده ای متعادل تر و موفق تر برای فرزندشان رقم می زنند.

آموزش تحمل باید از سال های اول زندگی آغاز شود، چون در این دوران شخصیت کودک شکل می گیرد و پذیرای یادگیری عمیق تری است.

راهکار افزایش تحمل در کودکان

برای آموزش تحمل به کودک، لازم نیست سراغ روش های سخت یا پیچیده بروید. کافی است از تمرین های ساده و روزمره کمک بگیرید.

مثلا وقتی کودک چیزی می خواهد، با تأخیر کوتاه به او بدهید و این را توضیح دهید که گاهی باید منتظر بماند. بازی هایی مثل نوبتی انجام دادن یا بازی های تخته ای نیز تمرینی برای صبر هستند.

والدین باید الگویی از صبر باشند و با کلمات مثبت او را تشویق کنند. همچنین، داستان هایی درباره شخصیت هایی که صبور بودند، کمک بزرگی به آموزش غیرمستقیم این مفهوم می کند.

گفت و گو با کودک درباره صبر

گفت و گو با کودک درباره صبر

صحبت با کودک درباره مفاهیم انتزاعی مثل «تحمل» اگر با زبان کودکانه و مثال های قابل لمس همراه باشد، بسیار مؤثر خواهد بود. برای مثال می توانید از موقعیت هایی که کودک تجربه کرده استفاده کنید: «یادته دیروز صبر کردی تا نوبتت برسه؟ چقدر خوب تونستی منتظر بمونی!»

این بازخورد های مثبت باعث می شود کودک حس کند صبر کردن کار ارزشمندی است. همچنین باید تفاوت بین خواسته های فوری و خواسته های مهم را به او توضیح دهید تا بداند همیشه نمی شود همه چیز را همان لحظه خواست.

نقش بازی آموزش تحمل به کودک

بازی ابزار قدرتمندی برای آموزش مفاهیم پیچیده به کودکان است. بازی هایی مثل دومینو، پازل، شطرنج کودکانه یا حتی بازی های نوبتی مثل «مار و پله» باعث می شوند کودک در عمل تجربه کند که صبر کردن بخشی از بازی و لذت بردن از آن است.

آموزش تحمل به کودک نقش بازی

همچنین می توانید بازی هایی طراحی کنید که در آن ها کودک باید چند دقیقه صبر کند تا به هدفش برسد. هرچه این تجربه های مثبت بیشتر شود، ذهن کودک یاد می گیرد که صبر، بخشی طبیعی از روند رسیدن به موفقیت است.

راهکار آرام سازی کودک بی تحمل

بچه ها اغلب وقتی به چیزی نمی رسند بی قرار و بی تاب می شوند. در این موقعیت ها والدین باید خونسردی خود را حفظ کنند. اولین قدم، درک احساسات کودک است: «می دونم الان ناراحتی چون نمی تونی اون اسباب بازی رو بخری».

کودک بی تحمل راهکار آرام سازی

کودک بی تحمل راهکار آرام سازی

بعد از همدلی، نوبت به آموزش می رسد. به او یاد بدهید که بعضی چیزها نیاز به صبر دارند و می توان با برنامه ریزی به آن ها رسید. هرگز نباید تسلیم گریه و جیغ کودک شوید، چون در این صورت یاد می گیرد که بی تابی راه رسیدن به خواسته است.

آموزش صبر بر رشد اجتماعی کودک

کودکی که صبر را یاد گرفته، در تعامل با همسالان خود موفق تر است. او می داند چطور نوبت را رعایت کند، چطور بدون پرخاشگری اختلاف ها را حل کند و چطور برای رسیدن به خواسته هایش تلاش کند.

این ویژگی ها باعث می شوند کودک دوستان بیشتری داشته باشد و در جمع احساس امنیت کند. همچنین این بچه ها معمولاً اعتماد به نفس بالاتری دارند، چون یاد گرفته اند که برای هر چیزی باید تلاش و صبر کرد، نه اینکه با توقع زیاد از دیگران آن را مطالبه کرد.

آموزش صبر به کودک پیش دبستانی

سنین ۳ تا ۶ سالگی بهترین زمان برای آموزش مهارت هایی مثل صبر و کنترل هیجان است. در این دوران، ذهن کودک آمادگی بالایی برای یادگیری رفتاری دارد. والدین می توانند با بازی، قصه گویی، و الگوی رفتاری خود این مهارت را به کودک بیاموزند.

به عنوان مثال، وقتی خودتان در ترافیک یا صف فروشگاه صبور هستید، این رفتار را برای کودک توضیح دهید. همچنین وقتی کودک در انجام کاری صبر می کند، حتی اگر کوتاه باشد، او را تحسین کنید تا انگیزه بیشتری پیدا کند.

مزایای آموزش صبوری به کودکان

تاب‌ آوری و بردباری مزایای بسیار زیادی دارد. موارد زیر جزو مهم‌ ترین مزایای آن هستند:

1- به‌ واسطه افزایش تمرکز و تلاش، باعث بهبود مهارت‌ های توسعه فردی، عملکرد بهتر در مدرسه و افزایش خودکار آمدی در کودکان می‌ شود.

2- بهتر رفتار می‌ کنند، زیرا توانایی به تاخیر انداختن نیاز ها و رعایت نوبت را دارند.

3- دیرتر ناامید می‌ شوند و بهتر با مشکلات و چالش‌ های زندگی کنار می‌ آیند.

4- به دلیل تحمل بهتر ناکامی‌ ها، هیجانات و احساسات مثبت بیشتری را تجربه می‌ کنند.

5- به دلیل مدیریت بهتر هیجاناتی مانند پرخاشگری و ناراحتی، در روابط‌ شان با دیگران بهتر و موفق‌تر عمل می‌ کنند.

اشتباهات والدین آموزش صبر به کودک

اشتباهات والدین آموزش صبر به کودک

بعضی از والدین ناآگاهانه با رفتارهایی مثل برآورده کردن فوری خواسته ها، تهدید و تنبیه یا مقایسه کودک با دیگران، باعث کاهش صبوری در فرزند خود می شوند. یکی دیگر از اشتباهات رایج، بی ثباتی در برخورد با کودک است.

آموزش صبر به کودک اشتباهات والدین

اگر یک روز برای یک خواسته او را منتظر نگه دارید و روز دیگر همان خواسته را فوری بدهید، کودک نمی فهمد که صبر یک ارزش ثابت است. والدین باید با ثبات، الگو بودن، تشویق به رفتار مثبت و صبر در برخورد با بی تابی کودک، به او در یادگیری این مهارت کمک کنند.

سؤالات متداول آموزش صبر و تحمل به کودک

1- چگونه به کودک بی تاب صبر و تحمل یاد بدهیم؟

برای آموزش تحمل به کودک بی تاب، ابتدا باید احساسات او را بپذیرید و او را درک کنید. کودکی که احساس می کند والدینش او را می فهمند، راحت تر می تواند به حرف آن ها گوش دهد.

سپس با تمرین هایی مثل صبر کردن کوتاه برای دریافت خواسته، بازی های نوبتی، و آموزش از طریق داستان هایی درباره شخصیت های صبور، مهارت تحمل را در کودک پرورش دهید. 

2- آیا بازی واقعاً می تواند صبر را در کودک افزایش دهد؟

بله، بازی ها به ویژه آن هایی که نوبتی هستند یا نیاز به زمان دارند، به صورت غیرمستقیم صبوری را آموزش می دهند. وقتی کودک در بازی یاد می گیرد منتظر نوبت خود بماند یا مرحله ای را چند بار تکرار کند تا موفق شود.

در واقع در حال تمرین صبر است. این نوع یادگیری بدون فشار و در فضایی شاد صورت می گیرد، که اثربخشی آن را چند برابر می کند.

3- از چه سنی آموزش تحمل به کودک را شروع کنیم؟

بهترین زمان برای شروع آموزش تحمل، حدود دو و نیم تا سه سالگی است. در این سن کودک شروع به درک مفهوم “انتظار” می کند و می توان به تدریج او را با مفاهیم پایه ای صبر آشنا کرد.

البته در این مرحله نباید انتظار داشت کودک به طور کامل صبور باشد، بلکه هدف این است که زمینه سازی روانی لازم انجام شود. 

4- آیا تنبیه برای یاد دادن صبر به کودک مؤثر است؟

خیر، استفاده از تنبیه نه تنها صبوری را آموزش نمی دهد بلکه می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند اضطراب، لجبازی یا خشم در کودک شود.

آموزش تحمل نیاز به فضایی امن، محبت آمیز و تشویق کننده دارد. اگر کودک بی تابی کرد، والدین باید به جای تنبیه، با مهربانی ولی قاطعانه او را راهنمایی کنند.

5- چگونه بفهمیم کودک ما در حال یادگیری تحمل است؟

نشانه های پیشرفت در آموزش تحمل شامل رفتارهایی مثل منتظر ماندن برای نوبت، کم شدن واکنش های شدید نسبت به تأخیر، و توانایی بیان احساسات بدون جیغ و گریه است.

وقتی کودک بتواند درخواستش را با آرامش بیان کند یا اگر به خواسته اش نرسید، بتواند خودش را کنترل کند، یعنی روند یادگیری تحمل در حال شکل گیری است.

6- آیا مقایسه کودک با دیگران به یادگیری صبر کمک می کند؟

مقایسه کودک با همسالان یا خواهر و برادرش یکی از مخرب ترین روش های تربیتی است و نه تنها کمکی به یادگیری صبر نمی کند، بلکه احساس ناامنی و خجالت را در او تقویت می کند.

هر کودک منحصر به فرد است و با سرعت و ویژگی های خاص خود یاد می گیرد. وقتی والدین کودک را با دیگران مقایسه می کنند، به جای انگیزه، او را وارد فضای رقابت ناسالم و اضطراب می کنند. 

نکات آموزش صبر و تحمل به کودکان

نکات آموزش صبر و تحمل به کودکان

– والدین در هر فرصتی می‌ خواهند صبر را به کودکان آموزش دهند، اما گاهی اوقات، زمان مناسبی برای آموزش صبر به فرزندان نیست.

– کودکان نوپا، گرسنه، خسته و مریض ممکن است نتوانند خودشان را کنترل کنند یا مهارت‌ های مورد انتظار برای صبور شدن را تمرین کنند. سعی کنید در زمان چرت زدن یا صرف غذا مهارت‌ های صبوری را با آن‌ ها تمرین نکنید.

– توقعات خود را برای آموزش  صبر به کودکان تعدیل کنید. مدت زمانی که کودک شما می‌توا ند صبر کند ممکن است بسته به سن او متفاوت باشد. احتمالا کودکان بزرگ‌ تر نسبت به کوچک‌ ترها بیشتر و بهتر بتوانند صبر کنند.

 – از فرزندتان انتظار نداشته باشید که با حوصله به تماشای تمام فیلم‌ های طولانی بنشیند. با این حال، می‌ توانید انتظار داشته باشید که آن‌ ها چند دقیقه منتظر بمانند تا شما یک مکالمه تلفنی یا یک کار کوتاه را تمام کنید.

– اکثر کودکان به طور معقولی می‌توانند چند ثانیه یا چند دقیقه صبر کنند. هرچه بیشتر این کار را تمرین کنند و به انتظار کشیدن عادت کنند، بیشتر می‌ توانند صبر کنند. 

حرف آخر آموزش صبر و تحمل به کودکان

– صبر و تحمل، از آن دسته مهارت هایی هستند که آینده ی کودک را از نظر شخصیتی، اجتماعی و حتی تحصیلی شکل می دهند.

– والدینی که با درک، صبر و دانش تربیتی، این مهارت را به فرزند خود می آموزند، در واقع در حال ساختن زیرساخت های روانی یک انسان متعادل، مقاوم و موفق هستند.

– این آموزش، یک شبه اتفاق نمی افتد، اما با تکرار، تمرین و الگوبودن والدین، نتایج پایداری در بر دارد.

– پس اگر می خواهید فرزندتان در زندگی آینده اش بتواند با چالش ها روبه رو شود، از امروز آموزش صبر را با روش های ساده و محبت آمیز شروع کنید.

 

⏬مقالات پیشنهادی⏬

تاثیر استرس بر بدن تأثیر تکنولوژی بر خانواده علت و درمان شب ادراری کودکان

مطالعه بیشتر