تاثیر تنبیه در کودکان و زندگی آنان

تأثیر تنبیه در کودکان و زندگی آنان تربیت صحیح کودکان یکی از مهم‌ ترین چالش‌ های والدین در مسیر رشد فرزندان است. یکی از موضوعات حساس و پر چالش در این زمینه، نحوه برخورد با رفتارهای نادرست کودک و استفاده از تنبیه است. در این مقاله از وب‌ سایت خانواده، با موضوع تاثیر تنبیه در کودکان و زندگی آنان همراه شما خواهیم بود تا با نگاهی علمی به بهبود زندگی خانوادگی بپردازیم.

تنبیه مناسب کودکان

تاثیر تنبیه در کودکان و زندگی آنان

 

تنبیه مناسب یعنی اقدامی منطقی و به‌ دور از خشونت که به کودک کمک کند نتیجه رفتار نادرست خود را درک کند، بدون آنکه احساس ترس، تحقیر یا بی‌ ارزشی به او دست دهد. هدف آن، آموزش رفتار بهتر در آینده است، نه تخلیه عصبانیت والدین.

اصول طلایی در تنبیه مناسب کودکان

تاثیر تنبیه در کودکان و زندگی آنان

متناسب با سن و توانایی کودک باشد کودک ۳ ساله نمی‌ تواند مانند یک کودک ۷ ساله رفتار کند. تنبیه باید با درک شناختی و هیجانی کودک هم‌ خوانی داشته باشد. به رفتار مربوط باشد، نه به شخصیت کودک نگویید: «تو بچه بدی هستی»، بگویید: «کارِ امروز ت خوب نبود». این کار عزت نفس کودک را حفظ می‌ کند. همیشه با توضیح همراه باشد.

بلافاصله پس از اشتباه کودک، توضیح دهید چرا کار او نادرست بوده. تنبیه بدون گفت‌ و گو اثر تربیتی ندارد. با محبت همراه باشد کودک باید مطمئن باشد که حتی در زمان ناراحتی، باز هم دوستش دارید. تنبیه سرد و خشن، پیوند عاطفی را از بین می‌ برد. ثبات داشته باشد اگر امروز یک کار را تنبیه می‌ کنید و فردا همان کار را نادیده می‌ گیرید، کودک دچار سردرگمی می‌ شود.

تنبیه کودکان در اسلام

تنبیه کودکان در اسلام یکی از موضوعاتی است که هم جنبه‌ ی تربیتی دارد و هم از نظر اخلاقی و دینی بسیار مهم تلقی می‌ شود. اسلام، به‌ عنوان دینی انسان‌ محور، تنبیه را به‌ عنوان آخرین راه تربیتی می‌ پذیرد و بیشتر بر مهربانی، آموزش، صبر و الگو سازی تأکید دارد. در ادامه نگاه اسلام به تنبیه کودکان را با تکیه بر منابع دینی، روایات و فقه بررسی می‌ کنیم.

نگاه کلی اسلام به تربیت کودک

اسلام به‌ جای تنبیه، بر محبت، گفت‌ و گو، الگو سازی، تشویق و صبر تأکید دارد. پیامبر اکرم (ص) و اهل‌ بیت (ع) همواره با کودکان با نرمی، مهربانی و احترام رفتار می‌ کردند و تنبیه را تنها در موارد خاص، آن هم به‌ شکل محدود و اصلاح‌ گرانه جایز دانسته‌ اند. جایگاه تنبیه در تربیت اسلامی.

تنبیه در اسلام: مرحله آخر تربیت است. فقط وقتی تمام روش‌ های اصلاحی مثل آموزش، تذکر، تشویق، بی‌ توجهی و محروم‌ سازی نتیجه ندهد. نباید تحقیر کننده باشد – اسلام با تحقیر و توهین کودک به‌ شدت مخالف است. نباید بدنی باشد مگر در موارد خاص و بدون آسیب – آن هم با شرایط بسیار سخت‌ گیرانه همراه است.

تنبیه کودکان در قدیم

تنبیه کودکان در گذشته، به‌ ویژه در جوامع سنتی مانند ایران، بیشتر بر پایه تجربه‌ های نسل قبل، باورهای فرهنگی، و عدم دسترسی به علوم رفتاری و روان‌ شناسی کودک شکل گرفته بود. اگرچه نیت بسیاری از والدین اصلاح و تربیت کودک بود، اما روش‌ های رایج در گذشته، اغلب سخت‌ گیرانه، خشن و مبتنی بر اطاعت بی‌ چون‌ و چرا بودند.

ویژگی‌ های اصلی تنبیه کودکان در قدیم

تنبیه بدنی رایج و عادی بود والدین و معلمان استفاده از کمربند، چوب، خط‌ کش، یا حتی کف دست را وسیله‌ ای طبیعی برای «تأدیب» می‌ دانستند. اطاعت کورکورانه مطلوب بود کودک باید «بی‌ چون‌ و چرا اطاعت کند». جرات مخالفت یا حتی پرسش درباره دلیل یک دستور، اغلب با تنبیه همراه می‌ شد.

تحقیر و سرزنش کلامی مرسوم بود عباراتی مانند «تو هیچ‌ وقت آدم نمی‌ شی»، «خجالت بکش»، یا «به درد نمی‌ خوری» متأسفانه در فرهنگ عمومی رایج بود. تنبیه در جمع و مدرسه شایع بود تنبیه در جلوی دیگران (کلاس، مهمانی، کوچه) ابزاری برای درس گرفتن سایر کودکان محسوب می‌ شد. رفتارها بیشتر مبتنی بر ترس بود تا آگاهی کودکان اغلب از والدین و معلم می‌ ترسیدند و به جای درک خوب و بد، فقط از مجازات فرار می‌ کردند.

جمع بندی

شناخت صحیح از تأثیرات تنبیه در تربیت کودک، به والدین کمک می‌ کند که به‌جای ایجاد ترس و فشار، مسیر رشد و خودشناسی را برای فرزند خود فراهم کنند. کودکانی که در محیطی با نظم، محبت و پیامدهای منطقی رشد می‌ کنند، در آینده افرادی با اعتماد به نفس، مسئول و دارای روابط سالم خواهند بود. امروز زمان آن است که به جای تنبیه، یاد دادن را جایگزین کنیم.

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

تقویت هوش هیجانی در کودکانتقویت هوش هیجانی در کودکانتقویت هوش هیجانی در کودکان

مطالعه بیشتر