نافرمانی کودکان پیش‌ دبستانی

یکی از دلایل اصلی نافرمانی در کودکان، نیاز کودک به شناخت مرز های درست و غلط است در این مقاله از وب‌ سایت خانواده، با موضوع نافرمانی کودکان پیش‌ دبستانی همراه شما خواهیم بود تا با نگاهی علمی به بهبود زندگی خانوادگی بپردازیم.

نافرمانی کودکان پیش‌ دبستانی

زمانی که کودک دبستانی شما به سن بلوغ نزدیک‌ تر می‌ شود و اطلاعات بیشتری از دنیای اطرافش کسب می‌ کند، نظرات خود را درباره روابط و قواعد شکل می‌ دهد یا نظرات دیگران را می‌ پذیرد. بنابراین، اگر او سعی کند با مقاومت در برابر شما و راهنمایی‌ های «غیر منطقی‌ تان» نظر خود را به کرسی بنشاند، شگفت‌ زده نشوید.

کودکان پیش‌ دبستانی نافرمانی

برخلاف کودکان کوچک‌تر، اگر از فرزند نوجوان خود بخواهید کاری را که نمی‌ خواهد انجام دهد، احتمالاً عصبانی نخواهد شد. اما ممکن است وانمود کند که حرف شما را نشنیده یا به آرامی و به‌ طور غیر مستقیم به درخواست شما پاسخ دهد. منظورت این بود که امروز آن جوراب‌ ها را بردارم.

دلیل نافرمانی کودکان پیش دبستانی

کودکان پیش دبستانی، با ورود به مرحله ای از رشد که خود آگاهی و استقلال شان را می آزمایند، ممکن است با نافرمانی از والدین خود روبه رو شوند. در این مرحله، کودک به دنبال کشف مرز های خود است و این طبیعی است که او بخواهد قوانین را آزمایش کند.

یکی از دلایل اصلی نافرمانی در این سن، نیاز کودک به شناخت مرزهای درست و غلط است. کودکانی که این رفتارها را از خود نشان می دهند، در واقع در حال یادگیری نحوه تعامل با محیط و اطرافیان خود هستند.

نافرمانی کودکان پیش دبستانی دلیل

در این سن، کودکان به طور فزاینده ای به دنبال استقلال هستند. آن ها می خواهند تصمیمات خود را بگیرند، حتی اگر این تصمیمات به طور غیر مستقیم با خواسته های والدین در تضاد باشد. برای مثال، وقتی کودکی تصمیم می گیرد که خودش لباس بپوشد، حتی اگر نتواند به درستی این کار را انجام دهد، در حقیقت در حال آزمایش مرزهای استقلال خود است. این رفتار نشان دهنده رشد مهارت های شناختی و اجتماعی کودک است که باید به درستی هدایت شود.

مقابله با نافرمانی کودکان پیش دبستانی

درک کنید. زمانی که از فرزندتان می‌ خواهید برای ناهار بیاید و او با فریاد می‌گوید الان نه!، اگر دوباره از او بخواهید که بیاید و او عصبانی شود، سعی کنید خود را به جای او بگذارید.

حد و مرز هایی را تعیین کنید. کودکان دبستانی به محدودیت نیاز دارند و حتی آن را می‌ خواهند، بنابراین این محدودیت‌ها را مشخص کنید و اطمینان حاصل کنید که فرزندتان از آن‌ ها آگاه است.

تقویت اخلاق و رفتار مثبت را در نظر داشته باشید. اگرچه ممکن است وسوسه‌ انگیز باشد که در هنگام نافرمانی فرزندتان از تنبیه زبانی استفاده کنید.

از بهانه‌ها به نفع خود بهره ببرید. زمانی که کودک دبستانی‌تان به دلیل نارضایتی از یک موضوع یا فعالیت، در آستانه‌ی عصبانیت قرار می‌گیرد، به او کمک کنید تا آرامش خود را دوباره به دست آورد.

نافرمانی کودکان پیش دبستانی مقابله

به كودك دبستانی خود قدرت و اختیار بدهید. سعی كنید برای فرزند خود فرصتی برای بروز دادن استقلال شكوفا شده‌اش فراهم آورید.

موضوع دعوای خود را انتخاب كنید.  اگر می‌ خواهد برای ناهار كیك بخورد و صبحانه كره‌ و ژله دوست دارد، اشكال این كار چیست ؟ برخی اوقات راحت‌تر است كه از منظر دیگر به مسائل بنگرید

مصالحه. از شرایطی كه ممكن است موجب تحریك نافرمانی كودك‌تان شود اجتناب نمایید. اگر چند وقتی‌ست كه یكی از دوستان او عصبانی‌اش می‌كند، برای مدتی یك هم‌بازی دیگر را به خانه دعوت كنید.

به سن و توانایی‌های او احترام بگذارید. وقتی از كودك دبستانی خود می‌خواهید كه تخت‌خوابش را مرتب كند، یا میز را تمیز كند، نخست مطمئن شوید كه می‌داند چطور این‌ كار را انجام دهد.

ارتباط عاطفی کاهش نافرمانی کودک

ارتباط عاطفی یکی از مهم ترین عوامل در تربیت کودک است. ارتباط مثبت و صمیمانه میان والدین و کودک می تواند نقش بسزایی در کاهش نافرمانی داشته باشد. زمانی که کودک احساس کند که والدین به او احترام می گذارند و خواسته هایش را درک می کنند، احتمال رفتارهای نافرمان کاهش می یابد. این ارتباط، پایه گذار ایجاد محیطی امن و حمایت کننده برای کودک است.

رفتار خوب با نافرمانی کودکان پیش دبستانی

کودکانی که از عشق و حمایت بی قید و شرط والدین خود بهره مند هستند، احساس امنیت بیشتری دارند. این حس امنیت باعث می شود تا کودک در مواجهه با تغییرات و دستورالعمل های والدین، کمتر از خود مقاومت نشان دهد. در مقابل، کودکانی که از نظر عاطفی دچار کمبود هستند، ممکن است برای جلب توجه والدین خود رفتار های نافرمانانه تری از خود نشان دهند.

ارتباط موثر با نافرمانی کودکان پیش دبستانی

گوش دادن فعال و ارتباط موثر با کودک می تواند به مدیریت احساسات او کمک کند. وقتی والدین با دقت به گفته های کودک گوش می دهند و او را درک می کنند، کودک به تدریج یاد می گیرد که چگونه احساسات خود را به شیوه های مثبت و سازنده بیان کند. این به او کمک می کند تا از روش های نافرمانانه برای جلب توجه استفاده نکند.

کودکان نافرمانی مقابله ای

سبک تربیتی که والدین در برخورد با کودک خود استفاده می کنند، تأثیر زیادی بر میزان نافرمانی دارد. سه سبک تربیتی اصلی وجود دارد: مستبدانه، سهل گیرانه و مقتدرانه. والدین با سبک تربیتی مستبدانه معمولاً دستورات بدون انعطاف می دهند که می تواند موجب بروز مقاومت و نافرمانی در کودک شود.

از طرف دیگر، والدین سهل گیر به کودکان خود آزادی بیش از حد می دهند که ممکن است باعث رفتارهای غیرقابل کنترل شود. بهترین روش، سبک تربیتی اقتدار محور است که در آن والدین قوانینی روشن و منطقی را با محبت و توجه به کودک معرفی می کنند.

سبک مستبدانه زمینه ساز نافرمانی کودک

در سبک تربیتی مستبدانه، والدین کنترل شدیدی بر کودک دارند و معمولاً از تنبیه های سخت گیرانه استفاده می کنند. این رویکرد ممکن است کودک را به مقاومت بیشتر و نافرمانی از دستورات والدین سوق دهد.

از سوی دیگر، سبک تربیتی سهل گیرانه نیز باعث می شود که کودک مرزهای رفتاری را به درستی درک نکند و در نتیجه، به راحتی از دستورات سرپیچی کند. بهترین انتخاب، استفاده از سبک تربیتی اقتدار محور است که در آن والدین، دستورات خود را با محبت و دقت ارائه می دهند.

تأثیر پاداش و تنبیه بر نافرمانی کودک

پاداش و تنبیه، دو ابزار مهم در تربیت کودک هستند، اما باید به طور هوشمندانه و متناسب با شرایط استفاده شوند. پاداش های مثبت مانند تحسین و تشویق می توانند رفتارهای مثبت کودک را تقویت کنند و باعث شوند که او تمایل بیشتری به رعایت قوانین داشته باشد.

در مقابل، تنبیه های سخت گیرانه یا فیزیکی می توانند احساسات منفی و بدبینی را در کودک ایجاد کنند و به نافرمانی بیشتر منجر شوند. بنابراین، والدین باید از سیستم های تنبیه منطقی و متناسب با سن کودک استفاده کنند.

تأثیر محیط خانه بر نافرمانی کودک

محیط خانه نقش بسزایی در شکل دهی به رفتار کودک دارد. کودکانی که در محیط هایی با تنش های زیاد و استرس های دائمی زندگی می کنند، بیشتر دچار اضطراب و عدم امنیت می شوند و احتمال بروز رفتارهای نافرمان در آن ها بیشتر است.

در عوض، خانه ای که در آن محبت، هماهنگی، و آرامش وجود داشته باشد، می تواند به کودک کمک کند تا رفتارهای خود را به طور مؤثرتری کنترل کند.

کودکانی که در خانه هایی با محیط آرام و حمایتی زندگی می کنند، احساس امنیت بیشتری دارند و کمتر در معرض نافرمانی قرار می گیرند. زمانی که والدین همدل و هماهنگ هستند، کودک احساس می کند که در یک فضای محبت آمیز زندگی می کند که باعث می شود میل به همکاری و پیروی از قوانین بیشتر باشد.

نقش بازی کاهش نافرمانی کودک

بازی، یکی از راه های موثر برای ارتباط عاطفی با کودک است. بازی های مشترک نه تنها فرصتی برای سرگرمی فراهم می کنند بلکه به کودک کمک می کنند تا مهارت های اجتماعی خود را توسعه دهد.

از طریق بازی، کودک یاد می گیرد چگونه با دیگران تعامل کند و احساسات خود را بیان کند. این فعالیت ها همچنین به والدین کمک می کند تا ارتباط بهتری با کودک برقرار کرده و رفتارهای نافرمان او را مدیریت کنند.

کودکانی که در بازی های گروهی و خانوادگی شرکت می کنند، مهارت های اجتماعی بهتری پیدا می کنند. این بازی ها به آن ها کمک می کند تا یاد بگیرند چگونه قواعد را رعایت کنند و از این طریق احساسات خود را به درستی مدیریت کنند.

نحوه برخورد با کودکان نافرمان

والدین باید یاد بگیرند که در مواقع بروز نافرمانی، به جای فریاد زدن و واکنش های شدید، با آرامش و منطق به برخورد با کودک بپردازند.

فریاد زدن ممکن است باعث ترس یا عصبانیت در کودک شود و او را به رفتارهای نافرمانانه بیشتری سوق دهد. به جای آن، والدین باید به طور واضح و قاطع قوانین و پیامدهای رفتارهای نادرست را برای کودک توضیح دهند.

واکنش منطقی کاهش نافرمانی کودکان

در برخورد با نافرمانی، والدین باید به طور آرام و معقول برخورد کنند و به کودک یاد بدهند که چرا رفتار خاص او درست نیست و چه پیامدهایی دارد. این شیوه به کودک کمک می کند تا درک بهتری از رفتار خود داشته باشد و از این طریق، همکاری بیشتری از خود نشان دهد.

درمان نافرمانی کودکان پیش دبستانی

اختلالات رفتاری می‌توانند روند رشد و تکامل کودکان را تحت تأثیر قرار دهند و منجر به بروز مشکلات تحصیلی و اختلالات روانی مختلف شوند. از این رو، مداخله، اصلاح و درمان به‌ موقع از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، پیشگیری از بروز این اختلالات نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

با توجه به نکات تربیتی و راهنمایی‌ های مناسب در رفتار با کودکان، می‌ توان تا حد زیادی از بروز اختلالات در آینده جلوگیری کرد. والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که خانه باید محیطی امن و مناسب برای رشد و پرورش کودک باشد.

در مورد کودک نافرمان این نکات را به خاطر بسپارید

– لازم است والدین تمام دستورالعمل‌ ها را برای کودکان توضیح بدهند.

– استدلال کردن برای کودکی که از انجام کاری امتناع می‌کند کارساز نیست.

– سعی کنید در مورد برنامه‌ های مقرر و معمول روزانه موارد انتخابی زیادی قائل نشوید.

– استدلال کردن در این زمان باعث می‌ شود کودک توجه بگیرد و ممکن است نافرمانی او را تقویت کند.

– برای اینکه کودک احساس استقلال بیشتری داشته باشد چنانچه مقدور است به او گزینه‌ هایی برای انتخاب بدهید با این حال تفاوت بین انتخاب و دستور را برایش مشخص کنید.

نکات مهم نحوه برخورد با کودک نافرمان

اختلال نافرمانی مقابله ای از شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان است. کودکانی دارای این اختلال دوره‌ های مکرر عصبانیت، رفتار مقابله جویانه یا پرخاشگرانه عمدی و عدم تحمل دستور را نشان می‌ دهند. این گروه از کودکان رفتار‌ های نافرمانی را در مقابل تمامی افراد بروز می‌ دهند. این افراد ممکن است والدین و معلمان و یا همبازی و هم کلاسی باشد.

کودکان با این رفتار می‌ خواهند از تسلط دیگران بر خود اجتناب کنند. رفتار خود را به عنوان مراقب و یا پرستار کودک با این کودکان تغییر دهید. احساسات منفی و نگرش شما و همچنین پیش بینی منفی از رفتار کودک می‌تواند بر تعامل شما با کودک تاثیر منفی داشته باشد. سعی کنید در تعامل با کودک توانایی‌ ها و قابلیت‌ های کودک را با نکات منفی که در ذهن دارید جایگزین کنید.

سوالات متداول درباره نافرمانی کودکان 

1- چرا کودکان پیش دبستانی از والدین خود فرمان نمی برند؟

نافرمانی در کودکان پیش دبستانی نشان دهنده تلاش برای کسب استقلال است و بخشی از روند طبیعی رشد است. کودک می خواهد مرزهای خود را آزمایش کند و نقش خود را در خانواده و جامعه درک کند.

2- چطور باید با کودک نافرمان برخورد کنیم؟

بهترین روش برای برخورد با کودک نافرمان، استفاده از سبک تربیتی اقتدار محور است که در آن والدین با محبت و احترام به کودک، مرزهای واضحی تعیین می کنند و پیامدهای منطقی رفتار نادرست را توضیح می دهند.

3- چرا نافرمانی در کودکان پیش دبستانی طبیعی است؟

نافرمانی در این سن، به دلیل نیاز کودک به استقلال و آزمایش قوانین است. این رفتار طبیعی است و باید با دقت و صبر مدیریت شود.

4- آیا تنبیه فریاد زدن بر نافرمانی کودک تأثیر دارد؟

فریاد زدن به جای اصلاح رفتار کودک، باعث تشدید نافرمانی و ایجاد احساسات منفی می شود. بهتر است با روش های منطقی و آرام به رفتار کودک واکنش نشان داد.

نافرمانی در کودکان پیش دبستانی بخشی از روند رشد طبیعی است و نشان دهنده تلاش کودک برای استقلال است. با آگاهی از دلایل این رفتار و استفاده از راهکارهای مناسب، مانند تقویت ارتباط عاطفی، انتخاب سبک تربیتی صحیح، و استفاده از پاداش های مثبت، می توان نافرمانی را به شیوه ای مؤثر و مثبت مدیریت کرد.

⏬مقالات پیشنهادی⏬

تاثیر طلاق بر کودکاناختلالات رفتاری در کودکاناهمیت بازی در کودکان

مطالعه بیشتر