
بیماری دو قطبی، تماشای دنیا از دو نقطه ی متضاد احساسات است. در این مقاله از وب سایت خانواده، با موضوع بیماری دو قطبی چیست همراه شما خواهیم بود تا با نگاهی علمی به بهبود زندگی خانوادگی بپردازیم.
بیماری دو قطبی چیست
بیماری دوقطبی (Bipolar Disorder) نوعی اختلال خلقی است که فرد را بین دو قطب متضاد هیجانی، یعنی شیدایی (مانیا) و افسردگی شدید، دچار نوسان میکند. در یک دوره، فرد احساس انرژی فراوان، هیجان زیاد و اعتمادبهنفس بالا دارد و ممکن است تصمیمات ناگهانی یا پرخطر بگیرد؛ در دورهای دیگر ممکن است احساس پوچی، ناامیدی و خستگی شدید کند. بر اساس DSM-5، این بیماری یک اختلال مزمن اما قابل مدیریت است که با مصرف دارو، رواندرمانی و حمایت خانوادگی قابل کنترل است.
بیماری دو قطبی چیه
اگه بخوایم ساده بگیم، بیماری دوقطبی یه جور اختلال روانیه که باعث میشه احساسات فرد خیلی بالا و پایین بشه. گاهی اونقدر حالش خوبه که انرژی زیادی داره، بیخوابه و کارهای عجیب انجام میده؛ و یه وقتایی هم اونقدر افسرده میشه که حتی حوصلهی از رختخواب بیرون اومدن رو نداره.
این بیماری خطرناکه چون میتونه زندگی، کار، تحصیل یا روابط خانوادگی فرد رو مختل کنه؛ اما با تشخیص درست و درمان بهموقع، خیلی از افراد میتونن به زندگی عادی برگردن.
بیماری دو قطبی در روانشناسی
در روانشناسی، اختلال دوقطبی به عنوان یکی از اختلالات خلقی طبقهبندی میشود که در آن فرد دچار نوسانات شدید هیجانی میشود. بر اساس نظریههای روانتحلیلی، این بیماری میتواند به دلیل تعارضات درونی یا پاسخ نادرست به استرسهای روانی ایجاد شود. از دیدگاه رفتاری، این اختلال ممکن است نتیجهی یادگیریهای ناسالم، فشارهای محیطی یا سبک زندگی باشد.
روانشناسان معتقدند که درک فرد از خودش، تنظیم احساسات و مهارتهای ارتباطی در تشدید یا تخفیف بیماری نقش دارند. درمان در روانشناسی اغلب شامل ترکیبی از دارو و رواندرمانی شناختی-رفتاری (CBT)، آموزش مهارتهای مدیریت خلق، و درمان خانوادگی است.
بیماری دو قطبی در طب اسلامی
در طب اسلامی، بیماریهای روانی از جمله اختلال دوقطبی به عدم تعادل در مزاج و اخلاط چهارگانه نسبت داده میشوند. برخی حکمای اسلامی، مانند ابنسینا، نوسانات خلقی شدید را ناشی از غلبهی سودا یا صفرا میدانستند. در این دیدگاه، ارتباطی تنگاتنگ میان بدن و روان وجود دارد. طب اسلامی درمانهایی مانند موارد زیر را برای تعادل روان پیشنهاد میدهد:
🔸تعدیل مزاج از طریق رژیم غذایی خاص (مثلاً مصرف غذاهای ملین، کاهش مصرف گوشت و ادویههای گرم)
🔸استفاده از گیاهان دارویی مانند سنبلالطیب، اسطوخودوس و گلگاوزبان
🔸پاکسازی بدن از اخلاط فاسد با روشهایی مثل حجامت یا فصد
🔸توصیه به آرامسازی ذهن با عبادت، ذکر، و تلاوت قرآن
البته درمان اختلال دوقطبی با طب اسلامی باید در کنار رواندرمانی و پزشکی مدرن و با مشورت متخصص انجام گیرد، چرا که این بیماری نیاز به مراقبت علمی و پیوسته دارد.
بیماری دو قطبی از چه سنی شروع می شود
بیماری دوقطبی معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی (بین ۱۵ تا ۲۵ سالگی) آغاز میشود، اما ممکن است در سنین دیگر هم بروز کند. به گفته مؤسسه ملی سلامت روان آمریکا (NIMH)، بیش از ۵۰٪ موارد بیماری پیش از ۲۵ سالگی شروع میشود.
در برخی موارد نادر، علائم بیماری ممکن است از کودکی ظاهر شوند، اما تشخیص در این سنین به دلیل شباهت علائم به اختلالاتی مانند بیشفعالی (ADHD) دشوارتر است.
بیماری دو قطبی در کودکان
اگرچه بروز اختلال دوقطبی در کودکان نسبتاً نادر است، اما در سالهای اخیر، روانپزشکان بیشتری به رسمیت شناختن آن در سنین پایین پرداختهاند. این بیماری در کودکان معمولاً با نوسانات شدید رفتاری، بیثباتی خلقی و مشکلات خواب همراه است و اغلب با اختلالات دیگری مانند ADHD اشتباه گرفته میشود.
تشخیص دقیق در این سن، نیازمند بررسیهای مکرر روانپزشکی، مصاحبههای بالینی با والدین و پیگیری طولانیمدت است.
علائم بیماری دو قطبی در کودکان
علائم دوقطبی در کودکان میتواند با بزرگسالان متفاوت باشد و بهصورت ترکیبی از رفتارهای شیدایی و افسردگی ظاهر شود. مهمترین علائم عبارتاند از:
🔸عصبانیت و تحریکپذیری شدید
🔸خندههای بیدلیل یا نوسانات خلقی سریع
🔸پرحرفی، رفتارهای بدون فکر یا پرخطر
🔸دورههایی از بیخوابی و انرژی بیشازحد
🔸افت ناگهانی در علاقه به بازی یا ارتباط با دوستان
🔸احساس غم یا ناامیدی برای مدت طولانی
تشخیص در کودکان باید توسط روانپزشک کودک و نوجوان انجام شود و از خوددرمانی پرهیز شود.
بیماری دو قطبی در نوجوانان
نوجوانان یکی از گروههای پرریسک در ابتلا به بیماری دوقطبی هستند. شروع بیماری در این سن میتواند با تحولات بلوغ و فشارهای اجتماعی و درسی همزمان شود.
دوقطبی در نوجوانان اغلب به اشتباه به عنوان افسردگی ساده، طغیانهای سنی یا حتی نافرمانی تعبیر میشود، در حالی که نیاز به مداخله جدی روانپزشکی دارد.
علائم بیماری دو قطبی در نوجوانان
علائم رایج در این گروه سنی شامل موارد زیر است:
🔸خلق بالا یا تحریکپذیری شدید برای چند روز
🔸رفتارهای پرخطر (فرار از خانه، مصرف مواد، خشونت)
🔸افت تحصیلی یا نداشتن تمرکز در مدرسه
🔸احساس پوچی، ناامیدی یا فکر به مرگ
🔸بیخوابی یا خواب زیاد
🔸فاصله گرفتن از دوستان یا خانواده
درمان زودهنگام در نوجوانی میتواند از تشدید اختلال در بزرگسالی جلوگیری کند.
بیماری دو قطبی در جوانان
در بسیاری از افراد، علائم اولیه دوقطبی در جوانی (۱۸ تا ۲۹ سالگی) ظاهر میشود. این دوران که با تحصیل، انتخاب شغل، استقلال مالی و روابط عاطفی همراه است، میتواند شرایط ابتلا یا تشدید بیماری را فراهم کند.
اغلب جوانان از نوسانات خلقی خود آگاه نیستند یا آن را به شرایط بیرونی نسبت میدهند و همین موضوع تشخیص را به تأخیر میاندازد.
علائم بیماری دو قطبی در جوانان
🔸انرژی بالا و احساس توانایی غیرواقعی
🔸پرحرفی و ناتوانی در توقف افکار
🔸ولخرجی، رفتارهای جنسی پرخطر یا تصمیمات ناگهانی
🔸دورههایی از بیانگیزگی، بیقراری یا تمایل به گوشهگیری
🔸تمایل به خوددرمانی با سیگار، الکل یا داروهای غیرمجاز
اگر این علائم به صورت چرخهای ظاهر شوند، باید با روانپزشک مشورت کرد.
بیماری دو قطبی در زنان
مطالعات نشان دادهاند که احتمال بروز اختلال دوقطبی در زنان و مردان تقریباً برابر است، اما زنان بیشتر دچار نوع دوم (هیپومانیا + افسردگی) میشوند. همچنین نوسانات هورمونی مانند قاعدگی، بارداری یا یائسگی میتوانند در تشدید یا تغییر الگوی بیماری نقش داشته باشند.
علائم بیماری دو قطبی در زنان
🔸خلق متغیر در ارتباط با چرخه قاعدگی
🔸حساسیت زیاد به اتفاقات عاطفی
🔸بیخوابی یا پرخوابی
🔸بیمیلی جنسی یا برعکس، رفتارهای جنسی پرخطر
🔸اضطراب شدید یا حملات عصبی
🔸افزایش احتمال افسردگی بعد از زایمان در زنان دوقطبی
بیماری دو قطبی در مردان
مردان مبتلا به دوقطبی ممکن است دورههای مانیا (شیدایی) شدیدتری را تجربه کنند. آنها همچنین بیشتر در معرض رفتارهای پرخطر، اعتیاد و اقدام به خودآزاری یا خشونت هستند. از سوی دیگر، مردان کمتر تمایل به مراجعه به روانپزشک دارند و همین موضوع روند درمان را دشوار میکند.
علائم بیماری دو قطبی در مردان
🔸رفتارهای تهاجمی و انفجاری
🔸اعتماد به نفس کاذب و تصمیم گیری ناگهانی
🔸نوسانات شدید خلق و روابط عاطفی پرتنش
🔸سوء مصرف مواد یا الکل
🔸کاهش عملکرد شغلی یا ترک تحصیل
🔸عدم پذیرش مشکل و مقاومت در برابر درمان
انواع بیماری دو قطبی
اختلال دو قطبی به طور کلی به چند نوع اصلی تقسیم میشود که هر کدام ویژگیها و شدت متفاوتی دارند. شناخت دقیق نوع بیماری به انتخاب روش درمان و پیشآگهی کمک میکند. شایعترین انواع عبارتاند از:
🔸بیماری دو قطبی نوع یک (Bipolar I Disorder)
🔸بیماری دو قطبی نوع دو (Bipolar II Disorder)
🔹اختلال سیکلوتایمی (Cyclothymic Disorder) که نوع خفیفتر بیماری دو قطبی است.
اختلال دو قطبی با ویژگیهای مشخص نشده که حالتی از بیماری است که تمام معیارهای دو قطبی نوع یک یا دو را ندارد اما نوسانات خلقی قابل توجه دارد.
بیماری دو قطبی نوع یک
بیماری دو قطبی نوع یک شدیدترین و شناختهشدهترین شکل اختلال دو قطبی است. مشخصه اصلی آن بروز حداقل یک دوره مانیا (شیدایی کامل) است که حداقل یک هفته یا بیشتر طول میکشد و باعث اختلال شدید در عملکرد اجتماعی، شغلی یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان میشود.
معمولاً بیماران در طول زمان دورههایی از افسردگی شدید را نیز تجربه میکنند، اما وجود دوره مانیا برای تشخیص نوع یک ضروری است.
ویژگی های کلیدی بیماری دو قطبی نوع یک:
🔸وجود حداقل یک دوره مانیا
🔸ممکن است دورههای افسردگی نیز وجود داشته باشد
🔸دوره مانیا شامل احساس بسیار بالا، بیخوابی، پرحرفی، خودبزرگبینی، رفتارهای پرخطر و گاهی توهم یا هذیان است
🔸اختلال عملکرد شدید در زندگی روزمره
بیماری دو قطبی نوع دو
اختلال دو قطبی نوع دو نسبت به نوع یک، شدت کمتری دارد و با دورههای هیپومانیا (شیدایی خفیفتر) همراه است. برای تشخیص نوع دو، فرد باید حداقل یک دوره هیپومانیا و یک یا چند دوره افسردگی شدید را تجربه کرده باشد.
در هیپومانیا، شدت علائم کمتر است و معمولاً فرد میتواند فعالیتهای روزمره خود را انجام دهد، اما تغییرات خلقی همچنان قابل توجه و غیرعادی است.
ویژگیهای کلیدی بیماری دو قطبی نوع دو:
🔸وجود حداقل یک دوره هیپومانیا
🔸حداقل یک دوره افسردگی شدید
🔸هیپومانیا کوتاهتر و خفیفتر از مانیا است و اختلال عملکرد شدید ندارد
🔸افسردگی شدید میتواند کیفیت زندگی را بسیار تحت تاثیر قرار دهد
علت بیماری دو قطبی چیست
علت دقیق بیماری دو قطبی هنوز کاملاً شناخته نشده است، اما پژوهشها نشان میدهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی، محیطی و روانی در بروز این اختلال نقش دارند.
از دیدگاه پزشکی، تغییرات در ساختار و عملکرد مغز، به ویژه در مناطقی که کنترل خلق و هیجان را برعهده دارند، از عوامل مهم بیماری دوقطبی هستند. همچنین عدم تعادل در انتقالدهندههای عصبی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپینفرین میتواند موجب نوسانات خلقی شود.
بیماری دو قطبی ارثی است
بیماری دو قطبی تا حد زیادی ژنتیکی است و احتمال ابتلا در افراد خانواده نزدیک (مثل والدین یا خواهر و برادر) بسیار بیشتر از جمعیت عادی است. مطالعات دوقلوها نشان دادهاند که اگر یک دوقلو مبتلا باشد، احتمال ابتلای دوقلوی دیگر بین 40 تا 70 درصد است. اما این به معنی حتمی بودن انتقال نیست؛ عوامل محیطی و سبک زندگی نیز در بروز بیماری نقش مهمی ایفا میکنند.
عوامل تشدید کننده اختلال دو قطبی
عوامل زیر میتوانند باعث شروع یا تشدید علائم بیماری دو قطبی شوند:
🔸استرسهای شدید روانی و زندگی مانند از دست دادن عزیزان، فشار کاری یا مشکلات مالی
🔸کمخوابی یا اختلالات خواب که تعادل خلق را بر هم میزند
🔸مصرف مواد مخدر و الکل
🔸عدم رعایت برنامه دارویی و درمانی
🔸تغییرات هورمونی، به خصوص در زنان (مثل بارداری یا یائسگی)
🔸برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها
🔸وقایع مثبت بزرگ زندگی (مانند ازدواج یا تغییر شغل) که میتوانند بهعنوان محرک عمل کنند
شناسایی و کنترل این عوامل، همراه با درمان مناسب، نقش مهمی در مدیریت بیماری دارد.
بیماری دو قطبی علائم
علائم بیماری دوقطبی شامل نوسانات شدید خلق و رفتار است که معمولاً در دو دسته اصلی تقسیم میشوند: دورههای مانیا (شیدایی) و دورههای افسردگی.
🔹در دوره مانیا:
- احساس شادی یا سرخوشی غیرطبیعی
- افزایش انرژی و فعالیت
- کاهش نیاز به خواب
- پرحرفی و افکار سریع
- اعتمادبهنفس کاذب یا خودبزرگبینی
- رفتارهای پرخطر (مانند خرجکردن زیاد، رانندگی بیاحتیاط)
- گاهی توهم یا هذیان
🔹در دوره افسردگی:
- احساس غم و ناامیدی
- کاهش انرژی و خستگی مفرط
- مشکلات خواب (بیخوابی یا پرخوابی)
- کاهش اشتها یا پرخوری
- کاهش علاقه به فعالیتهای روزمره
- احساس بیارزشی یا گناه
- افکار مربوط به مرگ یا خودکشی
علائم بیماری دو قطبی
اصطلاح بیماری قطبی همان اختلال دوقطبی است و علائم آن همان نوسانات خلقی شدید بین مانیا و افسردگی را شامل میشود. گاهی افراد نوسانات خلقی را به اشتباه به تغییرات خلق و خوی معمول زندگی نسبت میدهند، اما در بیماری دوقطبی شدت و طول مدت علائم بسیار بیشتر است و باعث اختلال در عملکرد روزمره میشود.
ویژگی های بیماری دو قطبی
نوسانات شدید خلقی: بالا و پایینهای شدید و غیرعادی خلق
چرخه ای بودن: دورههای شیدایی و افسردگی معمولا در طول زندگی تکرار میشوند
شروع در سنین جوانی: اغلب علائم ابتدا در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظاهر میشوند
تأثیر بر زندگی روزمره: اختلال در روابط خانوادگی، شغل و تحصیل
ریسک خودکشی: افراد مبتلا در دوره افسردگی ممکن است افکار خودکشی داشته باشند
نیاز به درمان طولانی مدت: بیماری مزمن است و نیاز به پیگیری درمان دارد
از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم
اگر شما یا یکی از عزیزانتان:
🔸دورههایی از انرژی بسیار بالا، بیخوابی و احساس قدرت غیرمعمول دارید
🔸دورههایی از غم، ناامیدی و کاهش علاقه به همه چیز را تجربه میکنید
🔸تغییرات خلقی ناگهانی و شدید دارید که زندگی روزمرهتان را مختل کرده است
🔸رفتارهای پرخطر انجام میدهید که قبلاً نداشتید
ممکن است دچار اختلال دوقطبی باشید. تشخیص قطعی فقط توسط روانپزشک و با بررسی دقیق تاریخچه بیماری و علائم انجام میشود. بهتر است در صورت مشاهده این علائم هر چه سریعتر به یک متخصص مراجعه کنید تا درمان مناسب آغاز شود.
عاقبت بیماران دو قطبی
بیماری دو قطبی یک اختلال مزمن است که بدون درمان میتواند به مشکلات جدی در زندگی فرد منجر شود. با این حال، با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، بسیاری از بیماران میتوانند زندگی طبیعی و پربار داشته باشند. اگر درمان به تأخیر بیفتد یا انجام نشود، عاقبت بیماری ممکن است شامل:
🔸تشدید نوسانات خلقی و دورههای شدیدتر
🔸کاهش توانایی در انجام فعالیتهای روزمره
🔸مشکلات در روابط خانوادگی و اجتماعی
🔸افزایش خطر خودکشی (در برخی موارد تا ۱۵ درصد)
🔸بروز بیماریهای جسمی مانند بیماریهای قلبی و متابولیک
اختلال دو قطبی
اختلال دو قطبی می تواند بخش های مختلف زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. به ویژه:
تحصیلی و شغلی: افت عملکرد، از دست دادن شغل یا ترک تحصیل
روابط خانوادگی: تنشها، اختلافات و گاهی جدایی
مالی: خرجهای بیرویه در دوره مانیا و مشکلات مالی
روانی و جسمی: اضطراب، اختلال خواب، بیماریهای مزمن جسمی
توجه به این مشکلات و حمایت مستمر خانواده و جامعه از بیمار، نقش مهمی در کاهش آسیب ها دارد.
طول عمر بیماران دوقطبی
مطالعات نشان میدهد که افراد مبتلا به بیماری دو قطبی ممکن است کمی کوتاهتر از جمعیت عمومی زندگی کنند؛ علت اصلی این تفاوت شامل افزایش خطر بیماریهای جسمی مثل بیماریهای قلبی، دیابت و همچنین خطر بالاتر خودکشی است.
با این حال، درمان مستمر و کنترل دقیق بیماری، مدیریت سبک زندگی سالم و پیگیری منظم با پزشک میتواند به طور قابل توجهی طول عمر و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.
درمان بیماری دو قطبی چیست
درمان بیماری دو قطبی ترکیبی از دارودرمانی، رواندرمانی و حمایتهای اجتماعی است. هدف درمان کنترل نوسانات خلقی، پیشگیری از دورههای شیدایی و افسردگی و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. در اغلب موارد، درمان مادامالعمر است و شامل موارد زیر میشود:
🔸داروهای تثبیتکننده خلق
🔸رواندرمانی شناختی-رفتاری (CBT)
🔸آموزش خانواده و حمایت اجتماعی
🔸مدیریت استرس و اصلاح سبک زندگی
🔸شروع درمان بهموقع، از شدت علائم جلوگیری و خطر عود را کاهش میدهد.
داروی بیماری دو قطبی چیست
داروهای مورد استفاده در درمان دو قطبی شامل:
لیتیوم: موثرترین تثبیتکننده خلق و پیشگیریکننده از عود مانیا و افسردگی
داروهای ضدصرع: مانند والپروات، لاموتریژین که نقش تثبیتکننده دارند
داروهای ضد روانپریشی: به ویژه در دورههای مانیا یا روانپریشی
داروهای ضدافسردگی: معمولاً با احتیاط و همراه با تثبیتکنندهها مصرف میشوند
داروهای آرامبخش: برای کنترل اضطراب و بیخوابی موقتی
مصرف منظم دارو و پیروی از تجویز پزشک برای موفقیت درمان حیاتی است.
درمان بیماری دو قطبی با شوک
درمان با شوک الکتریکی (ECT) یکی از روشهای موثر برای موارد شدید یا مقاوم به درمان بیماری دو قطبی است. این روش به ویژه وقتی استفاده میشود که بیمار دچار افسردگی شدید، روانپریشی یا حالت مانیا شدید باشد و به داروها پاسخ ندهد.
در ECT با اعمال جریان الکتریکی کوتاه به مغز، علائم بیماری به سرعت بهبود مییابند. این درمان تحت بیهوشی انجام میشود و معمولاً عوارض جانبی آن محدود و قابل کنترل است.
درمان بیماری دو قطبی با طب سنتی
طب سنتی و اسلامی راهکارهایی برای کمک به تعادل روان و تقویت مزاج ارائه میدهد، اما این روشها به عنوان درمان اصلی بیماری دو قطبی توصیه نمیشوند و باید حتماً همراه با درمانهای پزشکی مدرن باشند. برخی روشهای رایج در طب سنتی عبارتاند از:
🔸استفاده از گیاهان آرامبخش مثل سنبلالطیب، گل گاوزبان و اسطوخودوس
🔸اصلاح رژیم غذایی و پرهیز از غذاهای مضر مزاج
🔸حجامت و فصد در صورت تجویز پزشک متخصص طب سنتی
🔸توصیه به آرامش ذهنی، دعا و مراقبه
🔸همیشه قبل از شروع هرگونه روش طب سنتی با روانپزشک مشورت کنید.
درمان بیماری دو قطبی شدید
در موارد شدید بیماری دو قطبی، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای کنترل سریع و ایمن علائم باشد. درمان شامل:
🔸تجویز داروهای قویتر تثبیتکننده خلق و ضد روانپریشی
🔸نظارت دقیق پزشکی و روانشناختی
🔸درمان با شوک الکتریکی (ECT) در صورت نیاز
🔸حمایت رواندرمانی مداوم و آموزش خانواده برای کاهش عود بیماری
🔸مداخله به موقع و جامع کلید کنترل موفق بیماری شدید است.
درمان بیماری دو قطبی چقدر طول می کشد
اختلال دوقطبی یک بیماری مزمن و طولانیمدت است که معمولاً نیاز به درمان مادامالعمر دارد. با شروع درمان، ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا علائم تحت کنترل قرار بگیرند. پس از آن، درمان ادامه پیدا میکند تا از عود بیماری جلوگیری شود. قطع ناگهانی داروها یا عدم پیروی از درمان میتواند باعث برگشت علائم شود. به همین دلیل، ارتباط مستمر با روانپزشک و پایبندی به برنامه درمانی بسیار مهم است.
تفاوت بیماری دوقطبی با اسکیزوفرنی
بیماری دوقطبی | اسکیزوفرنی |
یک اختلال خلقی که شامل دورههای شیدایی (مانیا) و افسردگی است. | یک اختلال روانی شدید که شامل توهمات، هذیانها و اختلال در تفکر است. |
تغییرات شدید خلقی (شیدایی و افسردگی)، افزایش یا کاهش انرژی، تحریکپذیری، احساس سرخوشی یا ناامیدی شدید. | توهمات (شنیدن صداها، دیدن چیزهایی که وجود ندارند)، هذیانها (باورهای نادرست)، گفتار و رفتار آشفته. |
در دورههای شیدایی ممکن است فرد واقعیت را بهدرستی درک نکند، اما معمولاً در دورههای دیگر آگاهی از واقعیت حفظ میشود. | اختلال شدید در درک واقعیت، که ممکن است در تمام دورهها ادامه داشته باشد. |
دورههای شیدایی و افسردگی معمولاً هفتهها یا ماهها طول میکشند و بین آنها ممکن است دورههای طبیعی وجود داشته باشد. | علائم معمولاً مداوم هستند و بدون درمان ممکن است بهطور پیوسته ادامه یابند. |
معمولاً در اواخر نوجوانی تا اوایل بزرگسالی (۱۸-۳۰ سالگی) | معمولاً در اواخر نوجوانی تا اوایل بزرگسالی (۱۶-۳۰ سالگی) |
عوامل ژنتیکی، تغییرات شیمیایی در مغز، استرس شدید، سبک زندگی نامتعادل. | عوامل ژنتیکی، ناهنجاریهای مغزی، عوامل محیطی و استرسهای دوران کودکی. |
داروهای تثبیتکننده خلق (مانند لیتیوم)، داروهای ضدافسردگی، رواندرمانی. | داروهای ضدروانپریشی، رواندرمانی، توانبخشی اجتماعی. |
در صورت درمان، بسیاری از بیماران میتوانند زندگی نسبتاً طبیعی داشته باشند. | نیاز به درمان طولانیمدت دارد و معمولاً روی تواناییهای اجتماعی و کاری فرد تأثیر بیشتری میگذارد. |
افراد معروف مبتلا به بیماری دو قطبی
اختلال دو قطبی تنها مختص افراد عادی نیست؛ چهرههای مشهوری نیز با این بیماری زندگی کردهاند. از جمله:
سلنا گومز: در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که به اختلال دوقطبی مبتلاست.
مایک تایسون: در مصاحبههایی درباره مشکلات سلامت روانی از جمله نوسانات شدید خلقی صحبت کرده.
کاترین زیتا جونز: یکی از شناختهشدهترین چهرهها با تشخیص رسمی اختلال دوقطبی نوع ۲.
ایمی واینهاوس: گفته میشود علائم اختلال دوقطبی را داشته، هرچند تشخیص رسمی کمتر مطرح شده.
روبی وکس: کمدین بریتانیایی که درباره بیماری روانی از جمله دو قطبی کتاب نوشته است.
راسل برند: درباره تجربههای شخصیاش از نوسانات روانی و درمانهای روانپزشکی صحبت کرده است.
بیماری دو قطبی
1. چگونه دوقطبی را از اسکیزوفرنی تشخیص می دهند؟ تشخیص توسط روانپزشک انجام می شود و شامل بررسی دقیق علائم، سابقه خانوادگی، و گاهی اوقات آزمایش های روان شناختی است.
2. آیا فرد مبتلا به دوقطبی ممکن است دچار توهم شود؟ بله، اما معمولاً در دوره های شیدایی یا افسردگی شدید رخ می دهد و موقتی است، در حالی که در اسکیزوفرنی پایدار تر است.
3. آیا بیماری دوقطبی و اسکیزوفرنی ارثی هستند؟ بله، هر دو بیماری تا حدی زمینه ژنتیکی دارند، اما عوامل محیطی نیز در بروز آنها نقش دارند.
4. آیا درمانی برای دوقطبی و اسکیزوفرنی وجود دارد؟ هیچ کدام از این بیماری ها درمان قطعی ندارند، اما با داروهای ضد روان پریشی، تثبیت کننده های خلق، و روان درمانی کنترل می شوند.
5. آیا امکان دارد دوقطبی به اسکیزوفرنی تبدیل شود؟ خیر، اما برخی افراد ممکن است تشخیص اشتباه دریافت کنند. هر دو بیماری مسیر متفاوتی دارند.
6. آیا می توان از این بیماری ها پیشگیری کرد؟ پیشگیری کامل ممکن نیست، اما تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند شدت علائم را کاهش دهد.
دوقطبی
بیماری دو قطبی یک اختلال جدی و پیچیده است که میتواند زندگی فرد و اطرافیانش را تحت تاثیر قرار دهد، اما با شناخت دقیق علائم، مراجعه به موقع به متخصص و پیروی از درمانهای توصیه شده، میتوان کیفیت زندگی را به طور چشمگیری بهبود داد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان نشانههایی از نوسانات خلقی شدید را تجربه میکنید، به یاد داشته باشید که تنها نیستید و کمک حرفهای در دسترس است.
با آگاهی، حمایت خانواده و درمان مناسب، بیماران دو قطبی میتوانند زندگی موفق، سالم و پرباری داشته باشند. همیشه سلامت روان به اندازه سلامت جسم مهم است؛ پس مراقب خود و عزیزانتان باشید و در صورت نیاز، از کمکهای تخصصی دریغ نکنید.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬