کتاب مبانی تشخیص روانپزشکی بر مبنای دی اس ام 5

پرسش غربالگری: چنانچه بیمار کودک باشد-آیا فرزند شما بی قرار است، همواره مشغول فعالیت است، تکانشی است و یا نمیتواند بر روی کاری که در دست دارد تمرکز کند؟.
چنانچه بیمار بزرگسال باشد-آیا تا بدانجا که شما به خاطر دارید بیش فعالی و حواس پرتی مشکلاتی را برای شما ایجاد کرده اند؟.
سر نمونه تشخیصی: برخی کودکان دچار adhd به ویژه پسران صرفا تکانشی و بیش فعال هستند، برخی دیگر به ویژه دختران صرفا بی توجه هستند، اکثر آنها حالت ترکیبی از هر دو را نشان داده به طوری که با بزرگ شدن آنان بیش فعالی کمتر مشکل ساز میشود، حدود دو سوم آنها در بزرگسالی نیز علایمی معمولا به شکل تخفیف یافته را بروز میدهند، این علایم باید در ذات فرد بوده و در موقعیت های مکانی متعدد مانند منزل، مدرسه، مطب بالینگر دیده شوند، این علایم نباید صرفا واکنشی به یک موقعیت خاص باشند.
بیش فعال تکانشی بودن: کودک مبتلا نا آرام، پر تلاش، بی صبر و بی تاب بوده و به طور خلاصه انگار همه جا هست، او با سرعت رو به جلوی بیش از حد زندگی میکند یعنی همانند یک مرغ مگس که تقریبا هیچگاه ساکت، ساکن و آرام نیست. اگر افراد دیگر به طور اتفاقی مانعی بر سر راه وی ایجاد کنند اغلب با شیوه ای بی تفاوت با صدای بلند مورد اعتراض، پرخاش و بی اعتنایی کودک مبتلا قرار میگیرند، کودک به سرعت از یک فعالیت به فعالیت دیگر میرود بدون آنکه هیچگاه فعالیت قبلی را به پایان برساند، تاخیر در برابر برآوردن خواسته های آنان یا مقاومت کردن در برابر وصوصه هایشان نا ممکن به نظر میرسد، این کودکان به سرعت و به صورت تکانشی و بدون برنامه ریزی کافی تفکر یا در نظر گرفتن خطرات یا پیامد های مربوطه تصمیم گیری میکنند.
کم توجهی: کودک قادر به تمرکز کردن نیست، گیج و فراموشکار است و حواس او به سرعت پرت میشود، او معمولا تاخیر دارد، ضرب العجل ها را رعایت نمیکند، بی دقت و پر اشتباه است و همواره لوازم خود را گم میکند، تکالیف وی ظاهری شلخته و آشفته داشته و کیفیت آنها به مراتب پایینتر از توانایی های کودک است.
تشخیص افتراقی: نا بالغ بودن طبیعی، تفاوت فردی، اختلال نا فرمانی مقابله جویانه ODD، اختلال سلوک، اختلال رشد هوشی، اختلال سازگاری، اختلال روانی دیگر، تمارض.
نکات تشخیصی: افزایش میزان شیوع، کمبود های رشد و نموی، غیر اختصاصی بودن علایم ADHD، ضوابطی به غیر از وجود علایم شروع زود هنگام-به لحاظ رشد نموی نا متناسب در بیش از یک موقعیت مکانی وجود داشته باشند و سبب ایجاد ناراحتی و مشکلات عملکردی قابل ملاحظه ای شوند و ناشی از هیچ اختلال روانپزشکی دیگری نباشند، تشخیص مرحله به مرحله، وجود علایم 6 تا 12 ماه، نقش محیط، مراجع ارائه دهنده اطلاعات، نقش احتمالی مصرف مواد، مصرف تحریف شده قرص.
اختلال سلوک و اختلال نا فرمانی مقابله جویانه:
اختلال سلوک با شروع در کودکی 312.81/f91.1، اختلال سلوک با شروع در نوجوانی 312.82/91.f2، اختلال سلوک نا معین 312.89/91.f9،
پرسش غربالگری: آیا فرزند شما دچار مشکلات بسیاری میشود؟.
سر نمونه تشخیصی: کودک مبتلا که بسیار به ندرت ممکن است دختر باشد احترام اندک یا هیچ احترامی برای والدین خود، قوانین یا حقوق یا احساسات دیگران قائل نیست، این امر سبب بروز الگوی پایدار از بد رفتاری های گوناگون و تکراری میشود که شمال پرخاشگری های کلامی و جسمانی، سرقت یا تخریب اموال، فریب کاری، تقلب و دستکاری و نقض مقررات و قوانین هستند، او خانواده را دچار گسستگی کرده، در مدرسه دچار مشکل میشود و ممکن از به صورت دوره ای با نظام قضایی کودکان و نوجوانان درگیر شود، البته مشکلات مربوطه همواره تقصیر دیگران هستند.
تشخیص افتراقی: عدم وجود هیچ گونه اختلال روانی، اختلال سازگاری، اختلال نا فرمانی مقابله جویانه، اختلالات مصرف مواد، اختلال کم توجهی بیش فعالی، اختلالات افسردگی یا دو قطبی، رفتار ضد اجتماعی در کودکان یا نوجوانان.
نکات تشخیصی: کودک یا محیط، کودک یا ماده، عوامل خطر ساز، میزان تبدیل، ارتباط با ODD.
اختلال بد رفتاری مقابله جویانه 313.81/f91.3
پرسش غربالگری: آیا با فرزند خود جنگ قدرت بسیار دارید؟.
سر نمونه تشخیصی: کودک مورد نظر برای والدین مایع دردسر است، او در اغلب موارد خشمگین، اهل مشاجره و آماده نه گفتن به همه چیز بوده و تمایلی به اطاعت از قوانین ها و اجرای دستورات ندارد، این کودک که در اغلب موارد پسر بوده و گاهی نیز دختر است به سهولت آزرده خاطر شده و در ضمن به نظر میرسد که از آزردن دیگران لذت میبرد، او تمامی محدوده ها را میآزماید و همه چیز تقصیر دیگران است، کودک احساس میکند که هیچگاه کسی او را درک نمیکند و همگان از او توقع بیجا دارند و با او منصفانه برخورد نمیکنند.
تشخیص افتراقی: لجاجت طبیعی به لحاظ رشد و نمو، مشکل در رابطه بین والد و فرزند، اختلال سازگاری، اختلال سلوک، ADHD، اختلالات افسردگی یا دو قطبی، اختلال اضطراب جدایی.
نکات تشخیصی: احتیاط در کارگیری این تشخیص، نقش انتظارات خانواده، ارتباط با اختلال سلوک، دارو ها و نا فرمانی، اولویت بخشیدن به سایر اختلالات.
اختلال رفتاری ایزایی نا معین 312.9/f90.9
اختلال طیف درخود ماندگی 299.00f84.0
پرسش غربالگری: آیا فرزند شما از برقراری ارتباط بین فردی اجتناب میورزد؟ سرنخ های اجتماعی را درک نمیکند، رفتار های قالبی عجیبی را تکرار میکند؟ یا مشکلاتی در گویش دارد؟.
سر نمونه تشخیصی:
اختلال درخود مانده درخود ماندگی کلاسیک شدید: نمیتوان با هیچ اختلال دیگری اشتباه گرفت، مشکلات مربوطه بسیار زود و در دوران شیرخوارگی آغاز شده و تعامل اجتماعی کودک، نمو گویش وی و گنجینه رفتاری او را به شدت مختل میسازد، کودک مبتلا فاقد توانایی ذاتی و خودکار جهت درک سرنخ های اجتماعی و پاسخ دهی به آنها یا فاقد این نوع توانایی های جهت لذت بدن از تعامل اجتماعی است، تماس چشمی متداول، نگاه محبت آمیز، لبخند، در آغوش گیری و ابراز هیجان که همگی زندگی بین فردی ما را قویتر میسازند دیده نمیشوند، گویش به آهستگی شکل گرفته، کیفیتی بسیار محدود، عجیب و غریب و کلیشه ای دارد و فاقد قدرت برقراری ارتباط است، رفتار های کودک مبتلا نیز آیینمند به گونه ای انعطاف ناپذیر تکراری همراه با اشتغال ذهنی و فاقد هدف هستند.
اختلال آسپرگر: اختلال آسپرگر شکل خفیفتر درخود ماندگی است که مستلزم وجود اختلال در گویش نیست، این اختلال به عنوان یک تشخیص جداگانه به DSMIV افزوده شده ولی در DSM5 حذف شده است.
طیف گسترده تر درخود ماندگی: مشکلات این بیماران عبارتند از ارتباطات غیر کلامی عجیب و غریب، غیر عادی بودن علایق و طرز رفتار، بروز رفتار های آیین مند ، تکراری و محدود، سلایق انعطاف ناپذیر و حساسیت های حسی قدرتمند، فقدان لذت و روابط متقابل و صمیمیت بین فردی و انزوا، قراوت اجتماعی، این مشکلات در حالت های ترکیبی گوناگون و با شدت های متفاوتی رخ داده، همین امر سبب دشوار شدن تشخیص میشود، همین کاربرد سرسری از علل افزایش 20 برابری میزان تشخیص درخود ماندگی قلمداد میشود که اخیرا مشاهده شده است.
تشخیص افتراقی: بیماری های عصبی که در شیرخوارگی یا اوایل دوران کودکی آغاز میشوند یکی از اینها اختلال رت است، اختلال رشد هوشی، اختلال یادگیری اختصاصی، OCD، اختلال اضطراب اجتماعی یا هراس اجتماعی،اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزو تایپی، غیر عادی بودن طبیعی.
نکات تشخیصی: میزان بسیار فزاینده، پرهیز از تشخیص بیش از حد، پایدار بودن تشخیص، کاهش انتظارات، لحاظ کردن تفاوت های فردی، جدا سازی از خدمات.
اضطراب جدایی 309.21/f93.0
پرسش غربالگری: آیا فرزند شما به گونه ای غیر عادی از جدا شدن میترسد؟.
سر نمونه تشخیصی: کودک در هنگامی که تنها گذاشته میشود خود را به در و دیوار میزند و از تنها ماندن وحشت دارد، نگرانی از رفتن به مدرسه در روز بعد تقریبا به محض برگشت امروز وی از مدرسه آغاز میشود، کودک که خود را به یکی از والدین می چسباند از شکم درد، اسهال یا سر درد شکایت داشته و التماس دائمی و چانه زدن برای حتی یک روز معافیت از رفتن به مدرسه را آغاز میکند، با نزدیک شدن زمان خواب کودک دلایل پایان ناپذیری را برای بیدار ماندن پیدا کرده و تا هنگامی که به خواب نرفته است اجازه نمیدهد والد مربوطه اتاق وی را ترک کند، کودک از خواب های ناگوار میترسد به کرات بر اثر مشاهده آنها از خواب بیدار میشود و سر انجام کل طول شب را در تخت خواب والدین میگذراند، صبح که فرا میرسد کودک بی تابی میکند، ناله میکند، لگد میزند، جیغ میکشد و قهر میکند و سر انجام به زور به مدرسه فرستاده میشود، این کودک هیچ دوستی ندارد زیرا برای بازی کردن منزل را ترک نمیکند و همسالانش نیز ویر را بچه و ترسو خطاب میکنند.
تشخیص افتراقی: اضطراب طبیعی رشد نموی، اختلال سازگاری، اختلال روانی دیگر.
نکات تشخیصی: مسیر تکاملی، عوامل رشد و نموی، عوامل فرهنگی، فشار روانی، تشخیص در بزرگسالان، سیر بیماری.
اختلال رشد هوشی-خفیف 317/f70 متوسط 318.0/f71، شدید 318.1/f72، مفرط 318.2/f73،
پرسش غربالگری: آیا فرزند شما مطالب را به کندی میآموزد؟ آیا این مسئله مشکلاتی را پدید آورده است؟.
سر نمونه تشخیصی: کودک مبتلا در آزمون بهره هوشی امتیاز پایینی کسب میکند و امتیازات وی در آزمون های عملکرد انطباقی نیز پایین هستند.
تشخیص افتراقی: عمل کرد عقلی مرزی، اختلال طیف درخود ماندگی، اختلال یادگیری اختصاصی، اختلال عصبی شناختی اساسی زوال ذهن، تمارض، اختلالات روانی دیگر.
نکات تشخیصی: انجام آزمون IQ، خطای اندازه گیری، امتیازات پایین 70 گمراه کننده، سن شروع حتما پیش از 18 سالگی، شدت، اختلالات روانی همزمان، ارتباط با درخود ماندگی، اختلال یادگیری اختصاصی.
اختلال یادگیری اختصاصی خواندن مشکلات اختصاصی درس صحت، سرعت یا درک مطلب در هنگام خواندن315.00/f81.0، ریاضیات مشکلاتی اختصاصی در علم حساب، کپی کردن اعداد، علایم یا شناسایی آنها 315.1/f81.2، بیان کتبی مشکلات اختصاصی در دستور زبان ساختمان جمله یا سازماندهی 314.2/f81.81، نا معین 315.9/f81.9 ،
پرسش غربالگری: آیا فرزند شما مشکلی در زمینه خواندن، نوشتن یا ریاضی دارد؟.
سر نمونه تشخیصی: عملکرد فرد در عرصه خاصی از آزمون های تحصیلی به مراتب پایینتر از آن است که با در نظر گرفتن سن و IQ کلی و کیفیت تحصیلات قبلی وی از او انتظار میرود، این اختلالات با عملکرد تحصیلی، کاری یا سایر جنبه های عملکردی زندگی تداخل میکند.
تشخیص افتراقی: اختلال رشد هوشی، اختلال طیف درخود ماندگی، نقص حسی، ADHD.
نکات تشخیصی: نیاز به یک فرد متخصص در زمینه تشخیص، گرفتن آزمون های انفرادی، مشکلات مرکب، سن تشخیص.
اختلالات تغذیه هرزه خواری در کودکان 307.52/f98.3
پرسش غربالگری: آیا فرزند شما اقلام عجیبی مانند رنگ یا خاک میخورد؟.
سر نمونه تشخیصی: کودک دائما اقلامی میخورد که فاقد ارزش غذایی هستند.
تشخیص افتراقی: رفتار طبیعی، آیین مندی های پذیرفته شده به عنوان فرهنگی، اختلالات روان پریشی، کمبود تغذیه ای یا گرسنگی طولانی مدت.
نکات تشخیصی: مرحله رشد و نموی، فراوانی، سلیقه های شخصی، جبران تغذیه ای.
اختلال نشخوار 307.53/f98.21
پرسش غربالگری: آیا فرزند شما در امر بلعیدن غذا به روش معمول با مشکلی رو به رو است؟.
سر نمونه تشخیصی: کودک به طور پیوسته قادر به بلع ساده مواد غذایی نبوده بلکه آن را بر میگرداند دوباره میجود و سپس آن را به بیرون ریخته یا دوباره می بلعد.
تشخیص افتراقی: نوعی مشکل گوارشی اختلال رشد هوشی.
نکات تشخیصی: مسائل رشد و نموی.
اختلالات دفعی بی اختیاری مدفوع 307.7/f98.1

پرسش غربالگری: آیا کودک شما در آموزش به توآلت رفتن با مشکلی رو به رو است؟.
سر نمونه تشخیصی: کودکی که سن او به حدی رسیده است که آموزش های مربوط به توآلت رفتن را آموخته باشد به طور مکرر در لباس زیر خود و در جایی به غیر از توآلت به اجابت مزاج میپردازد.
تشخیص افتراقی: تفاوت های فردی طبیعی، اختلال رشد هوشی یا طیف در خود ماندگی.
نکات تشخیصی: سن عقلی زیر 4سال مشکلی نیست، تفاوت های فرهنگی،.
بی اختیاری ادرار 307.6/f98.0،
پرسش غربالگری: آیا کودک شما در زمینه آموزش توآلت رفتن و شب ادراری با مشکلی رو به رو است؟.
سر نمونه تشخیصی: کودکی که سن او به حدی رسیده است که آموزش های توآلت رفتن را آموخته باشد شب ها در رخت خواب و روزها مکرر در لباس خود ادرار میکند ، شب ادراری باید مکرر بوده و در طول چند ماه ادامه داشته باشد.
تشخیص افتراقی: تفاوت های طبیعی فردی، اختلال رشد هوشی یا طیف در خود ماندگی.
نکات تشخیصی: سن عقلی تا نرسیدن به 5سالگی طبعی نیست، تفاوت های فرهنگی.

فصل سوم اختلالات افسردگی
اگر یک دوره باشد اختلال افسردگی اساسی دوره منفرد خفیف 296.21 /f32.0، اختلال افسردگی اساسی دوره منفرد متوسط 296.22/f32.1، اختلال افسردگی اساسی دوره منفرد شدیدبودن علایم روانپریشی 296.23/f32.2، افسردگی اساسی دوره منفرد شدید همراه با علایم روان پریشی 296.24/f32.3، اختلال افسردگی دوره منفرد نا معین 296.20/f32.9.
اگر راجعه باشد: اختلال افسردگی اساسی راجعه خفیف 296.31/f33.0، اختلال افسردگی اساسی راجعه متوسط 296.32/f33.1، اختلال افسردگی اساسی راجعه شدید بدون علایم روان پریشی 296.33/f33.2، اختلال افسردگی اساسی راجعه شدید همراه با علایم روان پریشی 296.34/f33.3، اختلال افسردگی اساسی راجعه نامعین 296.30/f33.9.
پرسش غربالگری: آیا هیچگاه به قدری افسرده میشوی که نتوانی وظایفت را انجام دهی؟.
سر نمونه تشخیصی: تمامی امور این جهان چقدر به نظر من ملال آور کسالتبار، سطحی و بی فایده هستند، فرد احساس میکند چنان عمگین ،بی علاقه به زندگی و بی تفاوت است که نمیتواند دلیلی قانع کننده برای بلند شدن از رختخواب را بیابد، او که فاقد انرژی و اراده است ممکن است در سرتاسر روز با بی حوصلگیو بی تحرکی دراز بکشد، ولی گاه افسردگی شکل پر سر و صداتریداشته با سراسیمگی، بیغراری تحریکپذیری و خشم نسبت به مقدرات و بستگان نزدیک خود همراه است. فرد توانایی تفکر صحیح تمرکز و حتی گرفتن ساده ترین تصمیم ها را نیز از دست میدهد، زندگی به نظر او مقوایی، بی مزه و توهی از لذت، علاقه و هیجان است، او بسیار اندک یا بسیار زیاد میخورد و میخوابد، افکار او کند، سنگین و سیاه بوده، سرشار از نا امیدی، بیهودگی و بار سنگین بار گناه هستند، تنها آرزوی فرد این است که این زندگی به پایانی قطعی برسد و ابر دائمی بالای سر فرد کنار رفته و باری که بر روح و روان فرد سنگینی میکند از دوش او برداشته شود.
نا همگونی- اختلال افسردگی اساسی به اشکال گوناگون ظهور میکند انتظار تظاهرات گوناگونی را داشته باشید.
علایم روان پریشانه هماهن با خلق- اعتقادات راسخ هزیانی عبارتنداز: باور بیماران به این موضوع که مسئول مرگ یکی از عزیزان و یا مسئول مسیبت دیگری هستند که آشکارا خارج از هیته اراده آنها قرار دارد، متمئن از اینکه تمام پول خود را از دست داده اند حتی هنگامی که با صورت حساب های مالی بی عیب و نقص مواجه میشوند، احساس گزند و آسیب از سوی انتقام جویانی که به نظر میرسد قصد دارند فرد را بابت گناهانی نا بخشودنی تنبیه کنند، باور راسخ به دلیل تاخیر چند روزه در پرداخت مالیات به حبس طولانی مدت در زندان محکوم خواهند شد، مطمئن بود از ابتلا به سرطان یا داشتن عضوی از بدن که فاسد شده یا به صورت غیر قابل ترمیم آسیب دیده است و غیره. توهم های شنوایی نیز ممکن است رخ دهد که معمولا صداهایی به شدت نکوهنده هستند که بیرحمانه و با هوشیاری تمام بیماران را به دلیل افکار کنونی و نیز به دلیل خطا ها و جرایم زیادی گذشته شان مورد حمله قرار میدهند.
علایم روان پریشانه ناهماهنگ با خلق: بیمار دچار هذیان ها و توهم هایی است که ارتباطی با مزامین افسردگی نداشته بلکه معدل هزیان ها و توهم هایی هستند که در اسکیزو فرنی رخ میدهند، ولی تنها در دوره افسردگی دیده میشوند.
مالیخولیا: شدید ترین شکل غیر روان پریشانه افسردگی است، هیچ عاملی نمیتواند حس ناخوشایند بیمار را از بین ببرد، بیمار اکنون هیچ علاقه ای به مطالبی ندارد که قبلا برای وی لذت بخش بودند و او نسبت به بهترین خبرها نیز کاملا بیتفاوت است، بدترین لحظات برای بیمار صبحها و هنگام برخواست از خواب است زیرا بیمار محبتخواب را از دست داده و زودتر اغلب مدتی طولانی قبل از طلوع آفتاب بیدار شده و دوباره نمیتواند بخوابد، فرد اشتهای خود را از دست داده است برخی سراسیمه و برخی بی تحرک هستند.
افسردگی واکنشی: توسط عوامل خارجی استرس زا کلید زده شده از شدت کمتری برخوردار بوده و فراگیر است و بیشتر به بافتار پاسخ میدهد.
الگوی فصلی: به طور منظم با فصل خاصی معمولا زمستان در ارتباط است.
تشخیص افتراقی: اختلالات دو قطبی، عزا داری بدون عارزه، اختلال افسردگی ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال خلق ناشی از مصرف مواد، افسرده خویی، اسکیزوفرنی یا اختلال اسکیزو افکتیو، اختلال روان پریشی کوتاه مدت.
نکات تشخیصی: افتراق دادن افسردگی اساسی از بی حوصلگی های طبیعی، ارتباط با عوامل استرسزا، سیر بیماری.
سوگ در مقابل افسردگی اساسی: علایم سوگ- غم، از دست دادن علایق، کاهش توان، وجود مشکلاتی در خوردن و خوابیدن، کاملا معادل افسردگی اساسی خفیف هستند
اختلال افسردگی پایدار افسرده خویی 300.4/F34.1.
پرسش غربالگری: آیا شما تقریبا همیشه افسرده هستید؟.
سر نمونه تشخیصی: افسردگی مربوطه خفیف ولی تقریبا همواره وجود دارد، بیمار برخی روز های خوب و برخی روز های بسیار بد را تجربه میکند ولی اکثر روز های وی خاکستری مبهم هستند، علایم افسردگی- نا امیدی، خود انگاره ضعیف، احساس گناه، بیهودگی، انزوای اجتماعی، مشکلاتی در اشتها، خواب و انرژی وجود داشته ولی شدت آنها به مراتب کمتر از شدت افسردگی اساسی است، فرد مبتلا قادر به انجام وظایف خود بوده و میتواند افسردگی خود را به خوبی پنهان نگه دارد البته به جز افرادی که او را به خوبی میشناسند، ولی بار سنگین زندگی همچنان وجود داشته و از سنگینی آن کاسته نمیشود.
تشخیص افتراقی: غم وجود طبیعی، اختلال افسردگی اساسی راجعه، اختلالات دو قطبی، اختلال افسردگی ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال افسردگی ناشی از مصرف مواد، اختلالات روان پریشی مزمن.
نکات تشخیصی: مراجع ارائه دهنده اطلاعات، مرز بین اختلال افسردگی پایدار و غم طبیعی، مرز بین اختلال افسردگی پایدار و افسردگی اساسی، ارتباط با یک عامل استرسزا مزمن، ارتباط با اختلال شخصیت، ارتباط با اختلالات دو قطبی، ارتباط با بیماری طبی، ارتباط با مصرف مواد به صورت مزمن.
اختلال ملال پیش از قائدگی 125.6/n94.3.
پرسش غربالگری: آیا شما در حوالی دوران قاعدگی تان دچار علایم جسمانی و روانی فراوان میشوید؟.
سر نمونه تشخیصی: بیمار همیشه پیش از دوره های قائدگی خود افسردگی، تحریک پذیری خلق واکنشی یا خلقی که به طور ناگهانی تغییر پذیر است و اضطراب را تجربه میکند، او ممکن است کاهش علاقه و انرژی، تغییراتی در خواب یا اشتها و مشکلاتی در زمینه تمرکز یا انجام وظایف و انواع گوناگونی از علایم جسمانی را نیز تجربه کند.
تشخیص افتراقی: ناراحتی طبیعی پیش از قائدگی، تشدید نوعی بیماری روانی دیگر پیش از قائدگی، تشدید ملال ناشی از نوعی بیماری طبی عمومی پیش از قائدگی.
نکات تشخیصی: شدت، دوام حد اقل یک سال وجود داشته و در بیشتر دوران قائدگی، ضد بارداری های خوراکی.
اختلال افسردگی ناشی از مصرف مواد، چنانچه ناشی از مصرف الکل باشد 291.81، چنانچه ناشی از هر مواد دیگر باشد 292.84.
پرسش غربالگری: آیا ممکن است افسردگی شما با مصرف الکل، مواد مخدر یا دارو مرتبط باشد؟.
سر نمونه تشخیصی: علایم افسردگی بر اثر موادی که به صورت تفریحی مصرف شده نوعی داروی تجویز شده توسط پزشک یا تماس با نوعی سم ایجاد میشوند،
تشخیص افتراقی: نوعی افسردگی اولیه، مسمومیبا مواد یا قطع مصرف، افسردگی ناشی از بیماری طبی دیگر.
نکات تشخیصی: زمان بندی، شدت، عوامل مرتبط با سن، انجام تست های آزمایشگاهی.
اختلال افسردگی ناشی از بیماری طبی دیگر، با علایم افسردگی 293.83/f06.31، با دوره شبهه افسردگی اساسی 293.83/f06.32، با علایم مختلت 293.83/f06.34.
پرسش غربالگری: لطفاً با من در مورد بیماری های طبی خود و درمان آنها صحبت کنید.
سر نمونه تشخیصی: علایم افسردگی ناشی از اثرات فیزیولوژیکی مستقیم یک بیماری طبی هستند.
تشخیص افتراقی: نوعی افسردگی اولیه، اختلال سازگاری، اختلال افسردگی ناشی از مصرف مواد.
نکات تشخیصی: زمان بندی، شدت، عوامل مرتبط با سن، معاینه بالینی و انجام تست های آزمایشگاهی، ساز و کار، تداخل با دارو ها.
اختلال افسردگی نامعین 311/f32.9.
هرگاه مشخص ساختید نوعی افسردگی وجود دارد ولی اطلاعات کافی در اختیار ندارید که بتوانید افتراق دهید که کدام یک از انواع افسردگی است از تشخیص اختلال افسردگی نامعین استفاده کنید.
اختلال خلق نامعین 296.90/f39،
هشدار: اختلال خلق کج تنظیمی ایزایی، dmdd با این مشکلات همراه است- 1. افتراق dmdd با قشقرق هایی که در کودکان طبیعی است نا ممکن است، 2. افتراق دادن dmdd از قشقرق هایی که در سایر اختلالات روان پزشکی دیده میشوند نا ممکن است،
برای مطالعه بیشتر: اختلال کژتنظیمی خلقی ایذایی(DMDD)
Disruptive Mood Dysregulation Disorder
ملاک های تشخیصی :
A . فوران های خشم مکرر شدید که بصورت کلامی یا رفتاری بروز می کنند. از نظر شدت یا مدت به هیچ وجه با موقعیت موجود یا عامل محرک آن همخوانی ندارند.
B. این فورانات خشم ، با سطح رشدی و نمو فرد هماهنگی ندارد .
C.این فوران ها بطور متوسط هفته ای سه بار رخ می دهند .
D. در بین این فوران ها، در اکثر ساعات روز و تقریبا تمام روز ها خلق بیمار تحریک پذیر یا خشمگین است که توسط دیگران قابل مشاهده می باشد.
E.ملاک های A تا D برای دوازده ماه ادامه دارد.در این مدت هیچ گاه دوره حداقل سه ماهه متوالی وجود ندارد که بیمار فاقد تمامی ملاک های Aتا D باشد.
F.ملاک های A وD در حداقل دومورد از موقعیت های زیر وجود دارد(منزل،مدرسه،با همسالان) و در حداقل یکی از آنها شدید است.
G. این تشخیص نباید برای بار نخست، قبل از شش سالگی یا بعد از هجده سالگی گذاشت .
H. سن شروع ملاک های A تا E باید قبل از ده سالگی باشد .
I.هیچ گاه دوره مجزای خلقی طولانی تر از یک روز وجود نداشته که در آن تمام ملاک های تشخیصی مانیا یا هیپو مانیا به جز ملاک مدت بر آورده شده باشد.
DMDD
DMDD
نکته: نمی توان تشخیص همزمان با اختلال نافرمانی مقابله جویانه،اختلال انفجاری یا اختلال دوقطبی عنوان نمود.
ولی امکان همزمانی با افسردگی اساسی ، اختلالADHD،اختلال سلوک،اختلال مصرف مواد وجود دارد.
در صورت اختلالDMDDو اختلال نافرمانی مقابله جویانه باید فقط اختلال DMDD را ثبت نمود.
ویژگی های تشخیصی: ویژگی اصلی اختلالDMDD وجود تحریک پذیری مزمن مداوم و شدید است. تظاهرات بالینی این تحریک پذیری شدید به دو صورت مشاهده میشود: نخست فوران های خشم مکرر که عمدتا در واکنشی به ناکامی، بصورت کلامی یا رفتار رخ میدهد.این عصبانیت ها به دفعات زیاد (بطور متوسط هفته ای سه بار )در طی حداقل یکسال و حد اقل در دو موقعیت متفاوت مانند خانه یا مدرسه رخ میدهد و با سن رشدی فرد متناسب نیست. شکل دوم: تظاهر تحریک پذیری شدید ،خلق عصبانی یا تحریک پذیر مداوم و مرضی است که در بین فوران های خشم آنی دیده می شود. این خلق عصبانی یا تحریک پذیر باید از صفات شخصیتی کودک نشات گرفته باشد و در اکثر اوقات روز و تقریبا همه روزها دیده شود و از نظر اطرافیان کودک چشمگیر باشد .شاه علامت کلیدی این اختلال تحریک پذیری شدید،مستمر و غیر دوره ای آن است.
شیوع: مجموع شیوع در دوره شش ماهه تا یکساله در کودکان و نوجوانان حدود دو تا پنج درصد تخمین زده میشود.در پسر ها و در سنین دبستان، بیشتر از دختر ها و سنین نوجوانی می باشد.
بروز و سیر: اختلالDMDD باید قبل از ده سالگی آغاز شده باشد ولی در مورد کودکانی که سن رشدی آنها کمتر از شش سال است، نباید این تشخیص را گذاشت. در بازه سنی ۷تا ۱۸ سال استفاده می شود. میزان تبدیل تحریک پذیری شدید غیر دوره ای به اختلال دوقطبی خیلی کم است ، در عوض این کودکان در معرض ابتلا به افسردگی یک قطبی یا اختلالات اضطرابی هستند.اختلال DMDD قبل از بلوغ شایع است و هر چه بسمت بزرگسالی می رویم از شیوع آن کاسته می شود.
تشخیص افتراقی:
اختلال دو قطبی : وجه اختلافشان سیر طولی علایم کلیدی است.در مانیا والدین زمان مشخص شروع تغییرات چشمگیر خلق و رفتار کودک را از مواقع عادی شناسایی می نمایند، برعکس در اختلال DMDD مستمر بوده برای ماه ها ادامه دارد، هر چند دچار فراز و نشیب هایی می شود.تحریک پذیری شدید مستمر وجه مشخصه این اختلال می باشد. اگر کودکی حتی یکبار دچار مانیا یا هیپو مانیا شده باشد نمیتوان تشخیص اختلال DMDD را گذاشت.
اختلال نافرمانی مقابله جویانه: ویژگی کلیدی در اختلالDMDD وجود فوران های مکرر شدید خشم وآشفتگی مستمر خلقی بین این فوران ها است.در یکی از موقعیت های (مدرسه ،خانواده با همسالان ) تخریب شدید و در موقعیت دوم خفیف تا متوسط ایجاد کرده باشد.
نکته:تشخیص های همبود اختلال ADHD؛ افسردگی اساسی و اختلال اضطرابی است.

فصل سوم اختلالات افسردگی
اگر یک دوره باشد اختلال افسردگی اساسی دوره منفرد خفیف 296.21 /f32.0، اختلال افسردگی اساسی دوره منفرد متوسط 296.22/f32.1، اختلال افسردگی اساسی دوره منفرد شدیدبودن علایم روانپریشی 296.23/f32.2، افسردگی اساسی دوره منفرد شدید همراه با علایم روان پریشی 296.24/f32.3، اختلال افسردگی دوره منفرد نا معین 296.20/f32.9.
اگر راجعه باشد: اختلال افسردگی اساسی راجعه خفیف 296.31/f33.0، اختلال افسردگی اساسی راجعه متوسط 296.32/f33.1، اختلال افسردگی اساسی راجعه شدید بدون علایم روان پریشی 296.33/f33.2، اختلال افسردگی اساسی راجعه شدید همراه با علایم روان پریشی 296.34/f33.3، اختلال افسردگی اساسی راجعه نامعین 296.30/f33.9.
پرسش غربالگری: آیا هیچگاه به قدری افسرده میشوی که نتوانی وظایفت را انجام دهی؟.
سر نمونه تشخیصی: تمامی امور این جهان چقدر به نظر من ملال آور کسالتبار، سطحی و بی فایده هستند، فرد احساس میکند چنان عمگین ،بی علاقه به زندگی و بی تفاوت است که نمیتواند دلیلی قانع کننده برای بلند شدن از رختخواب را بیابد، او که فاقد انرژی و اراده است ممکن است در سرتاسر روز با بی حوصلگیو بی تحرکی دراز بکشد، ولی گاه افسردگی شکل پر سر و صداتریداشته با سراسیمگی، بیغراری تحریکپذیری و خشم نسبت به مقدرات و بستگان نزدیک خود همراه است. فرد توانایی تفکر صحیح تمرکز و حتی گرفتن ساده ترین تصمیم ها را نیز از دست میدهد، زندگی به نظر او مقوایی، بی مزه و توهی از لذت، علاقه و هیجان است، او بسیار اندک یا بسیار زیاد میخورد و میخوابد، افکار او کند، سنگین و سیاه بوده، سرشار از نا امیدی، بیهودگی و بار سنگین بار گناه هستند، تنها آرزوی فرد این است که این زندگی به پایانی قطعی برسد و ابر دائمی بالای سر فرد کنار رفته و باری که بر روح و روان فرد سنگینی میکند از دوش او برداشته شود.
نا همگونی- اختلال افسردگی اساسی به اشکال گوناگون ظهور میکند انتظار تظاهرات گوناگونی را داشته باشید.
علایم روان پریشانه هماهن با خلق- اعتقادات راسخ هزیانی عبارتنداز: باور بیماران به این موضوع که مسئول مرگ یکی از عزیزان و یا مسئول مسیبت دیگری هستند که آشکارا خارج از هیته اراده آنها قرار دارد، متمئن از اینکه تمام پول خود را از دست داده اند حتی هنگامی که با صورت حساب های مالی بی عیب و نقص مواجه میشوند، احساس گزند و آسیب از سوی انتقام جویانی که به نظر میرسد قصد دارند فرد را بابت گناهانی نا بخشودنی تنبیه کنند، باور راسخ به دلیل تاخیر چند روزه در پرداخت مالیات به حبس طولانی مدت در زندان محکوم خواهند شد، مطمئن بود از ابتلا به سرطان یا داشتن عضوی از بدن که فاسد شده یا به صورت غیر قابل ترمیم آسیب دیده است و غیره. توهم های شنوایی نیز ممکن است رخ دهد که معمولا صداهایی به شدت نکوهنده هستند که بیرحمانه و با هوشیاری تمام بیماران را به دلیل افکار کنونی و نیز به دلیل خطا ها و جرایم زیادی گذشته شان مورد حمله قرار میدهند.
علایم روان پریشانه ناهماهنگ با خلق: بیمار دچار هزیان ها و توهم هایی است که ارتباطی با مزامین افسردگی نداشته بلکه معدل هزیان ها و توهم هایی هستند که در اسکیزو فرنی رخ میدهند، ولی تنها در دوره افسردگی دیده میشوند.
مالیخولیا: شدید ترین شکل غیر روان پریشانه افسردگی است، هیچ عاملی نمیتواند حس ناخوشایند بیمار را از بین ببرد، بیمار اکنون هیچ علاقه ای به مطالبی ندارد که قبلا برای وی لذت بخش بودند و او نسبت به بهترین خبرها نیز کاملا بیتفاوت است، بدترین لحظات برای بیمار صبحها و هنگام برخواست از خواب است زیرا بیمار محبتخواب را از دست داده و زودتر اغلب مدتی طولانی قبل از طلوع آفتاب بیدار شده و دوباره نمیتواند بخوابد، فرد اشتهای خود را از دست داده است برخی سراسیمه و برخی بی تحرک هستند.
افسردگی واکنشی: توسط عوامل خارجی استرس زا کلید زده شده از شدت کمتری برخوردار بوده و فراگیر است و بیشتر به بافتار پاسخ میدهد.
الگوی فصلی: به طور منظم با فصل خاصی معمولا زمستان در ارتباط است.
تشخیص افتراقی: اختلالات دو قطبی، عزا داری بدون عارزه، اختلال افسردگی ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال خلق ناشی از مصرف مواد، افسرده خویی، اسکیزوفرنی یا اختلال اسکیزو افکتیو، اختلال روان پریشی کوتاه مدت.
نکات تشخیصی: افتراق دادن افسردگی اساسی از بی حوصلگی های طبیعی، ارتباط با عوامل استرسزا، سیر بیماری.
سوگ در مقابل افسردگی اساسی: علایم سوگ- غم، از دست دادن علایق، کاهش توان، وجود مشکلاتی در خوردن و خوابیدن، کاملا معادل افسردگی اساسی خفیف هستند
اختلال افسردگی پایدار افسرده خویی 300.4/F34.1.
پرسش غربالگری: آیا شما تقریبا همیشه افسرده هستید؟.
سر نمونه تشخیصی: افسردگی مربوطه خفیف ولی تقریبا همواره وجود دارد، بیمار برخی روز های خوب و برخی روز های بسیار بد را تجربه میکند ولی اکثر روز های وی خاکستری مبهم هستند، علایم افسردگی- نا امیدی، خود انگاره ضعیف، احساس گناه، بیهودگی، انزوای اجتماعی، مشکلاتی در اشتها، خواب و انرژی وجود داشته ولی شدت آنها به مراتب کمتر از شدت افسردگی اساسی است، فرد مبتلا قادر به انجام وظایف خود بوده و میتواند افسردگی خود را به خوبی پنهان نگه دارد البته به جز افرادی که او را به خوبی میشناسند، ولی بار سنگین زندگی همچنان وجود داشته و از سنگینی آن کاسته نمیشود.
تشخیص افتراقی: غم وجودی طبیعی، اختلال افسردگی اساسی راجعه، اختلالات دو قطبی، اختلال افسردگی ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال افسردگی ناشی از مصرف مواد، اختلالات روان پریشی مزمن.
نکات تشخیصی: مراجع ارائه دهنده اطلاعات، مرز بین اختلال افسردگی پایدار و غم طبیعی، مرز بین اختلال افسردگی پایدار و افسردگی اساسی، ارتباط با یک عامل استرسزا مزمن، ارتباط با اختلال شخصیت، ارتباط با اختلالات دو قطبی، ارتباط با بیماری طبی، ارتباط با مصرف مواد به صورت مزمن.
اختلال ملال پیش از قائدگی 125.6/n94.3.
پرسش غربالگری: آیا شما در حوالی دوران قائدگی تان دچار علایم جسمانی و روانی فراوان میشوید؟.
سر نمونه تشخیصی: بیمار همیشه پیش از دوره های قائدگی خود افسردگی، تحریک پذیری خلق واکنشی یا خلقی که به طور ناگهانی تغییر پذیر است و اضطراب را تجربه میکند، او ممکن است کاهش علاقه و انرژی، تغییراتی در خواب یا اشتها و مشکلاتی در زمینه تمرکز یا انجام وظایف و انواع گوناگونی از علایم جسمانی را نیز تجربه کند.
تشخیص افتراقی: ناراحتی طبیعی پیش از قائدگی، تشدید نوعی بیماری روانی دیگر پیش از قائدگی، تشدید ملال ناشی از نوعی بیماری طبی عمومی پیش از قائدگی.
نکات تشخیصی: شدت، دوام حد اقل یک سال وجود داشته و در بیشتر دوران قائدگی، ضد بارداری های خوراکی.
اختلال افسردگی ناشی از مصرف مواد، چنانچه ناشی از مصرف الکل باشد 291.81، چنانچه ناشی از هر مواد دیگر باشد 292.84.
پرسش غربالگری: آیا ممکن است افسردگی شما با مصرف الکل، مواد مخدر یا دارو مرتبط باشد؟.
سر نمونه تشخیصی: علایم افسردگی بر اثر موادی که به صورت تفریحی مصرف شده نوعی داروی تجویز شده توسط پزشک یا تماس با نوعی سم ایجاد میشوند،
تشخیص افتراقی: نوعی افسردگی اولیه، مسمومیبا مواد یا قطع مصرف، افسردگی ناشی از بیماری طبی دیگر.
نکات تشخیصی: زمان بندی، شدت، عوامل مرتبط با سن، انجام تست های آزمایشگاهی.
اختلال افسردگی ناشی از بیماری طبی دیگر، با علایم افسردگی 293.83/f06.31، با دوره شبهه افسردگی اساسی 293.83/f06.32، با علایم مختلت 293.83/f06.34.
پرسش غربالگری: لطفا با من در مورد بیماری های طبی خود و درمان آنها صحبت کنید.
سر نمونه تشخیصی: علایم افسردگی ناشی از اثرات فیزیولوژیکی مستقیم یک بیماری طبی هستند.
تشخیص افتراقی: نوعی افسردگی اولیه، اختلال سازگاری، اختلال افسردگی ناشی از مصرف مواد.
نکات تشخیصی: زمان بندی، شدت، عوامل مرتبط با سن، معاینه بالینی و انجام تست های آزمایشگاهی، ساز و کار، تداخل با دارو ها.
اختلال افسردگی نامعین 311/f32.9.
هرگاه مشخص ساختید نوعی افسردگی وجود دارد ولی اطلاعات کافی در اختیار ندارید که بتوانید افتراق دهید که کدام یک از انواع افسردگی است از تشخیص اختلال افسردگی نامعین استفاده کنید.
اختلال خلق نامعین 296.90/f39،
هشدار: اختلال خلق کج تنظیمی ایزایی، dmdd با این مشکلات همراه است- 1. افتراق dmdd با قشقرق هایی که در کودکان طبیعی است نا ممکن است، 2. افتراق دادن dmdd از قشقرق هایی که در سایر اختلالات روان پزشکی دیده میشوند نا ممکن است،
برای مطالعه بیشتر: اختلال کژتنظیمی خلقی ایذایی(DMDD)
Disruptive Mood Dysregulation Disorder
ملاک های تشخیصی :
A . فوران های خشم مکرر شدید که بصورت کلامی یا رفتاری بروز می کنند. از نظر شدت یا مدت به هیچ وجه با موقعیت موجود یا عامل محرک آن همخوانی ندارند.
B. این فورانات خشم ، با سطح رشدی و نمو فرد هماهنگی ندارد .
C.این فوران ها بطور متوسط هفته ای سه بار رخ می دهند .
D. در بین این فوران ها، در اکثر ساعات روز و تقریبا تمام روز ها خلق بیمار تحریک پذیر یا خشمگین است که توسط دیگران قابل مشاهده می باشد.
E.ملاک های A تا D برای دوازده ماه ادامه دارد.در این مدت هیچ گاه دوره حداقل سه ماهه متوالی وجود ندارد که بیمار فاقد تمامی ملاک های Aتا D باشد.
F.ملاک های A وD در حداقل دومورد از موقعیت های زیر وجود دارد(منزل،مدرسه،با همسالان) و در حداقل یکی از آنها شدید است.
G. این تشخیص نباید برای بار نخست، قبل از شش سالگی یا بعد از هجده سالگی گذاشت .
H. سن شروع ملاک های A تا E باید قبل از ده سالگی باشد .
I.هیچ گاه دوره مجزای خلقی طولانی تر از یک روز وجود نداشته که در آن تمام ملاک های تشخیصی مانیا یا هیپو مانیا به جز ملاک مدت بر آورده شده باشد.
DMDD
DMDD
نکته: نمی توان تشخیص همزمان با اختلال نافرمانی مقابله جویانه،اختلال انفجاری یا اختلال دوقطبی عنوان نمود.
ولی امکان همزمانی با افسردگی اساسی ، اختلالADHD،اختلال سلوک،اختلال مصرف مواد وجود دارد.
در صورت اختلالDMDDو اختلال نافرمانی مقابله جویانه باید فقط اختلال DMDD را ثبت نمود.
ویژگی های تشخیصی: ویژگی اصلی اختلالDMDD وجود تحریک پذیری مزمن مداوم و شدید است. تظاهرات بالینی این تحریک پذیری شدید به دو صورت مشاهده میشود: نخست فوران های خشم مکرر که عمدتا در واکنشی به ناکامی، بصورت کلامی یا رفتار رخ میدهد.این عصبانیت ها به دفعات زیاد (بطور متوسط هفته ای سه بار )در طی حداقل یکسال و حد اقل در دو موقعیت متفاوت مانند خانه یا مدرسه رخ میدهد و با سن رشدی فرد متناسب نیست. شکل دوم: تظاهر تحریک پذیری شدید ،خلق عصبانی یا تحریک پذیر مداوم و مرضی است که در بین فوران های خشم آنی دیده می شود. این خلق عصبانی یا تحریک پذیر باید از صفات شخصیتی کودک نشات گرفته باشد و در اکثر اوقات روز و تقریبا همه روزها دیده شود و از نظر اطرافیان کودک چشمگیر باشد .شاه علامت کلیدی این اختلال تحریک پذیری شدید،مستمر و غیر دوره ای آن است.
شیوع: مجموع شیوع در دوره شش ماهه تا یکساله در کودکان و نوجوانان حدود دو تا پنج درصد تخمین زده میشود.در پسر ها و در سنین دبستان، بیشتر از دختر ها و سنین نوجوانی می باشد.
بروز و سیر: اختلالDMDD باید قبل از ده سالگی آغاز شده باشد ولی در مورد کودکانی که سن رشدی آنها کمتر از شش سال است، نباید این تشخیص را گذاشت. در بازه سنی ۷تا ۱۸ سال استفاده می شود. میزان تبدیل تحریک پذیری شدید غیر دوره ای به اختلال دوقطبی خیلی کم است ، در عوض این کودکان در معرض ابتلا به افسردگی یک قطبی یا اختلالات اضطرابی هستند.اختلال DMDD قبل از بلوغ شایع است و هر چه بسمت بزرگسالی می رویم از شیوع آن کاسته می شود.
تشخیص افتراقی:
اختلال دو قطبی : وجه اختلافشان سیر طولی علایم کلیدی است.در مانیا والدین زمان مشخص شروع تغییرات چشمگیر خلق و رفتار کودک را از مواقع عادی شناسایی می نمایند، برعکس در اختلال DMDD مستمر بوده برای ماه ها ادامه دارد، هر چند دچار فراز و نشیب هایی می شود.تحریک پذیری شدید مستمر وجه مشخصه این اختلال می باشد. اگر کودکی حتی یکبار دچار مانیا یا هیپو مانیا شده باشد نمیتوان تشخیص اختلال DMDD را گذاشت.
اختلال نافرمانی مقابله جویانه: ویژگی کلیدی در اختلالDMDD وجود فوران های مکرر شدید خشم وآشفتگی مستمر خلقی بین این فوران ها است.در یکی از موقعیت های (مدرسه ،خانواده با همسالان ) تخریب شدید و در موقعیت دوم خفیف تا متوسط ایجاد کرده باشد.
نکته:تشخیص های همبود اختلال ADHD؛ افسردگی اساسی و اختلال اضطرابی است.

فصل چهارم اختلالات دو قطبی
اختلال دو قطبی I 296.Xx، دوره منفرد شیدایی I اختلال دو قطبی /0x اختلال دو قطبی I آخرین دوره نیمه شیدایی/40 آخرین دوره شیدایی /4x آخرین دوره افسردگی /5x اخرین دوره مختلت /6x آخرین دوره نامعین /7، خفیف /x1، متوسط /x2، شدید /x3، شدید همراه با علایم روانپریشی /x4، در حالت فروکش نسبی /x5، در حالت فروکش کامل /x6، نامعین /x0،
پرسش غربالگری: آیا دچار نوسان های خلقی هستید؟، یعینی گاهی به سمت بالا و گاهی به سمت پایین؟.
سر نمونه تشخیصی: دوره های خوشی در اختلال دو قطبی I میتوانند حد اقل میتوانند تا مدتی محشر باشند، دنیا به کام این بیماران است، بیمار همه چیز را بسیار لطیف، راحت، فوق العاده و زنده حس میکند، رنگها زرق و برق بیشتری دارند، غذا لذیذتر است، روابط جنسی دلپذیرتر هستند و لطیفه ها خنده دار تر به نظر میرسند، بیمار در حال پرواز در اوج بوده، دارای انگاره های گسترده، تمایلات متعالی، اعتماد به نفس بالا، انرژی پایان ناپذیر است، ذهن او پر شتاب بوده، کلام وی با تکه و ایهام همراه است و بدن او در حرکت دائم است، هیچ کاری وجود ندارد که او نتواند انجام دهد، و محدودیت های زندگی در مورد وی صدق نمیکنند، به نظر میرسد هیچ نیازی به خواب و خوراک و کارهای سخت روزمره وجود ندارد، وظایف محوله بسیار زیاد و فرصت زمانی اندک است، تکانه ها حالت افسار گسیخته دارند، سرمایه گزاری بی محابا، ولخرجی، این سرخوشی سر انجام از حالت شور و نشاط فراوان به تحریک پذیری بیصبرانه تغییر شکل میدهد، افزایش انرژی در سراسیمگی ادقام شده سپس به خستگی مفرط تبدیل میشود، افکار گسترش یابنده میتوانند به هزیان های روان پریشانه تبدیل شوند، در پایان هر دوره شیدایی یک دوره سقوط اجتناب ناپذیر وجود دارد که با افتادن در ورته افسردگی همراه است، برخی افراد از همان آغاز امر دچار دوره های مختلطبوده، دارای علایم متناوب شیدایی و افسردگی هستند که به سرعت به یکدیگر تبدیل میشوند و دچار بیخوابی، سراسیمگی و تحریکپذیری بسیار هم هستند، نخستین دوره اختلال دو قطبی I معمولا پیش از 35 سالگی آغاز میشود و اکثر افراد دوره های متعددی را در طول زندگی تجربه میکنند.
تشخیص افتراقی: اختلال افسردگی اساسی، اختلال دو قطبی II، اختلال خلق ادواری، نوسانات طبیعی خلق، اختلال اسکیزو افکتیو، اسکیزو فرنی، اختلال دو قطبی ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال دو قطبی ناشی از مصرف مواد.
نکات تشخیصی: شیدایی به عنوان فوریت تشخیصی، عدم رعایت درمان،بستری کردن، مراجع ارائه دهنده اطلاعات، دوره های شیدایی تک قطبی، دو قطبی مختلط، نقش مواد، شروع دیر رس، اختلال اسکیزو افکتیو،
عواملی که به نفع تشخیص دو قطبی I هستند: سابقه خانوادگی اختلال دو قطبی، دوره های مبهم قبلی نیمه شیدایی یا مختلط، شیدایی قبلی ناشی از مصرف مواد یا شیدایی هایی که به طور نامتناسب شدید یا طولانی هستند،
اختلال دو قطبی II 296.89/f31.81،
پرسش غربالگری: آیا دچار نوسانات خلقی هستید؟، یعنی گاهی به سمت بالا و گاهی به سمت پایین؟.
سر نمونه تشخیصی: پیش از آنکه بتوان اختلال دو قطبی II را مطرح کرد باید سه شرط محقق شود، نخست آنکه فرد باید دارای علایم افسردگی اساسی تک قطبی باشد، دوم اینکه فرد باید یک دوره نیمه شیدایی بارز را تجربه کرده باشد، سوم آنکه وی هرگز نباید شیدایی کامل را تجربه کرده باشد. اگر چنین دوره ای را تجربه کرده باشد آنگاه تشخیص اختلال دو قطبی I مطرح است نه اختلال دو قطبی II، واژه نیمه شیدایی صرفا روشی شیک برای بیان کمتر از شیدایی است البته نیمه شیدایی واقعا از شدت کمتری در برابر دوره شیدایی برخوردار است ولی با همان علایم خلق افزایش یافته، اعتماد به نفس بالا، مطرح کردن لطیفه های نیش دار، افزایش انرژی، خونگرمی همراه با مزاحمت و نیاز کمتر به خواب و استراحت همراه است، نوسانات خلق مربوطه باید به گونه ای متمایز بالاتر از حالت معمول فرد باشد، نکته ای منحسربه فرد در باره دوره نیمه شیدایی آن است که به خودی خود سبب ناراحتی یا مشکل قابل ملاحظه ای به لحاظ بالینی نمیشود.
تشخیص افتراقی: اختلال افسردگی اساسی، اختلال دو قطبی I، اختلال خلق ادواری، نوسانات طبیعی خلق، اختلال دو قطبی ناشی از بیماری طبی دیگر سکته مغزی و پر کاری تیروئید، اختلال دو قطبی ناشی از مصرف مواد، ADHD وجوه مشترک- حواس پرتی، بیش فعالی و تکانشی بودن.
نکات تشخیصی: تصمیمی دشوار، تصمیمگیری در مورد آنچه طبیعی قلمداد میشود، سر نخهای مربوط به سن شروع، سابقه خانوادگی، سرنخهای دیگر، افسردگی اساسی در ابتدای امر، تصمیمگیری مشترک،شدت.
اختلال خلق ادواری 301.13/f34.0
پرسش غربالگری:آیا دچار نوسانات خلقی هستید یعنیگاهی رو به بالا و گاهی رو به پایین؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا دچار علایم متناوب نیمه شیدایی و افسردگی است که سبب اختلال یا ناراحتی قابل ملاحظه ای به لحاظ بالینی میشود ولی شدت آنها هیچگاه به حدی نمیرسد که در معیار های تشخیصی اختلال دو قطبی I یا اختلال دو قطبی II قرار گیرد، این افراد از دم دمی مزاج ترین و غیر قابل پیشبینی ترین افراد قلمداد میشوند، اگر در دوره خوشیشان با آنها برخورد کنید به بهترین دوست آنها تبدیل خواهید شد گفت و گوی شما با هم لطیف و با تراوت و پر از لطیفه خواهد بود و دیری نخواهد پایید که سفری هیجان انگیز را برای هفته آینده برنامه ریزی میکند، اگر هفته بعد با آنها تماس بگیرید تمامی قرار ها و وعده ها به فراموشی سپرده شده اند این افراد در هنگام پایین بودن سطح خلق تمایل دارند تنها باشند، برای رفتن به محل کار مشکل دارند، چشم انداز روشن نیمه شیدایی رنگ باخته و به ابری تیره تبدیل میشود.
تشخیص افتراقی: نوسانات طبیعی خلق: اختلال افسردگی اساسی، اختلال دو قطبی I، اختلال دو قطبی II، اختلال دو قطبی ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال دو قطبی ناشی از مصرف مواد.
نکات تشخیصی: شدت هیجانی طبیعی، شدت نوسانات خلقی، مصرف مواد، شروع دیر رس.
اختلال دو قطبی ناشی از مصرف مواد (الکل 291.89) (چنانچه از مصرف مواد دیگر باشد 292.84)،
پرسش غربالگری: آیا دچار نوسانات خلقی فروان شده اید که با مصرف مواد مخدر، نوشیدن الکل و قهوه، مصرف دارو یا قطع دارو و مواد مخدر در ارتباط بوده باشد؟.
سر نمونه تشخیصی: افزایش و کاهش متناوب سطح خلق اغلب بر اثر مصرف و قطع مصرفدارو یا ماده ای دیگر رخ میدهد.
تشخیص افتراقی: اختلال دو قطبی ناشی از بیماری طبی دیگر، نوعی اختلال دو قطبی اولیه.
نکات تشخیصی: تشخیصی دشوار، شروع، بهبود.
اختلال دو قطبی ناشی از بیماری طبی دیگر (با شیدایی 293.83/f06.33)، (با علایم شبهه شیدایی 293.83/f06.33)، (با علایم مختلط 293.83/f06.34).
پرسش غربالگری: آیا نوسانات خلقی مربوط به یک بیماری طبی مانند تیروئیدپر کار را تجربه کرده اید؟.
سر نمونه تشخیصی: نوسانات بارز خلقی ناشی از اثرات جسمانی مستقیم یک بیماری طبی هستند.
تشخیص افتراقی: اختلال دو قطبی ناشی از مصرف مواد، نوعی اختلال دو قطبی اولیه.
نکات تشخیصی: یک تشخیص دشوار دیگر-شروع، ارتباط، بهبود.
اختلال دو قطبی نا معین 296.80/f31.9،
هرگاه نوعی اختلال دو قطبی وجود دارد ولی نمیتوانید به طور اختصاصی تشخیص دهید که اختلال دو قطبی I یا دو قطبی IIاستیا اختلال خلق ادواری یا ناشی از مصرف مواد است یا بیماری طبی دیگر از تشخیص اختلال دو قطبی نا معین استفاده کنید.
اختلال خلق نامعین 296.90/f39، هرگاه نوعی اختلال خلق وجود دارد ولی نمیتوانید به طور کلی و اختصاصی تشخیص دهید که اختلال تک قطبی است یا دو قطبی یا ناشی از مصرف مواد است یا بیماری طبی دیگر از اختلال خلق نامعین استفاده نمایید.

فصل پنجم اختلالات اضطرابی
اختلال پانیک، اختلال پانیک همراه با گذر هراسی300.21/f40.01، اختلال پانیک بدون گذر هراسی 300.01/f41.0،
پرسش غربالگری: آیا تا به حال دچار حملات پانیک یا وحشت زدگی شده اید؟.
سر نمونه تشخیصی: اختلال پانیک همواره قرار داشتن در داخل قفس ببر است با این تفاوت که هیچ ببری وجود ندارد، فرد مبتلا به ناگهان و ظاهرا بی هیچ دلیلی وحشت کامل را به همراه تنگی نفس، افزایش ضربان قلب، گیجی، لرزش دست ها و تعریق، سوزن سوزن شدن انگشتان دست و پا به گونه ای عجیب و فشرده شدن دست و پا ها احساس میکنند و تمامی اینکه حکایت از آن دارد که به زودی رویدادی فاجعه آمیزتر رخ خواهد داد، شاید قش کردن یا استفراغ کردن، ایجاد حمله قلبی دیوانه شدن و یا حتی مردن، گاهی جهان غیر واقعی تصور شده و فرد دچار این حس غیر واقعی میشود که دیگر خودش نیست، حمله پانیک کوتاه مدت و تقریبا به همان اندازه که ناگهان شروع میشود ناگهان به پایان میرسد، در ابتدای امر حملات قابل پیشبینی با عوامل بر انگیزاننده محیطی مرتبط نیستند ولی با گذشت زمان موقعیت هایی که قبلا حملات در آن رخ داده اند ممکن است به سر نخهای شرطی تبدیل شوند که سبب ایجاد حملات جدید میشوند، لذا فرد مبتلا از این موقعیت ها اجتناب میکند و با افزایش تعداد دفعات اینها سر انجام گذر هراسی ایجاد شود، بیمار بیشتر از مکان هایی میترسد که سبب ایجاد شرمساری وی شده و یا در آنها ققادر نیست به سرعت فرار کند.
تشخیص افتراقی: پانیک ناشی از رویارویی با خطرات زندگی واقعی، پانیک های طبیعی گاه و بیگاه، اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد، اختلال اضطراب ناشی از بیماری طبی دیگر مانند پر کاری تیروئید و فئوكروموسيتوم، هراس اختصاصی مانند مار، ارتفاع و تزریق، اختلال هراس اجتماعی، اختلال وصواص جبری،اختلال فشار روانی پس از حادثه، اختلال اضطراب جدایی، اختلالات روان پریشی.
نکات تشخیصی: خطر واقعی، حملات پانیک در افراد طبیعی، طول مدت، هیپرونتلاسیون، فشار روانی، مشکلات ثانویه، مسمویت با مواد و قطع مصرف آنها، شروع دیر رس، پیشگیری از گذر هراسی.
گذر هراسی 300.22/f40.0،
پرسش غربالگری: آیا اقدامات فراوانی وجود دارند که از انجام آنها میترسید و مکان های فراوانی وجود دارند که از رفتن به آنها میترسید؟.
سر نمونه تشخیصی: گذر هراسی با یک حمله پانیک آغاز شد که به نحوی غیر منتظره در حالی که سوار بر اتوبوس بود رخ داده بود و او به همین دلیل دیگر سوار اتوبوس نمیشد، سپس به تدریج حملات پانیک بدون عامل برانگیزاننده بیشتر و بیشتری را تجربه میکرد، در ابتدا هر چند هفته یک بار سپس هر هفته و سپس هر چند روز یکبار، دیگر از ترس به تنهایی جایی نمیرفت، فرد مبتلا به گذر هراسی از رفتن به تمامی مکان های ترسناک اجتناب میورزد و یا با یک هم هراس قابل اعتماد به آن مکانها میرود، دیری نمیپاید که اجتناب به مضمون تمامی جنبه های زندگی تبدیل میشود، افراد دچار این اختلال به طور فزاینده ای در محدوده ای که تقریبا معادل سلول انفرادی است زندانی میشوند.
تشخیص افتراقی: اختلال اضطراب اجتماعی، هراس اختصاصی، PTSD اختلال فشار روانی حاد، اختلال اضطراب جدایی، OCD، اختلال افسردگی اساسی، اختلالات روان پریشی، وابستگی به مواد، تمارز.
نکات تشخیصی: پیشگیری از گذر هراسی، کشاندن بیمار به ویزیت اول، شرمساری، شریک زندگی فرد مبتلا به هراس، قدرت روان درمانی آموزشی، ارتباط با حملات پانیک، سایر عوامل برانگیزاننده، اختلال اضطراب اجتماعی و هراس اختصاصی، مصرف مواد، سیر بیماری،
اختلال اضطراب اجتماعی-هراس اجتماعی 300.23/f40.10،
پرسش غربالگری: آیا شما به کرات و به دلیل آنکه از انجام اقدامی احمقانه میترسید و یا آنکه میترسید فرد احمقی به نظر برسید از حضور در مکان های اجتماعی میترسید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا از حضور در کنار دیگران میترسد زیرا احساس میکند که به لحاظ اجتماعی کاملا ناشی است، او همواره میترسد که کلامی احمققانه بر زبان آورد یا اقدامی احمقانه را انجام دهد یا اینکه لباس مناسبی را نپوشیده باشد یا موهای وی مرتب نباشند و او خود را با چنان شدتی سرزنش و تحقیر میکند که حتی از سنگدلترین منتقدان وی بر نمیآید، او میترسد که دیگران با بیرحمی در مورد تمامی حرکات وی قضاوت کنند، میترسد که لیوان نوشابه را برگرداند، این دستپاچگی دردناک سبب میشود که او بیش از حد گوش به زنگ شده و از خود انتقاد کند و به جزئیات ظریف یا نقاط ضعفی توجه میکند که هیچ فرد دیگری احتمالا متوجه آنها نخواهد شد، موقعیت های اجتماعی که فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی اغلب از آنها میترسد عبارتند از: گفت و گو با افراد غریبه، رفتن به مهمانی و یا گذاشتن قرار ملاقات با فرد دیگر، قرار گرفتن در معرض دید دیگران در زمان خوردن، نوشیدن، نوشتن یا به دستشویی رفتن، کار کردن با دیگران بر روی یک پروژه مشترک یا سخن رانی کردن، فرد مبتلا به طور کل از این فعالیت ها اجتناب کرده و یا آنکه آنها را با ترس زیاد تحمل کرده است.
تشخیص افتراقی: کمرویی طبیعی، گذر هراسی، هراس اختصاصی، اختلال فشار روانی حاد، اختلال اضطراب جدایی، OCD، اختلال طیف در خود ماندگی یا اسکیزو تایپی یا اسکیزوئید، اختلال شخصیت دوری گزین، اختلال افسردگی اساسی، اختلال روان پریشی، وابستگی به مواد، بیماری طبی.
نکات تشخیصی: کمرویی طبیعی، اهمیت بالینی، عوامل فرهنگی، جنسیت، علامت منفرد، اضطراب اجتماعی تعمیم یافته، اختلالات افسردگی همزمان، مصرف موواد.
هراس اختصاصی-حیوانی 300.29/f40.218، خون-تزریق-آسیب-ترس از خون 300.29/f40.230، خون-تزریق-آسیب-ترس از تزریق-ترس از انتقال خون 300.29/f40.231، خون-تزریق آسیب-ترس از آسیب 300.29/f40.233، خون-تزریق-آسیب-ترس از دیگر مراقبت های پزشکی 300.29/f40.232، محیط طبیعی 300.29/f40.228، نوع وضعیتی 300.29/f40.248، سایر انواع 300.29/f49.298.
پرسش غربالگری: آیا شما دچار ترس خاصی هستید که سبب بروز مشکلات خاصی برای شما شود؟ مانند ترس از ارتفاع، پرواز، محیط های بسته، حیوانات، مشاهده خون و انجام تزریق.
سر نمونه تشخیصی: افراد دچار هراس اختصاصی دارای ترس غیر منطقی و مداومی از معقوله ای خاص مانند سگ، عنکبوت یا مار یا قرار گرفتن در مکانی خاص مانند ارتفاع، سوار شدن بر آسانسریا هواپیما یا انجام تزریق هستند. آنان یا از معقوله ای که میترسند اجتناب میورزند و یا آنکه آن را با بیمیلی یا اضطراب فراوان تحمل میکنند.
تشخیص افتراقی: ترسهایی که بخشی از زندگی طبیعی بوده و مشکلی را ایجاد نمیکنند، اختلال اضطراب اجاتماعی، گذر هراسی، فشار روانی حاد، اختلال اضطراب جدایی، OCD.
نکات تشخیصی: پرهیز از تشخیص بیش از حد، اهمیت بالینی، میزان.
اختلال اضطراب منتشر 300.02/f41.1
پرسش غربالگری: آیا شما همیشه دچار اضطراب بیمورد در مورد معقوله های مختلف هستید؟.
سر نمونه تشخیصی: ذهن افراد دچار اضطراب منتشر هیچگاه آرام و قرار ندارد، تمام چالش های پر شمار و متداول زندگی گندم آماده آسیاب نگرانی هستند، اعضای خانواده، مسائل مالی، سلامتی، کار، دوست، تحصیل و آینده و غیره و غیره، این نگرانی میتواند با با تمامی انواع دیگر علایم شناختی، علایم خلقی و علایم جسمانی همراه باشد، اضطراب مربوطه سبب ناراحتی زیاد شده و تاثیر بسیار نا مطلوبی بر روی زندگی روزمره این افراد دارد، آنان پیوسته به دنبال کسب اطمینان خاطر از دیگران هستند ولی هیچگاه واقعا اطمینان خاطر را حس نمیکنند.
هشدار-تشخیص بیش از حد اضطراب منتشر، این تشخیص باید برای افرادی نگه داشته شود که نگرانی هایشان گسترده، فراگیر، فراتر از حد معمول
، ناتوان کننده مداوم بوده و هیچ تشخیص دیگر نتوان داد.
تشخیص افتراقی: نگرانی های واقع گرایانه، اختلال سازگاری، اختلال پانیک، اختلال اضطراب اجتماعی، OCD، اختلال اضطراب جدایی، بی اشتهایی عصبی افزایش وزن، اختلال بد ریخت انگاری بدن، اختلال علامت جسمانی، اختلال فشار روانی حاد، اختلال افسردگی اساسی، اختلالات روان پریشی، اختلال ناشی از مصرف مواد، اختلال اضطراب ناشی از بیماری طبی دیگر.
نکات تشخیصی: نگرانی های طبیعی، پرهیز از تشخیص بیش از حد، مصرف مواد، بیماری های طبی-پر کاری تیروئید، نارسایی قلب، تشخیص اختصاصی تر.
اختلال اضطراب ناشی از بیماری طبی دیگر 293.84/f06.4
پرسش غربالگری: آیا شما اضطراب را به همراه بیماری طبی مانن پر کاری تیروئید تجربه کرده اید؟.
سر نمونه تشخیصی: اضطراب ناراحت کننده فرد یا حملات پانیک او مستقیما بر اثر یک بیماری طبی ایجاد میشوند.
تشخیص افتراقی: اختلال سازگاری همراه با اضطراب، اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد، نوعی اختلال اضطراب اولیه.
نکات تشخیصی: تشخیصی دشوار.
اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد الکل 291.89، مصرف هر نوع ماده ای دیگر 292.89،
پرسش غربالگری: آیا دچار علایم اضطراب فراوانی شده اید که با مصرف مواد، نوشیدن الکل یا قهوه، مصرف دارو یا قطع مصرف دارو یا مواد مخدر در ارتباط باشد؟.
سر نمونه تشخیصی: اضطراب یا حملات پانیک اغلب در نتیجه مصرف مواد یا دارو یا قطع مصرف آنها رخ میدهند.
تشخیص افتراقی: اختلال اضطراب ناشی از بیماری طبی دیگر، نوعی اختلال اضطراب اولیه، مسمویت یا قطع مصرف ساده.
نکات تشخیصی: یک تشخیص دشوار دیگر.
اختلال اضطراب نامعین 300.00/f40.9
هرگاه مشخص کردید که نوعی اختلال اضطراب وجود دارد ولی اطلاعات کافی در اختیار ندارید که تعیین کنید کدام تشخیص برای بیمار مناسبتر است از تشخیص اضطراب نامعین استفاده کنید، در اغلب موارد با گذشت زمان و انجام بررسی های بیشتر در هین ویزیت های بعدی میتوان مشخص ساخت، برای آن دسته از اضطراب که شبیه هیچ یک از دسته های فوق الذکر نبوده ولی باعس نگرانی و اختلال قابل ملاحظه ای از لحاظ بالینی شده اند نیز میشود از این تشخیص استفاده کرد.

فصل ششم اختلال وصواص
وصواص جبری 300.3/f42
پرسش های غربالگری: برای وصواص فکری-آیا تا به حال افکار عجیبی به ذهن شما خطور کرده اند که نتوانسته باشید آنها را از ذهنتان خارج سازید، برای وصواص عملی-آیا ایین مندی هایی وجود دارند که نمیتوانید در برابر انجام چندین و چندبار آنها مقاومت کنید؟.
سر نمونه تشخیصی: افراد دچار OCD هم دارای وصواص فکری و هم دارای وصواص عملی هستند، وصواص فکری معمول این فکر تکراری، پایدار، مزاحم و وصوصه انگیز است که که میکروب های خطرناک همه جا هستند و دارند منرا آلوده میکنند، فرد میداند که اشتغال ذهنیش با میکروب ها بیش از هر خطر منطقی است ولی این فکر وصواصی برای خودش جا باز کرده و دیگر تحت کنترل شناختی یا اصلاح منطقی قرار ندارد، تنها روش کاهش گزند وصواص فکری مربوطه همانا مقابله با آن به طور مکرر و مکرر از طریق نوعی وصواص عملی خنثی کننده است، هر فردی آیین مندی خاصی را کشف میکند که بیشترین اثربخشی را برای وی به همراه دارد و این امر در اعماق وجود فرد ریشه میدواند و دائما تکرار میشود، وصواص عملی مربوطه مطابق با قوانینی سخت مانند مالیدن دست راست دقیقا 10بار سپس مالیدن دست چپ 10بار و همین ترتیب تا 100 بار تکرار، در هین شست و شو با یک صابون خاص در یک دستشویی خاص و خوشک کردن با یک حوله خاص انجام میگیرد، اگر هر بخشی از آیین مندی مربوطه به درستی انجام نشود باید از ابتدا تکرارشود، این مسئله اغلب با گذشت زمان طول و تفصیر پیدا کرده به نحوی که بخش های فزاینده ای از روز را به خود اختصاص میدهد، برای پیشگیری از بروز ترس از آلودگی فرد ممکن است به شست و شوی مکرر دستها بپردازد، فرد دیگر ممکن است به استحمام های طولانی بپردازد، فرد دیگری ممکن است محلول ضد عفونی کننده را به دستان خود بزند و فرد دیگری ممکن است مکرر دستشویی را بسابد، و علی آخر در برخی افراد وصواص های عملی شناختی ایجاد میشود، برای مثال فکر کردن به واژه پاکیزگی و حجی کردن آن هزار مرتبه، یا نماز خواندن مکرر و مکرر، یا شماردن از 1000 و بالعکس، هر فرد مجموعه ای از آیین مندی های شخصی را برای خود ابداع میکند که هیچگونه محافظت واقعی از میکروب ها را برای وی به ارمقان نمیآورد ولی در عوض باعس کاهش اضطراب ناشی از آلوده شدن میشود، وصواصهای فکری خاصی معمولا با وصواص های عملی خاصی جفت میشوند.
تشخیص افتراقی: وصواص فکری طبیعی و آیین مندی های روزمره، اختلال افسردگی اساسی، اختلال بد ریخت انگاری بدن، اختلال اضطراب منتشر، اختلال فشار روانی حاد، بی اشتهایی عصبی، وابستگی به مواد، انحرافات جنسی، اختلال هزیانی، اختلال شخصیت اسکیزو تایپی، اختلال علامت جسمانی، پر اشتهایی، اختلال تیک، اختلال کندن مو، ذخیره سازی، اختلال طیف در خود ماندگی، آیین مندی های قالبی، اسکیزو فرنی، اختلال شخصیت وصواص جبری.
نکات تشخیصی: وصواص های فکری و آیین مندی ها به عنوان بخش های قالبً سازگار زندگی، افکار مزاحم وصواص های فکری و وصواص های عملی شناختی، سطوح مختلف بینش، شرمساری،
اختلال بد ریخت انگاری بدن 300.7/f45.22
پرسش غربالگری: آیا از ظاهر جسمانی خود رضایت دارید؟.
سر نمونه تشخیصی: افراد دچار اختلال بد ریخت انگاری بدن دارای نگرانی های نا متناسبی در باره ایرادی واقعی یا خیالی در ظاهر خود هستند، مانند بینی من بسیار بزرگ است، شکم من بیش از حد آویزان است، پستان های من بسیار کوچک هستند، آنان ممکن است ساعت های متمادی را در جلوی آینه سپری کنند و یا آنکه میتوانند به تمام اقدامات ممکن متوصل شوند تا مبادا به آینه نزدیک شوند، ایراد خیالی یا اغراقشده مورد نظر به تدریج اهمیت بیشتر و بیشتری میابد و میتواند تمامی تصمیمات زندگی را تحت اختیار درآورده و موجب محدودیت های زیادی در کار و زندگی شود، آنان در ابتدا از حضور در مهمانی ها و گذاشتن قرار ملاقات با دیگران خود داری میکنند زیرا نمیتوانند فکر کردن در مورد تصور دیگران از ظاهر زشت آنان دارند را تحمل کنند، آنان سپس شغل خود را رها میکنند زیرا نمیتوانند نگاه ها و نیش خند های هم کاران خود را تحمل کنند، در شدیدترین حالت بیمار ممکن است در داخل منزل خویش خود را زندانی کند و تنها قادر باشد پس از نیمه شب و با یک بارانی گشاد بر تن و با عینک و کلاهی بزرگ که چهره اش را می پوشاند بیرون رود.
تشخیص افتراقی: عدم رضایت طبیعی از ظاهر خویشتن، بی اشتهایی عصبی، اختلال ملال جنسیتی،اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال افسردگی اساسی، اختلال هذیانی.
نکات تشخیصی: بیزاری طبیعی از خویشتن، اختلال قابل ملاحظه به لحاظ بالینی، اطمینان بخشی.
اختلال ذخیره سازی 300.3/f42
پرسش غربالگری: آیا بیرون انداختن چیزی را نا ممکن می یابید؟
سر نمونه تشخیصی: فرد دچار اختلال ذخیره سازی نمیتواند جدایی از هیچ شیئی حتی اشیا بی مصرف را تحمل کند، منزل او دهلیزی انباشته از روزنامه های قدیمی، بطری های شیر، لباس های پاره، ظروف شکسته و...، او حتی نمیتواند وارد انباری خود شود و بسیاری از اتاق های وی در واقع قار های کوچکی هستند که مملو از لوازم هستند، دوستان و همسایگان وی از این شکایت دارند که او سلامت آنان را به خطر انداخته و احتمال آتش سوزی را افزایش داده است، البته او با آنان موافق است و احساس شرمندگی میکند ولی هر گاه تلاش میکند چیزی را دور بریزد دچار اضطراب فراوان شده و از این کار دست بر میدارد، او کاملا میداند که ادامه این رویه اقدام بسیار نا درستی است ولی نمیتواند تکانه مربوط به آن را کنترل کند.
تشخیص افتراقی: OCD، اختلال افسردگی اساسی، اسکیزو فرنی، اختلال عصبی شناختی اساسی دمانس، اختلال طیف در خود ماندگی.
نکات تشخیصی: رفتار طبیعی گردآوری چیز های غیر ضروری، بینش، شرمساری، نوعی اختلال جدید.
اختلال تیک-اختلال توره، 307.23/f95.2، اختلال تیک مزمن حرکتی یا صوتی 307.22/f95.1، اختلال تیک گذرا 307.21/f95.0، اختلال تیک ناشی از مصرف مواد 333.3/g25.61، اختلال تیک ناشی از بیماری طبی دیگر 333.3/g25.69، اختلال تیک نا معین 307.20/f95.9.
پرسش های غربالگری: برای والد-آیا فرزند شما حرکاتی میکند یا صدا هایی در میاورد که نمیتواند آنها را کنترل کند؟. برای بیمار بزرگسال-آیا شما حرکاتی میکنید یا صدا هایی در میآورید که نمیتوانید آنها را کنترل کنید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا به طور ناگهانی و نحوی غیر قابل مقاومت به ایجاد صدا یا به انجام حرکات قالبی مکرر و سریع میپردازد، شایع ترین تیک های حرکتی عبارتند از: پلک زدن، بالا انداختن شانه یا شکلک درآوردن. شایع ترین تیک های صوتی نیز عبارتند از: سرفه کردن و غرغر کردن هرچند به ندرت کلمات بد و زشت نیز شنیده میشود.
نکات تشخیصی: کد گزاری،
اختلال توره، این اختلال شدید ترین شکل بوده و مطرح کردن تشخیص آن مستلزم آن است که تیک های حرکتی و صوتی متعددی به طور منظم و اغلب در طول یک سال یا بیشتر رخ دهند،
اختلال تیک مزمن تیک حرکتی یا صوتی، کد مربوط به این اختلال هنگامی باید مورد مصرف قرار گیرد که یا تیک حرکتی وجود داشته باشد یا تیک صوتی، ولی نه هر دو همزمان.
اختلال تیک گذرا، زمانی از این کد اختلال استفاده میشود که طول آن کمتر از یک سال باشد.
ویژگی ها، اگر چه به نظر میرسد مقاومت در برابر تیک ها وجود ندارد ولی فرد میتواند آنها را تا مدت زمانی سرکوب سازد و روش پنهان کردن آنها را میآموزد، سن شروع آنها در اوایل زندگی بوده و طقریبً همواره قبل از سن 18سالگی است. ارتباط با OCD، ارتباط با ADHD، انزوای اجتماعی.
اختلال کندن مو-وصواص کندن مو 312.39/f63.3
پرسش غربالگری: آیا تو مو هایت را میکنی؟
سر نمونه تشخیصی: فرد تمایل شدید و غیر قابل مقاومت را نسبت به کندن مو های خود به طور شایع تر از سر، ابرو و مژه ها احساس میکند، پس از انجام این کار حس آسودگی خاطر احساس میشود، ولی با اضطرابی جهت پنهان سازی نتایج حاصله همراه است، کندن موها معمولا هنگامی رخ میدهد که فرد مبتلا تنها، بی حوصله یا تحت فشار روانی باشد ولی ممکن است به طور مخفیانه در انظار عمومی نیز انجام شود.
تشخیص افتراقی: علل طبی ریزش مو، کندن مو ها به صورت طبیعی، سایر اختلالات روانی.
نکات تشخیصی: احساس شرمساری.
اختلال وصواص جبری و مربوط به آن ناشی از مصرف مواد292.89،
تیک و OCD گاهی در افرادی که مواد به ویژه مواد محرک مانند کوکائین و مواد محرک استفاده میکنند رخ میدهند.
اختلال وصواصی جبری و علایم مربوط به آن ناشی از بیماری طبی دیگر 294.8/f06.8
در اینجا دو بیماری از اهمیت خاصی برخوردارند، اختلال عصبی روان پزشکی خود ایمنی کودکان که با عفونت استرپکوکی همراه هستند، سندروم عصبی روانپزشکی کودکان با شروع حاد PANC.
اختلال وصواص جبری و اختلالات مربوط به آن نا معین 300.00/f42
هر گاه مشخص ساختی که مشکلی مشابه مشکلات شرح داده شده در این فصل وجود دارد ولی با هیچ یک از آنها کاملا مطابقت ندارد یا هر گاه اطلاعات کافی در اختیار ندارید که افتراق دهید آیا نوعی عفونت یا بیماری طبی دیگر در این میان دخالت دارد از کد نا معین استفاده کنید.

فصل هفتم اختلالات ناشی از سانحه و عوامل استرس زا
اختلال فشار روانی پس از سانحه 309.81/f43.10
پرسش غربالگری: آیا رویدادی آسیب زا را تجربه کرده اید که دائما به صورت کاووس شبانه، پس نگاه یا خاطرات ناگوار پیش چشمتان ظاهر شود؟.
سر نمونه تشخیصی: اختلال فشار روانی پس از سانحه PTSD تنها در صورتی به کار میرود که فرد آسیبی شدید و غیر معمول مانند تحدید شدن به مرگ دل خراش یا شاهد بودن مرگ دلخراش، تجربه کردن صدمه ای شدید یا قرار گرفتن در معرض تجاوز را تجربه کرده باشد، از دیگر فجایعی که در این تجربه نقش دارند میتواند به حوادث طوفان، زمین لرزه، آتش سوزی یا سیل اشاره کرد، بارز ترین علایم PTSD عبارتند از: پس نگاه ها، تصاویر ذهنی یا خاطرات مزاحم در طول روز از جزئیات وحشتناک رویدادی که رخ داده است، کاووس های ترسناک و مکرر نیز شب هنگام دوباره به وضوح مشاهده میشوند، در این میان لازم است به دقت از وقوع سر نخ هایی که به هر نحو که به کمترین میزان ممکن یادآور رویداد های مربوطه هستند پرهیز شود تا مبادا سبب تجدید خاطره ای ناگوار و علایم جسمانی همراه با آن شود، فرد ممکن است به دیگران اطمینان نداشته باشد و هر گونه امید به آینده را از دست بدهد، من طلسم شده ام دیگر هیچ وقت درست نخواهد شد، او در حالی که دل سرد و بیتفاوت است زندگی و روابط را سطحی میابد، فرد مبتلا با مشکلاتی در زمینه خواب و تمرکز کردن مواجه است، او بی تاب و تحریک پذیر بوده و به سهولت از جا میپرد، افراد دچار PTSD که به سهولت خشمگین میشوند ممکن است حتی از دست خودشان هم خشمگین بوده و بابت زنده ماندن احساس گناه کنند، اکثر مبتلایان به PTSD با گذشت اندک زمانی از رویداد مربوطه علایم را تجربه میکنند ولی برخی از آنها پاسخ تاخیری را تجربه میکنند که ماه ها بعد یا سالها بعد آغاز میشود یعنی زمانی که آنها با منبع جدیدی از فشار روانی مواجه میشوند.
هشدار: در مورد عوامل استرس زا این تشخیص تنها زمانی داده شود که فرد مورد نظر PTSD خود عامل استرس زا را تجربه کرده باشد.
تشخیص افتراقی: علایم PTSD بدون PTSD، اختلال فشار روانی حاد، اختلال سازگاری، نوعی اختلال روانی دیگر، سایر علل پس نگاه، تمارض.
نکات تشخیصی: ضرورت وجود نوعی عامل استرس زا بسیار شدید، شدت علامت=شدید پایدار و سبب اختلال و ناراحتی بالینی شود، طول مدت-3روز تا یک ماه، حاد 1ماه تا 3ماه، مزمن بیش از 3ماه.
اختلال فشار روانی حاد 308.3/f43.0
پرسش غربالگری: آیا رویدادی آسیب زا را تجربه کرده اید که دائما به صورت کاووس شبانه، پس نگاه یا خاطره ای ناگوار پیش چشمتان ظاهر شود.
سر نمونه تشخیصی: اختلال فشار روانی حاد به استثنای طول کوتاه آن کمتر از یک ماه از هر جهت معادل تظاهر بالینی PTSD است، اختلال فشار روانی حاد همان شکل زود هنگام PTSD بوده و مستلزم آن است که فرد همان عامل استرس زای شدید را تجربه کرده باشد و دقیقا همان تظاهرات علامتی را بروز داده باشد، اگر فرد دارای علایم بوده فاقد ناراحتی و اختلال از لحاظ بالینی بوده باشد نباید از تشخیص فشار روانی حاد استفاده کرد، برخی افراد دچار فشار روانی حاد از این اختلال بهبود می یابند برخی دیگر از آنان دارای علایمی پایدار و چشمگیر به لحاظ بالینی بوده و سر انجام از معیار های لازم برای تشخیص PTSD برخوردار میشوند.
اختلال سازگاری-اختلال سازگاری همراه با خلق افسرده 309.0/f43.21، اختلال سازگاری همراه با اضطراب 309.24/f43.22، اختلال سازگاری با مخلوطی از اضطراب و خلق افسرده 309.28/f43.23، اختلال سازگاری با اختلال سلوک 309.3/f43.24، اختلال سازگاری همراه با هیجان ها و سلوک 309.4/f43.25، اختلال سازگاری نا معین 309.9/f43.20
پرسش غربالگری: آیا در زمینه مقابله با فشار های روانی زندگی خود با مشکلاتی رو به رو هستید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا در پاسخ به نوعی فشار روانی زندگی دچار علایمی است که سبب ایجاد اختلال یا ناراحتی قابل ملاحظه ای به لحاظ بالینی شده ولی شدت آنها به حدی نیست که در هیچ یک از اختلالات روانی توصیف شده بگنجد.
تشخیص افتراقی: نوعی واکنش طبیعی به فشار روانی، عزا داری، نوعی اختلال روانی دیگر.
نکات تشخیصی: اختلال سازگاری به عنوان یک دسته باقی مانده، اختلال سازگاری به عنوان نوعی اختلال روانی، شرط وجود نوعی فشار روانی بیرونی، نا پایدار بودن تشخیص، اختلال سازگاری مزمن.
اختلال ناشی از سانحه و عوامل استرس زا نا معین 309.89/f43.8
هنگامی میتوان از این تشخیص بالینی استفاده کرد که عامل استرس زای مورد نظر به حدی شدید نباشد که سبب تشخیص PTSD شود ولی علایم کلاسیک وجود داشته باشند و یا آنکه عامل استرس زای مورد نظر به حد کافی شدید باشد ولی معیار های علامتی مربوطه وجود نداشته باشند.

فصل هشتم اسکیزوفرنی و سایر علایم روان پریشی
اسکیزوفرنی 295.9/f20.9
پرسش غربالگری: آیا هیچ گاه صدای افرادی را میشنوید و یا آیا باور دارید که دیگران قصد صدمه زدن به شما را دارند و آیا ارتباط خود با واقعیت را از دست میدهید؟.
سر نمونه تشخیصی: در واقع هیچ گونه سر نمونه واحدی برای اسکیزوفرنی وجود ندارد زیرا تظاهرات بسیار متنوعی داشته و با اختلالات پر شمار دیگری دارای همپوشانی است، الگوی علامتی مربوطه ترکیبی است از علایم روان پریشی مانند هذیان و توهم آشفتگی، برای مثال اختلال فکر و رفتار عجیب و غریب و علایم منفی، برای مثال فقر در زندگی هیجانی انگیزش فکر و روابط، هیچ یک از علایم گوناگونی که اسکیزوفرنی را تعریف میکند دارای حالت اختصاصی برای اسکیزوفرنی نیستند و تمامی آنها در بسیاری از اختلالات روانی دیگر رخ میدهند که ممکن است با اسکیزوفرنی اشتباه گرفته شوند و هیچ یک از علایمی که اسکیزوفرنی را تعریف میکنند علامت مشخص اسکیزوفرنی نبوده یا همواره در این بیماری وجود ندارند، البته بیمارانی وجود دارند که با تمامی علایم مراجعه میکنند ولی اکثر مبتلایان تنها با برخی علایم آنهم به گونه ای متفاوت از یکدیگر را نشان میدهند، شروع بیماری و سیر آن نیز متغیر هستند، تعریف کلاسیک کپلین شروع زودرس در نوجوانی، سیر مزمن در طول زندگی و تشدید بیماری به وفور ذکر شده بود، کاربرد جدید شروع در سر تا سر زندگی و فرجامی مطلوب تر در اقلیت بیماران را دارد، شما باید در جست و جوی روان پریشی، آشفتگی و علایم منفی، و علایم دیگر مانند افسردگی، دو قطبی یا اختلال ناشی از مصرف مواد یا نوعی بیماری عصبی باشید.
تشخیص افتراقی: اختلال اسکیزو افکتیو، اختلال افسردگی شدید همراه با علایم روان پریشی، اختلال دو قطبی I همراه با علایم روان پریشی، اختلال شخصیت اسکیزو تایپی، اختلال اسکیزوفرنی فرم کمتر از شش ماه و بیشتر از یک ماه، اختلال روان پریشی کوتاه مدت کمتر از یک ماه، اختلال هذیانی، اختلال روان پریشی ناشی از مصرف مواد، اختلال روان پریشی ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال طیف در خود ماندگی، اختلال روان پریشی مشترک، تمارض، تعصب سیاسی یا مذهبی.
نکات تشخیصی: مشکلاتی در امر تعریف اسکیزوفرنی، الگوی مربوطه، تعریف روان پریشی-توهم و هذیان بدون بینش و واقعیت سنجی، تشخیص دادن هذیان، هذیان های عجیب و غریب و غیر عجیب، تشخیص دادن توهم، تشخیص کلام آشفته، تشخیص دادن رفتار آشفته، تشخیص دادن علایم منفی، علایم در مقایسه با سیر، دوره های نخست،
اختلال اسکیزوفرنی فرم شبهه روان گسیختگی، 295.40/f20.81
پرسش غربالگری: آیا هیچگاه صدای افرادی را میشنوید و آیا باور دارید که دیگران قصد صدمه زدن به شما را دارد و آیا رابطه خود را با واقعیت از دست میدهید؟.
سر نمونه تشخیصی: تظاهرات اختلال اسکیزوفرنی فرم و اسکیزوفرنی دقیقا مانند یک دیگر بوده و فقط از نظر طول مدت با یک دیگر متفاوت هستند، اختلال اسکیزوفرنی فرم باید بیش از یک ماه به طول بی انجامد اما باید کمتر از شش ماه باشد و اسکیزوفرنی باید بیش از شش ماه به طول بی انجامد، صرف نظر از کوتاه بودن طول مدت بیماری سایر عوامل تعیین کننده پیش آگهی مطلوب عبارتند از: طبیعی بودن شخصیت در قبل از ابتلا، فقدان دوره های قبلی، شروع حاد، وجود عوامل استرس زا، نقش احتمالی دارو ها، فقدان اختلال تفکر، رفتار عجیب و غریب یا علایم منفی و وجود علایم خلقی.
تشخیص های افتراقی هم مانند تشخیص های افتراقی اسکیزوفرنی هستند.
اختلال اسکیزو افکتیو نوع دو قطبی 295.70/f25.0، نوع افسرده 295.70/f25.1،
پرسش غربالگری: آیا هیچگاه صدای افرادی را میشنوید و آیا باور دارید دیگران قصد صدمه زدن به شما را دارند و آیا ارتباط خود را با واقعیت از دست میدهید یا دچار نوسانات خلقی میشوید؟.
سر نمونه تشخیصی: اختلال اسکیزو افکتیو به عنوان نوعی تشخیص مرزی برای بیمارانی مطرح میشود که نه به خوبی در تشخیص اسکیزوفرنی میگنجند و نه در اختلال خلقی و دارای ویژگی های هر دو اختلال نیز هستند، بین این اختلالات هیچ حد و مرز دقیقی وجود ندارند، بسیاری از بیماران با علایمی از هر دو اختلال تظاهر میکنند و مطالعات ژنتیک انجام شده نیز وجود همپوشانی فراوانی را نشان داده اند، در این اختلال نیز مانند اختلال افسردگی اساسی یا دو قطبی I شدید همراه با علایم روان پریشی دوره هایی از شیدایی و افسردگی همراه با هذیان و توهم وجود دارند، ضمن آنکه مانند اسکیزوفرنی دوره هایی از توهم و هذیان وجود دارند که در غیاب دوره های شیدایی رخ میدهند، علایم خلقی باید بخش بارزی از این اختلال را تشکیل دهند.
تشخیص های افتراقی نیز مانند تشخیص های افتراقی اسکیزوفرنی هستند.
اختلال هذیانی 297.1/f22
پرسش غربالگری: آیا دیگران هیچگاه به شما میگویند که انگاره های واقعا عجیب و غریب دارید؟.
سر نمونه تشخیصی: بیمار دارای هذیان های پایدار بوده ولی فاقد سایر علایم منفی و آشفته ای است که وجه مشخصه اسکیزوفرنی هستند، هیچگونه توهم، عجیب و غریب بودن کلام، رفتار عجیب و غریب، سطحی شدن هیجان، از بین رفتن انگیزه یا انحطاط در عرصه هایی از زندگی که ارتباطی با هذیان مربوطه ندارند دیده نمیشود، آنچه مسلم است فرد ممکن است تا هنگامی که هیچ بحثی در مورد موضوع مرتبط با هذیان مورد نظر به میان نیاید فردی کاملا طبیعی، مهربان و باهوش به نظر برسد، سپس موضوعی سبب بر انگیخته شدن هذیان مورد نظر شده و بیمار به بیان باور های بسیار عجیب و غریب میپردازد که پایه و اساس نادرستی با نتیجه غیر منطقی آن دارد، این باور هذیانی ثابت و نادرست بوده و نسبت به استدلال منطقی و یا شواهد و مدارک قانع کننده خلاف آن مقاوم است ولی روان پریشی مربوطه میتواند کاملا محدود باشد و در کمال شگفتی انجام وظایف روزمره به نحو احسن در سایر عرصه های زندگی را امکان پذیر سازد، افراد در یک یا چند مورد از محتویات هذیان حالتی اختصاصی دارند ولی مخلوطی از این هذیان ها نیز ممکن است دیده شود،
هذیان های پارانوئید مجموعه ای از تحدید ها و نشانه های مخفی را به یک دیگر میبافند تا شواهد دال بر توطئه، گزن و آسیب را بیابند، فرد مبتلا احساس میکند نشانه گیری شده است تا مورد تحقیر، آسیب و حمله قرار گیرد، بر این باور است که از سوی دشمنی بد جنس تحت نظر و تعقیب و کنترل قرار دارد و همواره مراقب است که مورد خیانت، تبعیض و فریب واقع نشود،
هذیان های حسادت: گاهی با هذیان های گزند و آسیب ترکیب میشوند و گاهی نیز به صورت مستقل رخ میدهند، تمامی واژه ها، ژست ها، البسه، مسائل اتفاقی یا نامه های الکترونیکی مورد سوء تفسیر واقع شده و به عنوان مدرک تعیین کننده ای بی وفایی شریک زندگی فرد بیمار قلمداد میشود، فرد مبتلا با تقاضا های پایان ناپذیر مبنی بر اعتراف کامل یا ارایه شواهد قانع کننده ای دال بر خیانت خود، خود را عذاب داده و شریک زندگی خود را تا سر حد مرگ آزار میدهد، اعتراض های مکرر شریک زندگی وی دال بر بی گناهی بی سمر بوده و به نحوی تفسیر میشوند که دلیل دیگری برای اثبات گناه قلمداد شود.
هذیان های جسمانی: بیانگر این باور هستند که یک یا چند بخش از بدن به نحوی خاص و غیر واقعی دچار اختلال بوده یا اینکه فرد دچار نوعی بیماری تشخیص داده نشده است که معمولا مهلک قلمداد میشود، تعیین حد مرکز دقیق هذیان های جسمانی و نگرانی های خود بیمار انگارانه شدید بسیار دشوار است.
هذیان های جنون عشقی: خواست گاهی عاشقانه دارند ولی نتایج آنها اسف بار است، فرد مبتلا معتقد است که شخصی عاشق وی شده است ولی از ابراز این عشق ناتوان یا هراسان است، او نشانه های پنهان از عشق محرمانه وی را به همه جا میبیند و هرگونه شاهد و مدرک دال بر خلاف آن و انکار فرد مقابل را نمیپذیرد، هنگامی که فرد مقابل وعده های خیالی فرد بیمار را محقق نمیسازد چیزی که به صورت احساسات مثبت آغاز شده بود میتواند به معقوله ای منفی تبدیل شود که با ناکامی و یأس شدید همراه است.
هذیان های خود بزرگ بینی: امروز از شیوع کمتری در مقایسه با گذشته برخوردار هستند، ما امروز بسیاری ناپلئون، مسیح و منجی را نمیبینیم.
تشخیص افتراقی: OCD و اختلال بد ریخت انگاری بدن، اسکیزوفرنی.
نکات تشخیصی: حد و مرز هذیان، میزان قطعیت، هذیان عجیب و غریب، توهم، مسئولیت جنایی.
اختلال روان پریشی مشترک جنون دوتایی جنون القایی 297.3/f24
پرسش غربالگری: آیا شما با فرد مورد علاقه خود باورهای مشترکی دارید که دیگران آنها را عجیب و غریب میدانند؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مسلط هذیان خود را بر فرد سلطه پذیر که از جهاتی دیگر روان پریش قلمداد نمیشود تحمیل میکند، البته این امر احتمالا در فیلم های سینمایی بیشتر از آن رخ میدهد که در زندگی واقعی دیده میشود ولی من در طول سالیان اخیر شاهد 4 نفر بوده ام و هرچند یکبار نیز مورد بارزی پرستش القایی در سر خط خبر ها دیده میشود، ما حتی میتوانیم ادعا کنیم که هیتلر کشور القایی را بنا نهاده بود، سرآغاز این اختلال فردی با خصوصیات رهبری و متعاقد کننده است که موفق میشود برای هذیان خود مشتری پیدا کند، هذیان وی نیز معمولا نسخه ای از هذیان ما در برابر جهان ایستاده ایم است، در عرصه بالینی این زوج معمولا مادر دختر، زن یا شوهر هستند، فرد هذیانی بسیار قدرتمند و قالب بوده و شریک ساده لوح وی نیز ضعیف، تاثیر پذیر و سلطه پذیر است.
اختلال روان پریشی کوتاه مدت 298.8/f23
پرسش غربالگری: آیا اخیرا تجربیات عجیب و غریبی داشته اید؟.
سر نمونه تشخیصی: فردی که قبلا عملکردی مطلوب داشته است با نوعی فشار روانی مواجه شده و برای مدت زمان کوتاهی معمولا کمتر از یک هفته و تا گاهی یک ماه دچار اختلال عملکرد شده و سپس به سطح مطلوب خود باز میگردد، عوامل محیطی بر انگیزاننده شایع عبارتند از: جدا شدن از خانواده و رفتن به دانشگاه یا خارج، آغاز یا پایان رابطه عاشقانه، محکومیت به زندان یا رفتن به سربازی، قرار گرفتن در معرض یک واقعه آسیب زا، بیمار ممکن است دچار توهم، هذیان یا هر دو باشد، احساس میکند گیج و سر در گم است و ممکن است به شدت حالت سراسیمه و تکانشی داشته باشد.
تشخیص افتراقی: اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوفرنی فرم، دلریوم یا روان آشفتگی، تمارض.
نکات تشخیصی: فراوانی، تشخیص افتراقی، شدت، آسیب پس از سانحه یا پس از زایمان، فرهنگ، تمارض.
اختلال روان پریشی ناشی از مصرف مواد-الکل 291.9 چنانچه از هر ماده دیگر 292.9،
پرسش غربالگری: آیا هنگامی که تحت تاثیر الکل یا دارو هستید تجربیات عجیب و غریب را حس میکنید؟.
سر نمونه تشخیصی: هر گاه فرد جوانی با علایم روان پریشی را مشاهده کردید نخستین بازتاب شما باید بررسی مصرف مواد باشد به ویژه اگر علامت برجسته توهم باشد، از آنجایی که ممکن است بیمار به ارائه اطلاعات کافی نداشته باشد انجام تست های آزمایشگاهی به شدت توصیه میشود، علایم روان پریشی گذرا به عنوان بخشی معمول از مسمومیت با بسیاری از دارو ها رخ میدهند و با شیوعی کمتر در اثر قطع دارو نیز ایجاد میشوند، اگر علایم بیمار فراتر از آن نباشد که از داروی مورد نظر انتظار میرود نیازی به استفاده از این تشخیص نبوده و تجویز جداگانه ای لازم نبوده، بسیاری از دارو ها و سموم نیز میتوانند سبب علایم روان پریشی شوند و باید در تشخیص افتراقی مورد نظر قرار گیرند.
تشخیص افتراقی: دلریوم ناشی از مصرف مواد.
اختلال روان پریشی ناشی از بیماری طبی دیگر همراه با هذیان 293.81/f06.10، همراه با توهم 293.82/f06.0،
پرسش غربالگری: آیا هنگامی که بیمار هستید تجربیات عجیب و غریبی را حس میکنید؟.
سر نمونه تشخیصی: این تشخیص باید نخستین موردی باشد که در هر فرد دارای علایم روان پریشی با شروع دیر رس و به ویژه توهم به ذهن ما خطور میکند، وجه افتراق روان پریشی ناشی از بیماری طبی دیگر با دلریوم ناشی از بیماری طبی دیگر همانا فقدان تیرگی سطح هوشیاری، سردرگمی و گم گشتگی است،
اختلال کاتاتونیک ناشی از بیماری طبی دیگر 293.89/f06.1
سر نمونه تشخیصی: واژه کاتاتونیا توصیف کننده رفتار حرکتی عجیب و غریب است، بارز ترین علامت انعطاف پذیری مومی است، یعنی اتخاذ و نگاه داشتن ژست های غیر طبیعی و ناراحت برای مدتی که طولانی و غیر ممکن به نظر میرسد، گاهی نیز بیمار هر وضعیت جدیدی که توسط فرد بررسی کننده ایجاد میشود را اتخاذ کرده و آن را در ادامه حفظ میکند و یا آنکه ممکن است منفی گرایی مفرط و امتناع از حرکت متناسب دیده شود، بیماران ممکن است باز هم به مدت زمان طولانی کاملا بدون حرکت و گنگ باقی بمانند، چنین حالتی گاهی با این باور هذیانی همراه است که هر گونه حرکت یا گفتار میتواند پیامد های فاجعه آمیز به همراه داشته باشد، به ندرت تقلید غیر ارادی حرکات دیگران یا تکرار کلمات آنان دیده میشود، به ندرت نیز ممکن از تهییج کاتاتونیک دیده شود یعنی حرکت تصادفی، بی هدف و توئم با بی اعتنایی که میتواند سبب صدمه به خویشتن، صدمه به دیگران و غش کردن بر اثر خستگی مفرط شود.
تشخیص افتراقی: اختلال دو قطبی I، اختلال حرکتی ناشی از مصرف دارو، اسکیزوفرنی یا هر بیماری روان پریشی دیگر،
نکات تشخیصی: کاهش میزان شیوع، اختلال دو قطبی I در بیماران جوان، بیماری طبی یا عوارض جانبی دارو.
اختلال روان پریشی نا معین 298.9/f29، هر گاه مشخص کردید که نوعی اختلال روان پریشی وجود دارد ولی اطلاعات کافی در اختیار ندارید که بگویید کدام تشخیص با بیمار بیشتر تطابق دارد از کد نا معین استفاده کنید، گذشت زمان و بررسی های بیشتر در اغلب موارد میتواند تاثیر مواد یا بیماری طبی را مشخص سازد، این دسته برای تظاهرات روان پریشی قابل استفاده خواهد بود که به هیچ یک از دسته های فوق الذکر شباهتی ندارند.
هشدار: سندروم روان پریشی تخفیف یافته، به عنوان روان پریشی نا معین تشخیص داده نشود به این دلایل 1میزان مثبت کاذب برای تشخیص این پیشنهادی به طور غیر قبول بالا است، 2 هیچگونه درمانی با اثربخشی اثبات شده برای آن وجود ندارد که سبب میشود این تشخیص قابل بحث باشد، 3. استفاده از این تشخیص با این خطر احتمالی همراه است که ممکن است با غلط توسط دارو های ضد روان پریشی درمان شود و با عوارض شدید این دارو ها همراه شود، 4. این تشخیص معمولا با انگ گزاری نادرست همراه است و میتواند سبب نگرانی بی مورد بوده و کاهش انتظارات شود، 5. برای ارایه بهترین تعریف سندروم روان پریشی تخفیف یافته داده های کافی وجود ندارد این تشخیص فقط برای پژوهش مفید بوده و برای طب بالینی مناسب قلمداد نمیشود.

فصل نهم اختلالات ناشی از مصرف مواد و اعتیاد های رفتاری
ادغام کردن وابستگی به مواد و سوء مصرف مواد هیچ گونه منفعت آشکاری نداشته و دارای سه عیب بسیار بزرگ است، 1- انگ، 2- اطلاعات از دست رفته، 3- پیام نادرست.
وابستگی به مواد -وابستگی به الکل 303.90/f10.20، وابستگی به آنفتامین 304.40/f15.20، وابستگی به کانابیس 304.30/f12.20، وابستگی به کوکائین 304.20/f14.20، وابستگی به مواد توهم زا 304.30/f16.20، وابستگی به مواد استنشاقی 304.60/f18.20، وابستگی به مواد افیونی 304.00/f11.20، وابستگی به فنسیکلیدین 304.60/f16.20، وابستگی به مواد رخوت زا، ضد اضطراب و خواب آور 304.10/f13.20، وابستگی به تنباکو 305.1/f17.200، وابستگی به مواد متعدد 304.80/f19.20، وابستگی به ماده ای دیگر یا ناشناخته 304.90/f19.20
پرسش غربالگری: آیا تا کنون کسی به شما گفته است که مشکلی در زمینه مصرف الکل یا مواد دارید؟.
سر نمونه تشخیصی: تحمل، محرومیت و اجبار در مصرف سه شاه علامت وابستگی به مواد هستند، فرد برای دست یابی به همان اثر مقدار بیشتر و بیشتری از ماده مورد نظر نیاز دارد و تلاش برای قطع مصرف سبب بروز علایم دردناک جسمانی و روانی میشود، او اکنون به جای لذت بردن از ماده مربوطه به آن نیاز دارد و دیگر آن ماده را کنترل نمیکند بلکه ماده است که او را کنترل میکند، او احساس میکند که ناچار است آن ماده را هر چند به بهای از بین رفتن زندگیش مصرف کند، فرد ممکن است به شدت تمایل داشته باشد مصرف آن را متوقف سازد ولی نمیتواند، ولع شدید آن را به مصرف بیشتر میکشاند.
تشخیص افتراقی: مصرف تفریحی، سوء مصرف مواد.
نکات تشخیصی: مراجع ارائه دهنده اطلاعات، انجام تست های آزمایشگاهی، الگو ها، مصرف اجبار گونه، مصرف تفریحی، کافئین، بهبودی تحت شرایطی خاص، عوامل فرهنگی، وابستگی به مواد.
سوء مصرف مواد-الکل 305.00/f10.10، آنفتامین 305.70/f15.10، کانابیس 305.20/f12.10، کوکائین 305.60/f14.10، مواد توهم زا 305.30/f16.10، مواد استنشاقی 305.90/f18.10، افیونی ها 305.50/f11.10، فنسیکلیدین 305.90/f16.10،مواد رخوت زا، خواب آور یا ضد اضطراب 305.40/f13.10، ماده دیگر یا نا شناخته 305.90/f19.20،
پرسش غربالگری: آیا تا به حال به دلیل مصرف الکل یا ماده ای دیگر دچار مشکل شده اید،
سر نمونه تشخیصی: سوء مصرف مواد بنا به تعریف عبارت است از عوامل نا مطلوب جدی که در غیاب تحمل، محرومیت یا مصرف اجبار گونه رخ میدهند، فرد معمول دچار سوء مصرف مواد به دلیل بیش از حد مواد به صورت دوره ای دچار مشکلات مکرر ولی متناوب اغلب در تعطیلات پایان هفته میشود، البته دوره هایی نیز وجود دارند که طی آنها به نظر میرسد که فرد ماده مورد نظر را مصرف یا ترک میکند آن را به صورت کنترل شده مصرف میکند یا کلا از مصرف آن پرهیز میکند، سپس دوره ای دیگر از مصرف مواد با نتایج نا مطلوب فرا رسیده سپس یک دوره آرامش دیگر و به همین ترتیب، فرد مبتلا از تجربیات مکرر دردناک خود فرا نمیگیرد که اولا مصرف مقداری از ماده میتواند سبب زیاده روی شود و دوما زیاده روی میتواند با پیامد های جدی و حتی گاهی فاجعه آمیز همراه باشد و در اغلب موارد هم با چنین پیامد هایی همراه است، بازداشت به دلیل رانندگی در حالت مسمومیت با مواد یا سوانح رانندگی، درگیری در مشروب فروشی ها، اخراج از کار، اختلافات زناشویی، نادیده انگاشتن مسئولیت های تربیت فرزند، ول خرجی و حتی گاهی ارتکاب جرم.
تشخیص افتراقی: مصرف تفریحی، وابستگی به مواد.
نکات تشخیصی: مراجع ارائه دهنده اطلاعات، انجام تست های آزمایشگاهی، سیر بیماری، مصرف افراط گرایانه تفریحی، سابقه خانوادگی وابستگی به مواد، سایر عوامل خطر ساز-شروع زود هنگام، مصرف فراوان و مکرر یا تحمل بالای ارثی، کشندگی، پیشگیری.
مسمومیت با مواد-الکل 303.00، مسمومیت با کافئین 305.90،مسمومیت با هر مواد دیگر 292.89،
پرسش غربالگری: آیا هیچ گاه به دلیل مصرف الکل یا مواد دچار مشکل میشوید؟.
سر نمونه تشخیصی: مسمومیت با مواد مجموعه ای از علایم و رفتار هایی است که با فاصله های زمانی کوتاهی پس از مصرف ماده ای رخ میدهند و معمولا فقط تا مدت کوتاهی ادامه داشته و پس از آن فرد به حالت قبلی خود باز میگردد، هر ماده الگوی مسمومیت مشخصی دارد که سبب عامه پسند بودن گسترده آن به لحاظ تفریحی میشود، مشکلات شایع ناشی از مسمومیت با مواد عبارتند از: اختلال شناختی، اختلالاتی در ادراک، کاهش یا افزایش برانگیختگی، ضعف در قضاوت، نا پایداری به لحاظ هیجانی، تکانشی بودن، سراسیمگی، اختلال خواب، عدم مهار خشم و تکانه های جنسی و رفتار های بیپروا.
تشخیص افتراقی: مصرف تفریحی.
قطع مصرف یا ترک مواد-الکل 291.81، قطع مصرف هر ماده ای دیگر 292.0،
پرسش غربالگری: آیا هیچ گاه در هنگام تلاش برای قطع مصرف دارو یا ترک نوشیدن الکل دچار علایم دردسر ساز میشوید؟.
سر نمونه تشخیصی: قطع مصرف یک ماده اغلب سبب ایجاد مجموعه ای از علایم جسمانی و روان شناختی میشود که بیانگر نوعی وا جهش از اثرات مسموم کننده ماده مورد نظر هستند در اینجا به مانند مسمومیت با مواد چنانچه سندروم محرومیت مورد نظر سبب ناراحتی یا اختلالی از لحاظ بالینی نشود نیازی به تشخیص قطع مصرف مواد به عنوان نوعی اختلال وجود ندارد، علایم محرومیت بسته به نوع ماده، الگو و طول مدت مصرف قبلی آن عموما تا چند روز تا چند هفته به طول می انجامد.
تشخیص افتراقی: محرومیت بدون عارضه از مصرف تفریحی.
اختلالات ناشی از مصرف مواد،
پرسش غربالگری: درباره مصرف الکل و مواد اطلاعاتی در مورد خودتان به من بدهید.
سر نمونه تشخیصی: مصرف مواد عملا میتواند سبب ایجاد تشدید تمام اختلالات روان پزشکی، اختلالات روان پریشی، اختلالات افسردگی یا دو قطبی، اختلالات اضطراب، OCD، کج کاری های جنسی و غیره شود. مواد به طور گسترده ای میشوند و استفاده از آنها اغلب کمتر از حد واقعی گزارش داده میشوند. مواد یکی از منابع مخفی بخش چشمگیری از تمامی مشکلات روان پزشکی هستند که باید تشخیص داده شوند، پرس و جو در مورد مصرف مواد و در نظر گرفتن نقش آن در تظاهر بیماری همواره از اهمیت حیاتی برخوردار است، اختلال اختصاصی ناشی از مصرف مواد به همراه تظاهرات غیر مرتبط با مصرف مواد که هر ماده به شدت آنها را تقلید میکند در فصل های دیگر میآید.
نکات تشخیصی: اهمیت مصرف مواد، سردرگمی در تابلو بالینی، تعیین علت و معلول-الف-زمان شروع مصرف مواد و شروع مشکل روانی، ب- بارز بودن مصرف مواد در تابلوی بالینی مربوطه، ج-آیا علایم روان پزشکی مربوطه همان علایم که مشخصا که در اثر مصرف همان ماده خاص ایجاد میشوند یا خیر، محروم کردن فرد از مصرف ماده مورد نظر، ارتباط با مسمومیت با مواد و قطع مصرف مواد.
هشدار: قمار بازی مرضی و سایر اعتیاد های رفتاری.

فصل دهم مشکلات عصبی شناختی
دلیریوم روان آشفتگی-دلیریوم ناشی از بیماری طبی دیگر 293.0/f05، دلیریوم ناشی از مصرف مواد-الکل 291.0 هر ماده ای دیگر 292.81، دلیریوم نا معین 780.09/r41.0،
پرسش های غربالگری برای هر نوع دلیریوم: خطاب به فرد ارائه دهنده اطلاعات آیا همسر شما سردرگم است و رفتار عجیب و غریبی دارد؟، خطاب به بیمار خانمی که در کنار شما نشسته است کیست؟ اینجا کجاست؟ او چرا شما را به اینجا آورده است؟ الآن چه فصلی از سال است؟ الآن در چه سالی هستیم؟ ساعت چند است؟ صبحانه را کجا خوردی؟ کلمه فرهنگ را برعکس هجی کنید.
سر نمونه تشخیصی بر هر نوع دلیریوم: دلیریوم اغلب بیانگر نوعی فوریت پزشکی اورژانس و خطرناک است که ممکن است مستلزم تشخیص فوری و مداخله فعال است، شروع دلیریوم معمولا ناگهانی بوده و سیر آن کوتاه است، بیمار یا 1- بهبود میابد یا 2- دچار آسیب مغزی دائمی میشود یا 3- فوت میکند، مرگ میتواند بر اثر بیماری طبی زمینه ای و یا در اثر پیامد های مهلک رفتار تکانشی و عجیب و غریب بیمار رخ دهد، دلیریوم تمامی جنبه های توجه، تفکر، احساس و رفتار را به شدت مختل میکند، تظاهرات آن گوناگون بوده و شدت آنها دارای نوسان است، گاهی حتی از دقیقه ای تا دقیقه ای دیگر، سطح هوشیاری تیره میشود، توجه فرد حالت نقطه ای دارد و بیمار حواس پرت و سردرگم بوده و نمیتواند تمرکز کند، واقعیت سنجی دشوار بوده و فرد مبتلا به نحوی شناور تماس خود را با محیط برقرار میکند و قطع میکند و اغلب نسبت به زمان و مکان و گاهی به شخص اشراف ندارد، تمامی عملکرد های شناختی مختل شده و قضاوت ضعیف شده و یا اصلا وجود ندارد، فرد ممکن است دچار انحرافاتی در ادراک به ویژه توهم یا خطای حسی دیداری بوده و ممکن است به شدت دچار سوء تفسیر واقعیت باشد و یا حتی هذیان آشکار داشته باشد، هیجان های وی ناپایدار، پر شور، مهار گسیخته و اغلب ترسناک هستند، خواب فرد میتواند بیش از حد زیاد یا کم بوده و یا چرخه معمولی خواب و بیداری فرد ممکن است معکوس شود، وضعیت بیمار در طول روز نا مساعد بوده و شبها معمولا به مراتب بدتر است، بیمار اغلب به شدت سراسیمه بوده و ممکن است به پرخاشگری کلامی و یا خشونت جسمانی بپردازد، در اغلب موارد ارتکاب اشتباه در زمینه دلیریوم نا ممکن بوده ولی گاهی نیز ممکن است به سهولت تشخیص داده نشود به ویژه در بیمار ساکت و بیمار دچار کندی حرکات که سردرگمی وی مزاحمتی را ایجاد نمیکند.
تشخیص افتراقی: اختلال عصبی شناختی اساسی دمانس، دمانس با دلیریوم سوار شده بر آن، دلیریوم ناشی از علل متعدد، مسمومیت با مواد یا قطع مصرف آن، نوعی اختلال روان پریشی اولیه، نوعی اختلال اضطراب، افسردگی یا دو قطبی اولیه، اختلال فشاری روانی حاد، تمارض.
نکات تشخیصی برای هر نوع دلیریوم: دلیریوم نوعی فوریت پزشکی است، نیاز به مشاوره، نیاز به ظن بالای تشخیصی، مصرف بیش از حد دارو، دلیریوم در مقایسه با افسردگی، دو قطبی یا روان پریشی اولیه، دلیریوم در مقایسه با فشار روانی حاد، تشدید شام گاهی، فشار روانی، تغییرات محیطی، بیماری خفیف، در یا مصرف بیش از حد دارو در افراد دارای دمانس تبدیل به دلیریوم شود، دادن ساختار به محیط، یافته های نوار مغزی AAG، بیمار ساکت.
اختلال عصبی شناختی اساسی دمانس-دمانس عروقی 290.xx/f01.xx، همراه با اختلال رفتاری 40/51، بدون اختلال رفتاری 40/50، دمانس ناشی از هر بیماری طبی دیگر 294.xx/f02.xx، همراه با اختلال رفتاری 11/81، بدون اختلال رفتاری 10.80، این سایر بیماری های طبی عبارتند از: آلزایمر، آسیب مغزی ناشی از ضربه، بیماری پارکینسون، بیماری جسم لوی، عفونت HIV، استحاله قطعه پیشانی گیجگاهی، بیماری هانتینگتون و بیماری پریون.دمانس پایدار ناشی از مصرف مواد-الکل 291.2، ناشی از هر ماده دیگر 292.82.
پرسش غربالگری برای هر نوع دمانس: آیا شما یا یکی از عزیزانتان دچار نقصان شدیدی در حافظه شده اید؟.
سر نمونه تشخیصی: آقایان شما در مقابل خود آدم در به داغان را میبینید که زمان مرد بسیار خوبی بوده است؟ اینها کلمات نخست بیماری بود که در مراحل میانی دمانس بوده که میتوانست ضعف شناختی خود را با دقت بالینی بالایی توصیف کند، دمانس او به تدریج و با اختلال خفیف حافظه آغاز شده بود که اکنون بسیار شدت یافته بود، او هنوز هم میتوانست جزئیاتی مبهم از کودکی خود را به یاد آورده و بسیاری از بیماری ها طبی را به دقت توصیف کند، ولی نمیتوانست به خاطر آورد که صبحانه چه خورده است و یا به تازگی چه گفته است و ممکن است ظرف یک ساعت همان فکر را بار ها و بار ها تکرار کند، اکنون دیگر نمیتوانست امور خود را در دفتر روزانه یادداشت کند، وعده ملاقات بگزارد و یا به وعده های خود پایبند باشد، تغییرات را دریابد، یا تصمیم بگیرد از یک فهرست کدام را بگزیند، او اخیرا چندین بار از منزل خارج شده و سرگردان شده و بدون کمک همسایه ها و نیروی پلیس قادر نبوده مسیر بازگشت خود را پیدا کند، افراد دچار دمانس شدیدتر فراموش میکنند که اعضای خانواده شان که هستند، دچار مشکلات شدیدی در گویش و فراخوانی اسامی اشیا میشوند، فعالیت های به ظاهر ساده مانند لباس پوشیدن یا مسواک زدن آنان را به دردسر می اندازند و در زمینه شناسایی و تشخیص کاربرد اشیا روزمره با مشکل مواجه میشوند، برای مثال تفاوت بین سکه 100 تومانی و اسکناس 1000 تومانی، یا کارکرد پنکه، در این میان ممکن است مهار گسیختگی در زمینه تکانشی های جنسی یا پرخاشگرانه، ضعف در قضاوت و رفتار نسنجیده نیز وجود داشته باشد.
تشخیص افتراقی: ضعف شناختی ناشی از سن 780.97/r41.82، دلیریوم، دمانس با دلریوم سوار شده بر آن، اختلال رشد هوشی، مسمومیت با مواد یا محرومیت از آن، اختلال دو قطبی یا افسردگی اولیه، اسکیزوفرنی، تمارض.
نکات تشخیصی: تشخیص دقیق و آگاهانه، بررسی دقیق طبی و عصبی، مراجع ارائه دهنده اطلاعات، انجام تست های آزمایشگاهی، دمانس به عنوان بیماری فراگیر، دمانس در مقایسه با دو قطبی یا افسردگی اولیه، آزمودن وضعیت روانی به صورت عملی، ابتدا ایمنی، اصلاحات محیطی، واکنش های فاجعه آمیز.
اختلال عصبی شناختی خفیف
هشدار: در DSL5، دسته ای جدید برای شناخت افرادی که هنوز معیار های لازم برای اختلال عصبی شناختی اساسی هستند، ولی ممکن است بعدا چنین معیار هایی را به دست آورند، مطرح کردن این تشخیص مستلزم آن است که اختلالات خفیفی در عملکرد شناختی ایجاد شوند که هنوز استقلال عملیا انجام فعالیت های زندگی روزمره را تحدید نکرده باشد، استفاده از این تشخیص با مشکلات جدی فراوانی همراه است که نشان میدهند هنوز زمان استفاده از این تشخیص فرا نرسیده است، 1- میزان بالای مثبت کاذب، - معیار های بالینی خطا پذیر، 3- نقش تست های زیست شناختی، 4- انگ گزاری و ایجاد نگرانی های بی مورد بدون هیچ منفعتی، 5- انگاره ای که آمادگی بالینی لازم هنوز برای آن وجود ندارد.
اختلال عصبی شناختی نا معین 294.8/r41.9، در شرایط شایعی که تردید دارید که ضعف شناختی از دلیریوم است یا دمانس یا ترکیبی از هر دو مطرح کردن اختلال عصبی شناختی نا معین نجات بخش خواهد بود.

فصل یازدهم اختلالات شخصیت
پرسش غربالگری برای هر نوع اختلال شخصیت: آیا برای انجام کار ها و برقراری ارتباط با افراد سبکی را دنبال میکنید که سبب میشود بار ها و بارها دچار دردسر یکسانی شوید؟.
سر نمونه تشخیصی برای هر نوع اختلال شخصیت: در نمایشنامه ژولیو سزار کاسینوس میگوید بروتوس عزیز این تقصیر ستاره های ما نیست بلکه تقصیر خود ماست، شخصیت ما به شدت بر سرنوشت ما تاثیر میگزارد، نگرش ما نسبت به جهان و نحوه پاسخ دادن ما به آن تا حدی بسیار تعیین کننده نگرش جهان به ما و نحوه پاسخ دادن آن به ما است، الگویی پایدار از احساس، تفکر، تعامل و رفتار است که همان هویت ما را تشکیل میدهد و جنس روابط ما با دیگران را تعیین میکند، اختلالات شخصیت سبب ایجاد چرخه های معیوبی از پیشگویی های معطوف به مقصود و انتظارات منفی میشوند، صفات شخصیتی طبیعی هنگامی که انعطاف ناپذیر بوده و سبب شوند افراد نتوانند با نیاز های لحظه ای خود سازش حاصل کنند به اختلالات شخصیت تبدیل میشوند، تشخیص اختلال شخصیت تنها هنگامی مطرح میشود که مشکلات ناشی از آن سبب ایجاد اختلال یا ناراحتی از لحاظ بالینی شود.
سر نمونه های تشخیصی اختصاصی برای اختلالات شخصیت:
اختلال شخصیت مرزی 301.83/f60.3
بیماران دارای روابط محکم و مأیوس کننده ای هستند که به احتمال بسیار بر هم خورده و به دعوا هایی سخت و ناکامی های شدید می انجامد، آنان که از ترد شدن به شدت وحشت دارند به دلیل تقاضا های غیر واقعگرایانه، خشم پایان ناپذیر و انتظارات معطوف به مقصود مبنی بر اینکه ترد خواهند شد دیگران را از خود میرانند، ناکامی های واقعی یا خیالی ممکن است به اقدام به خودکشی یا جرح خویشتن معمولا با تیغ و سیگار منجر شود، آنان دارای روابط بر هم خورده مکرر و نیز حس عدم اطمینان به خویشتن بوده و ممکن است رفتار های پرخاشگرانه و جنسی تکانشی را بروز دهند، میزان خودکشی در طول زندگی بالا 10% بوده ولی بیمارانی که زنده میمانند اغلب در میانسالی بهبود یافته و سرحال تر میشوند.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی 301.7.f60.2
این افراد که از همان ابتدا سب های گندیده قلمداد میشدند علایم زودرس اختلال سلوک را بروز میدادند، مرحله بزه کاری را در دوره جوانی پشت سر گذاشتند و به بزرگ سالانی خودخواه، فریبکار و سنگدل تبدیل میشوند که علاقه شان به دیگران تنها تا بدان جا ادامه میابد که بتوانند از آنها بهره برداری کنند، جذابیت فراوان آنان سنگدلی و روحیه حساب گر آنان را پنهان میسازد، آنان دروغ میگویند، دغل بازی میکنند و دیگران را فریب میدهند بدان آنکه بابت آسیب فراوانی که به دیگران وارد میکنند احساس همدلی یا پشیمانی کنند، آنان بیپروا و تکانشی بوده و ممکن است با مراجع قانونی درگیر شوند، اختلال شخصیت ضد اجتماعی در بین جنایت کاران بسیار شایع بوده از عوامل پیشبینی کننده پرخاشگری و خودکشی است، خوشبختانه شخصیت ضد اجتماعی نیز همانند شخصیت مرزی اغلب با رسیدن به میان سالی بهبود میابد.
اختلال شخصیت خود شیفته 301.81/f60.81
این بیماران مرکز دنیای خود بوده و از هر جهت ویژه هستند و افاده ای و اسم پران بوده و در ذهن خود فرد مشهوری هستند، حس خود پسندی و سزاوار بودن هر گونه نگرانی در مورد نیاز ها، مشکلات و احساسات دیگران را از ذهن آنان خارج میسازد، آنان متکبر و تحکم آمیز بوده، خود را برتر از دیگران میدانند و از دیگران انتظار احترام و تحسین دارند، هنگامی که خود آنان و جهان اطرافشان نمیتوانند انتظارات واقع گرایانه و نا ممکن آنان را برآورده سازند به طور شایع دچار نا امیدی میشوند.
اختلال شخصیت نمایشی 301.50/f60.4
این بیماران خود را همتای برترین ستاره های سینمایی میدانند و همواره ستاره متظاهر مجلس بوده و با دلربایی، جذابیت های ظاهری و اغوا گری و اشوه گری میکوشند در مرکز توجه باشند، آنان هیجان ها و روابط پر شور ولی در عین حال سطحی و پیوسته در حال تغییر دارند، آنان با فخر فروشی در باره داشتن سهام شرکت های بزرگ و مهارت های ورزشی میکوشند توجه دیگران را به خود جلب کنند، علایق و نگرش های آنان به سهولت تحت تاثیر دیگران یا نقشی که هم اکنون ایفا میکنند قرار میگیرند، آنان به سرعت روابط پر شوری را آغاز میکنند ولی به سرعت خسته شده و احساس میکنند قدرشناسی کافی از آنان به عمل نیامده است.
اختلال شخصیت وصواص جبری 301.4/f60.5
این افراد توان گرا بوده و به گونه ای انعطاف ناپذیر و بیش از حد نگران کنترل تمام جزئیات مربوط به تمام مسائل بوده و معتقدند باید تمامی جزئیات دقیقا بر سر جای خود باشند، تنفیذ اختیار به دیگران از سوی آنان نا ممکن است زیرا آنان هیچگاه به دیگران این اعتماد را ندارند که از دقت کافی برخوردار هستند، زندگی آنان توسط مقررات، برنامه ها و روال های انعطاف ناپذیر کنترل میشود، توجه بیش از حد آنان به کار مانع از خود انگیختگی، آرمیدگی و برقراری روابط عمیق میشود، آنان در زمینه مسائل مالی، هیجان ها و عواطف افرادی تنگ نظر بوده و همواره اظهار میدارند که همیشه حرف باید حرف آنان باشد.
اختلال شخصیت دوری گزین یا اجتنابی 301.82/f60.6
این افراد ترسو به لحاظ اجتماعی بد قلق و نسبت به انتقاد و ترد شدن بسیار حساس هستند، هرگونه تماس اجتماعی جدید با وحشت تحقیر احتمالی و پرهیز از احتمال شرمساری همراه است، برای آنان نه گفتن سریع به هر کار جدید یا رابطه اجتماعی جدید که ممکن است امنیت پیله آنان را تحدید کند به مراتب آسانتر است، آنان بر خلاف بیماران اختلال اسکیزوئید تشنه روابط بوده و معمولا چند دوست قدیمی دارند و در کنار آنان به قدری احساس امنیت و صمیمیت میکنند که میتوانند به حالت آرمیدگی دست یابند.
اختلال شخصیت وابسته 301.6/f60.7
اینها افرادی هستند که فکر میکنند احمق و ضعیف بوده، نمیتوانند از خودشان مراقبت کنند، نمیتوانند برای خود تصمیم بگیرند و یا نمیتوانند تنها بمانند، حس نیاز آنان موجب میشود که سلطه پذیر و فرمان بردار بوده، تمایل داشته باشند دیدگاه ها و نیاز های دیگران را بر دیدگاه ها و نیاز های خود مقدم بدانند، آنان به هر اقدامی متوصل خواهند شد تا شخصی دیگر از آنان مراقبت و تیمار کرده و به آنان محبت کند و به زندگیشان جهت ببخشد.
اختلال شخصیت پارانویید 301.0/f60.0
جهان مکانی است خطرناک و هیچ گاه نمیتوان به مردم و حتی شاید به طور اخص به نزدیک ترین افراد اطمینان کرد، آنان همواره باید مراقب باشد تا اطمینان حاصل کنند کسی از آنها سوء استفاده نکرده، آنان را مسخره نکرده یا بر علیه آنان توطئه نمیکند، آنان هیچ گاه احساسات و افکار خود را با دیگران در میان نمیگزارند زیرا دیگران مطمئنا از این اقدام آنان علیه خودشان استفاده خواهند کرد، آنان هیچ گاه بی احترامی را فراموش نمیکنند، کینه را از دل بیرون نمیرانند یا فرصت جبران بی عدالتی را از دست نمیدهند.
اختلال شخصیت اسکیزوئید 301.20/f60.1
این افراد اساسا فقط میخواهند تنها بمانند، برقراری ارتباط با دیگران برای آنان اقدامی بیهوده و بدون لذت، بدون هیجان، بدون راحتی و یا بدون مفهوم قلمداد میشود، آنان انفرادی ترین شغل ها را بر میگزینند، به تنهایی زندگی میکنند، از پذیرش قرار ملاقات با دیگران خودداری میکنند و هیچ دوست واقعی ندارند، دیگران آنان را بی احساس میدانند که در تمامی روابط اجتماعی حالتی عجیب و غریب، بدون صمیمیت و رسمی دارند.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپی 301.22/f21
این بیماران دارای کلام آشفته و رفتار آشفته بوده و هیجان های شان سطحی شده است ولی فاقد توهم ها و هذیان هایی هستند که در صورت وجود تشخیص را به اسکیزوفرنی تبدیل میکردند، افکار و رفتار آنان عجیب و غریب بوده و باور های شان غیر عادی است و تجربیات ادراکی عجیبی دارند ولی تمامی آنها هیچ گاه آشکارانه ماهیت روان پریشانه ندارند، علایم و رفتار های مربوطه شروعی زود هنگام داشته، بخشی از هویت فرد مبتلا را تشکیل داده و عموما در سرتاسر زندگی نیز پایدار میمانند،
توجه: اخیرا برای بسیاری از این افراد از تشخیص اختلال آسپرگر که اکنون تحت عنوان اختلال طیف در خود ماندگی طبقه بندی گردیده مطرح شده است.
تغییر شخصیت به دلیل بیماری طبی دیگر 301.1/f07.0
اختلال شخصیت همواره دارای شروعی زود هنگام و سیری پایدار است، اگر به نظر برسد شخصیت فردی در مراحل بعدی زندگی تغییر کرده یا بدتر شده باشد این احتمال را در نظر داشته باشید که ممکن است نوعی بیماری طبی دیگر یا عصبی مانند ضربه به سر یا تومور مغزی در این میان نقش داشته باشد.
اختلال شخصیت نا معین 301.9/f60.9
افراد اغلب با علایمی از دو یا چند شخصیتی که در بالا شرح دادیم تظاهر میکنند ولی هیچیک از این شخصیت ها به تنهایی به قدری بارز نیستند که بتوان علایم فرد را نوعی اختلال شخصیت قلمداد کرد، از تشخیص اختلال شخصیت نا معین هنگامی میتوان استفاده کرد که ترکیب این ویژگی ها سبب ایجاد اختلال یا ناراحتی قابل ملاحظه ای به لحاظ بالینی شده باشد.
هشدار: پرهیز از تشخیص اختلال شخصیت نا معین در پزشکی قانونی.
تشخیص افتراقی این بیماری ها را برای هر نوع اختلال شخصیت رد کنید: صفات شخصیتی طبیعی، اختلال روانی دیگر، اختلالات مصرف مواد، تغییر شخصیت ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال سازگاری.
نکات تشخیصی: زمان بررسی، شخصی که باید بررسی شود، نحوه بررسی، علت بررسی، کودک و نوجوان، اثر سن، شروع دیر رس، عوامل فرهنگی، سو گیری ناظر.

فصل دوازدهم اختلالات کنترل تکانه
قمار بازی مرضی 312.31/f63.0
پرسش غربالگری: چقدر قمار بازی میکنید؟.
سر نمونه تشخیصی: به جای آنکه فرد مبتلا قمار بازی را کنترل کند این قمار بازی است که فرد را کنترل میکند، او از قمار بازی سیر نمیشود و دچار است دائما رقمی که بر سر آن قمار میکند را بالاتر ببرد تا همان حس قبلی را احساس کند، دست برداشتن از قمار سبب بروز علایم محرومیت عینی تحریک پذیری، بی قراری، اضطراب و غم میشود و فرد قمار باز نمیتواند صبر کند تا باز هم به قمار بازی بپردازد، فرد احساس میکند که ناچار است قمار بازی را به رغم آنکه دیگر با آن لذت اولیه همراه نیست ادامه دهد، او به رغم آسیب های بسیار شدیدی که قمار بازی همچنان بر امور مالی، خانواده، عملکرد شغل، وضعیت حقوقی و احترام به خویشتن وارد میکند با سماجت به قمار بازی ادامه میدهد.
هشدار اعتیاد های رفتاری: قمار بازی مرضی در DSM5 در دسته اعتیاد های رفتاری قرار گرفته که نویسنده کتاب توصیه میکند آن را در همان دسته کنترل تکانه نگاه داشت و از این دسته استفاده نکرد.
تشخیص افتراقی: قمار بازی تفریحی، قمار بازی حرفه ای، دوره شیدایی.
نکته تشخیصی: ارتباط با اعتیاد های مختلف.
اختلال انفجاری متناوب 312.34/f63.81
پرسش غربالگری: آیا هنگامی که عصبانی میشوید پرخاشگری نیز میکنید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا دچار دوره های خشم ناگهانی و کنترل نشده ای میشود که سبب صدمه دیدن دیگران یا تخریب اموال میشود، پرخاشگری مربوطه نا متناسب است یعنی صرف نظر از عامل برانگیزاننده آن به مراتب بیشتر از حد منطقی است.
تشخیص افتراقی: اختلال روانی دیگر، نوعی اختلال عصبی، رفتار جنایی ساده، پرخاشگری هدفمند، خشم طبیعی در زندگی روزمره، تمارض.
نکات تشخیصی: اختلالات روانی دیگر، مرز بین روانپزشکی و قانون.
جنون آتش افروزی 312.33/f63.1
پرسش غربالگری: آیا آتش سوزی به راه میاندازید؟.

سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا به تمامی مسائل مربوط به آتش سوزی عشق میورزد و از آتش افروزی، تماشای آتش سوزی، کمک به خاموش کردن آن و تماشای وقایع پس از آن لذت فراوان میبرد.
تشخیص افتراقی: آتش افروزی با هدف منفعت ثانویه، آتش افروزی به عنوان نوعی اقدام سیاسی و تروریستی، آتش افروزی به عنوان انتقام جویی.
نکات تشخیصی: پرهیز از تشخیص بیش از حد، سایر اختلالات و دوره های روانی که در آنها آتش افروزی رخ میدهد.
جنون دزدی 312.32/f63.2
پرسش غربالگری: آیا دزدی میکنید؟.
سر نمونه تشخیصی: افراد دچار جنون دزدی اقلامی که بدان واقعا نیاز ندارند را به دلیل آنکه واقعا نمیتوانند شرح دهند میدزدند ولی از انجام آن احساس هیجان و لذت کرده پس از انجام آن نیز احساس آسودگی میکند.
تشخیص افتراقی: دزدی با هدف کسب منفعت ثانویه، دزدی ثانویه به نوعی اختلال روانی دیگر.
نکته تشخیصی: سود در مقایسه با اختلال روانی.
اختلال کنترل تکانه نا معین 312.30/f63.9
هشدار عدم استفاده از کنترل تکانه نا معین در پزشکی قانونی،

فصل سیزدهم اختلالات خوردن
بی اشتهایی عصبی 307.1/f50.00
پرسش غربالگری: آیا با وجود آنکه دیگران معتقدند شما کاملا لاغر هستید، احساس میکنید که چاق هستید؟.
سر نمونه تشخیصی: وزن وی به مراتب کمتر از آن است که باید باشد ولی احساس میکند که به شدت چاق است، او میترسد که اگر به دقت تمامی کالری های مصرفی خود را شمارش نکند حتی از این هم چاقتر خواهد شد، او با به کارگیری راهبرد های گوناگونی مانند گرفتن رژیم های غذایی سخت، ورزش بیش از حد، پاک سازی از طریق استفراغ و استفاده مواد مسهل از حفظ بدن در محدوده خطر امتناع میورزد، کاهش وزن مفرط بوده و سبب میشود که وی شبیه به ساکنان اردوگاه های کار اجباری به نظر برسد و همین امر سلامت فرد را به خطر می اندازد، دوره های قاعدگی در زنان قطع میشود، زندگی فرد مبتلا تا حد بسیاری به دو موضوع زیر محدود شده است، نگرانی دائمی درباره تصویر ذهنی از بدن و تلاش های عنان گسیخته برای پرهیز از هرآنچه میتواند به وی کمک کند تا به افزایش وزن کاملا مورد نیاز دست یابد،
زیر گروه ها: نوعی شکم بارگی پاک سازی، کاهش وزن و اختلال تصویر ذهنی از بدن با شکم بارگی و پاکسازی=استفراغ، استفاده مواد مسهل یا دارو های مدر همراه هستند. نوع محدود کننده-فرد مبتلا صرفا با رعایت رژیم غذایی و انجام ورزش خود را بیش از حد لاغر نگاه میدارد.
تشخیص افتراقی پر اشتهایی عصبی، کاهش وزن ناشی از بیماری طبی پر کاری تیروئید کاهش وزن ناشی از مصرف مواد، کاهش وزن ناشی از اختلال یا بیماری روانی دیگر، کاهش وزن ناشی از فقر یا عادات بد غذایی.
نکات تشخیصی: تصویر ذهنی از بدن، آزمایش پزشکی، عوامل جنسیتی و فرهنگی، شروع، قرص های لاغری.
پر اشتهایی عصبی 307.51/f50.2
پرسش غربالگری: آیا در اغلب موارد اختیار از دست میدهید و ناگهان میبینید مقدار بسیار فراوانی مواد غذایی را در مدت کوتاهی مصرف کرده اید؟. فرد مبتلا دوره های کنترل نشده ای از خوردن را تجربه میکند و در طول این دوره ها مقادیر عظیمی از مواد غذایی را مصرف میکند، وی سپس میکوشد این نا پرهیزی را با اقدامات جبرانی مانند گرسنگی مفرط، ورزش کردن دیوانه وار، و یا پاک سازی از طریق استفراغ، مصرف مواد مسهل تنقیه یا مصرف دارو های مدر جبران کند، دوره های پر خوری و تاثیر آنها بر تصویر ذهنی از بدن به اشتغال ذهنی آزارنده ای تبدیل میشود.
زیر گروه ها: همراه با پاک سازی-فرد مبتلا با انجام استفراغ، مصرف مواد مسهل، تنقیه یا دارو های مدر پر خوری خود را جبران میکند، این زیر گروه شایعتر و خطرناک تر است. بدون پاکسازی- فرد مبتلا تنها از ورزش و گرسنگی به عنوان اقدامات جبرانی استفاده میکند.
تشخیص افتراقی: بی اشتهایی عصبی، اختلال پر خوری، نا پرهیزی بیش از حد اما طبیعی.
نکات تشخیصی: شرمساری، رفتار های جبرانی، پرهیز از تشخیص بیش از حد، پر خوری در مقایسه با هله هوله خوری، نا پرهیزی بیش از حد گاه و بیگاه، قرص های لاغری، ارتباط با بی اشتهایی عصبی.
پر خوری نا معین 307.50/f50.9
از اختلال پر خوری نا معین هنگامی استفاده کنید که بی تردید تشخیصی را برای فردی مطرح کنید که فاقد معیار های بی اشتهایی عصبی یا پر اشتهایی عصبی است ولی هنوز دارای اختلال یا ناراحتی بی لحاظ بالینی است، به علاوه توصیه میشود از تشخیص نا معین نه تنها برای اختلال پر خوری استفاده شود بلکه برای تشخیص جدید دیگری به نام اختلال دوری گزین محدود کننده مواد غذایی که بر سر آن اختلاف نظر وجود دارد نیز استفاده شود.

فصل چهاردهم اختلالات خواب-بیداری
اختلال بیخوابی 780.52/g47.00
پرسش غربالگری: آیا مشکلی در خوابیدن دارید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد از خواب کافی و رضایتمند برخوردار نیست، ممکن است مشکلاتی در به خواب رفتن وجود داشته و یا فرد بسیار زودتر از موعد بیدار شود یا خواب نا پیوسته ای را در طول شب تجربه کند که با موارد فراوانی از بیدار شدن و غلت زدن همراه باشد، فرد مبتلا در روز بعد احساس میکند تحریک پذیر، خسته و خواب آلود است و نمیتواند به درستی فکر کند، این موضوع در شغل و روابط فرد با دیگران تاثیر نا مطلوبی وارد میآورد، فرد از نزدیک شدن زمان خواب میترسد و بیش از پیش متقاعد میشود که هیچگاه دیگر خواب شبانه مطلوبی نخواهد داشت.
تشخیص افتراقی: الگوی کم خواب طبیعی، فردی که عمدا بیدار میماند، خواب آشفته طبیعی، مشکلاتی در زمینه محیط اطراف، ضعف در بهداشت خواب، اختلال خواب آلودگی بیش از حد، اختلال چرخه شبانه روزی خواب بیداری، آپنه توقف تنفسی خواب، مصرف مواد یا قطع مصرف آنها، اختلال روانی دیگر، نوعی اختلال طبی نا رسایی قلبی و پر کاری تیروئید.
نکات تشخیصی: تفاوت های فردی، افزایش سن، شدت، طول مدت، بهداشت خواب، شرطی سازی منفی، مصرف مواد، قرص های خواب آور، مشکلات طبی، انجام تست هایی در آزمایشگاه خواب.
اختلال چرخه شبانه روزی خواب بیداری، نوع توئم با تاخیر با مرحله خواب 307.45/g47.21، نوع توئم با مرحله خواب پیشرفته 307.45/g47.22، نوع خواب بیداری نا منظم 307.45/g47.23، نوع خواب بیداری غیر 24ساعته 307.45/g47.24، نوع نوبت کاری 307.45/g47.26، نوع نا معین 307.45/g47.20
پرسش غربالگری: آیا الگوی خواب شما بسیار نا منظم است؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد در هنگامی که باید بخوابد نمیتواند به خواب برود و در هنگامی که باید بیدار بماند با مشکل مواجه است، این مشکل بیشتر در افرادی رخ میدهد که ناچار هستند شب کاری کنند یا همواره نوبت های کاری خود را تغییر میدهند و بدین ترتیب مانع تثبیت هر نوع الگوی خواب منظم میشوند، مشکلات شبانه روزی خواب افرادی را نیز بنا بر ضرورت شغلی ناچار هستند سریعتر از قدرت سازگاری مغزشان از مناطق زمانی عبور کنند با مشکلاتی مواجه میسازند، برخی افراد دیگر نیز به دلیل قطع ارتباط بین ساعت درونی و نیاز های جهان بیرونشان دچار چنین مشکلاتی میشوند، شب زنده داران بسیار علاقه دارند که در طول ساعات اولیه بامداد بیدار بمانند ولی برای رسیدن به محل کار خود در روز بعد با مشکل رو به رو هستند، افراد سحرخیز بلا فاصله پس از شام به خواب میروند ولی در میانه شب و در تنهایی بیدار میشوند، هرچند بسیار هوشیار بوده و برای شروع روز کاری لحظه شماری میکنند، برخی افراد با افزایش سن توانایی قبلی خود برای حفظ چرخه منظم خواب شبانه را از دست میدهند.
تشخیص افتراقی: الگوی خواب نا منظمی که در محدوده طبیعی قرار دارد، مشکلاتی در زمینه محیط افراد یا بهداشت خواب، اختلال خواب بیداری دیگر، مصرف مواد یا قطع مصرف، نوعی اختلال یا بیماری روانی دیگر.
نکات تشخیصی: شدت و طول مدت، مصرف مواد.
اختلال خواب آلودگی بیش از حد 780.54/g47.10
پرسش غربالگری: آیا شما به خواب بیشتر در مقایسه با افراد دیگر نیاز دارید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا شبها 9 تا 10 ساعت میخوابد ولی باز هم احساس میکند خسته است و در طول روز نیز به چرت زدن نیاز دارد.
تشخیص افتراقی: شب زنده داری، الگوی طبیعی خواب طولانی، اختلال بیخوابی یا اختلال چرخه شبانه روزی خواب بیداری، نوعی اختلال افسردگی اولیه، مصرف مواد یا قطع مصرف، نوعی بیماری طبی کم کاری تیروئید و تومور مغزی.
نکات تشخیصی: تفاوت های فردی، تفاوت های جنسیتی، خطر.
آپنه خواب نا معین 780.57/g47.30
پرسش غربالگری: آیا شما به شدت خر و پف میکنید، در طول شب زیاد از خواب بیدار میشوید و سپس در طول روز احساس خستگی میکنید؟.
سر نمونه تشخیصی: وقتی افراد دچار انواع گوناگونی از آپنه خواب، دچار مشکلات بارز تنفسی در هین خواب بوده که با خر و پف بلند، تشنگی برای هوا، دوره های طولانی بدون تنفس و بیدار شدن مکرر گاهی به همراه تنگی نفس همراه است، برخی افراد دیگر دچار این اختلال فاقد مشکلات تنفسی مزبور بوده ولی مکررً بیدار میشوند، آپنه خواب یکی از دلایل فرحبخش نبودن خواب و نیز خواب آلودگی در طول روز است.
تشخیص افتراقی: نوعی اختلال خواب بیداری کنونی دیگر، نوعی اختلال عصبی و طبی دیگر، مصرف دارو یا مواد دیگر.
نکته تشخیصی: وضعیت آپنه خواب.
اختلال بیدار شدن بدون حرکات سریع چشم، نوع خواب گردی 307.46/f51.3، نوع وحشت شبانه 307.46/f51.4،
پرسشهای غربالگری: برای والدین-آیا فرزند شما در هین خواب راه میرود؟ یا صحبت میکند و یا دچار وحشت شبانه میشود؟، برای بیمار بزرگ سال-آیا کسی به شما گفته است که در هین خواب راه میروید یا صحبت میکنید یا دچار وحشت شبانه میشوید؟.
سر نمونه تشخیصی: خواب گردی و صحبت کردن در خواب بیشتر در کودکان کم سن و سال شایع هستند، این کودکان در اغلب موارد سر انجام از این اختلالات بهبود می یابند، این موارد معمولا در اوایل چرخه خواب شبانه رخ داده و تنها چند دقیقه ادامه می یابد، کودکان مبتلا هنگامی که صبح از خواب بر میخیزند هیچ گونه خاطره یا رؤیایی در باره رویداد مزبور ندارد.
تشخیص افتراقی: بیدار شدن از خواب که در محدوده طبیعی قرار میگیرند.
نکته تشخیصی: پرهیز از مطرح کردن بیش از حد این تشخیص.
اختلال کابوس 307.47/f51.5
پرسش غربالگری: آیا شما از کابوس دیدن رنج میبرید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد دچار کابوس های وحشتناک مکرر و دائمی میشود که در آنها رویداد های وحشتناک تحدید کننده حیاط را میبیند، او در حالی بیدار میشود که محتوای کابوس خود را به وضوح به یاد میآورد و میترسد دوباره بخوابد مبادا کابوس ببیند، این کابوس ها معمولا در هین خواب همراه با حرکات سریع چشم و در بخش آخر چرخه خواب شبانه رخ میدهند.
تشخیص افتراقی: خواب های بدی که همه ما میبینیم، وحشت شبانه، PTSD، نوعی اختلال یا دوره روانی دیگر، مصرف مواد.
نکات تشخیصی: اهمیت بالینی، اثرات ثانویه.
اختلال رفتار در خواب همراه با حرکات سریع چشم 327.42/g47.52
پرسش غربالگری: آیا کسی به شما گفته است در هین خواب اقدامات عجیب و غریبی مرتکب میشوید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد در هین خواب یا REM دچار فلج خواب معمول نشده و لذا میتواند با انجام حرکات یا تولید صدا خواب خود را به نمایش درآورد، این امر به ندرت میتواند سبب صدمه رساندن به هم تخت خوابی وی شود، این دوره ها از الگوی فعالیت REM پیروی میکنند یعنی 90 دقیقه پس از به خواب رفتن آغاز شده و در بخش آخر شب بیشتر رخ میدهند، فرد مبتلا پس از بیدار شدن معمولا میتواند خواب یا رفتار بی جای خود را گزارش دهد.
تشخیص افتراقی: بدون تشخیص، تمارض.
نکته تشخیصی: تست های آزمایشگاهی.
اختلال خواب بیداری ناشی از مصرف مواد الکل 291.82 چنانچه ناشی از مصرف هر نوع ماده دیگر باشد 292.85
بی خوابی ناشی از بیماری طبی دیگر 3267.01/g47.01
پر خوابی ناشی از بیماری طبی دیگر 327.14/g47.14
بسیاری از مشکلات خواب به دلیل اثرات بیماری طبی چه به صورت مستقیم بر روی مغز برای مثال دلیریوم، چه به دلیل درد و ناراحتی شدید جسمانی ایجاد میشوند، بی خوابی یا پر خوابی ناشی از بیماری طبی دیگر یکی از بخش های مهم تشخیص افتراقی برای تمامی اختلالات اولیه خواب بیداری است، تشخیص بیماری طبی تنها هنگامی مطرح میشود که مشکل خواب مربوطه به نحوی غیر عادی بارز بوده و به کانون توجه بالینی تبدیل شده باشد.
بی خوابی نا معین 780.52/g47.00، پر خوابی نا معین 780.54/g47.10 اختلال خواب بیداری نا معین 780.59/g47.9
بی خوابی نا معین، پر خوابی نا معین یا اختلال خواب بیداری نا معین یک دسته باقی مانده مفید برای آن دسته از تظاهرات بالینی است که ویژگی های کاملا مشخصی ندارند، برای تشخیص دقیقتر و تخصصی تر ممکن است انجام تست های آزمایشگاهی لازم باشند،

فصل پانزدهم مسائل جنسی و جنسیتی
نارضایتی جنسیتی- در کودکان 302.6/f64.2، در نوجوانان یا بزرگ سالان 302.85/f64.1
پرسش غربالگری: آیا احساس میکنید در بدن جنسیت غلط متولد شده اید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا با جنس مخالف خود هویت سازی کرده و از زندگی سازگار با کالبدی که با آن متولد شده است احساس ناراحتی میکند، تظاهرات این حالت عبارتند از: آرزوی دائم برای تبدیل به جنس مخالف، ترد کالبدی که طبیعت برای وی مقرر داشته است، پوشیدن لباس های جنس مخالف، ایفای نقش جنسیتی جنس مخالف. در فرد نوجوان یا بزرگسال ممکن است تلاش برای تغییر کالبد بیرونی به روش طبی و جراحی و سازگار کردن آن با حس درونی فرد از خویشتن دیده شود.
کج کاری های جنسی-اختلال میل جنسی کم فعال مذکر 302.71/f52.0
پرسش غربالگری: آیا احساس میکنید میلی جنسی شما کمتر از حدی است که باید باشد؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا هیچگونه میل جنسی یا زندگی خیالی شهوانی نداشته و همین امر سبب ایجاد ناراحتی و بروز مشکلاتی در برقراری رابطه جنسی با همسر میشود.
تشخیص افتراقی: کج کاری جنسی ناشی از بیماری طبی دیگر، کج کاری ناشی از مصرف مواد، نوعی اختلال افسردگی اولیه، مشکل در ارتباط با همسر، کاهش طبیعی میل جنسی.
نکات تشخیصی: پرهیز از مطرح کردن بیش از حد تشخیص، عدم تطابق.
اختلال نعوظ 302.72/f52.21
پرسش غربالگری: آیا اغلب با مشکلاتی در زمینه حفظ نعوظ خود مواجه هستید؟.
سر نمونه تشخیصی: مرد مبتلا نمیتواند در هین فعالیت جنسیتی از نعوظ کافی بهرهمند شده و همین امر سبب ایجاد ناراحتی یا بروز مشکلاتی در رابطه جنسی با همسر میشود.
تشخیص افتراقی: کج کاری ناشی از بیماری طبی دیگر دیابت قندی، کج کاری ناشی از مصرف مواد، اختلال روانی دیگر افسردگی اساسی، مشکل در ارتباط با همسر، مشکلات طبیعی در حفظ نعوظ.
نکات تشخیصی: پرهیز از مطرح کردن بیش از حد تشخیص، عدم تطابق.
انزال زودرس 302.75/f52.4
پرسش غربالگری: آیا اغلب درست پس از آغاز فعالیت جنسی دچار انزال میشوید؟.
سر نمونه تشخیصی: مرد مبتلا مکرر پس از دخول دچار انزال سریع شده و همین امر سبب ایجاد ناراحتی یا بروز مشکل در برقراری رابطه جنسی با همسر میشود.
تشخیص افتراقی: کج کاری ناشی از مصرف مواد، مشکل در ارتباط با همسر، فقدان طبیعی تجربه جنسی.
نکات تشخیصی: پرهیز از مطرح کردن بیش از حد تشخیص، فقدان تجربه جنسی در مقایسه با انزال زودرس، رابطه جنسی با همسر جدید یا آغاز فعالیت جنسی پس از پرهیز.
انزال دیررس 302.74/f52.32
پرسش غربالگری: آیا در هین فعالیت جنسی مدت زمان بسیاری لازم است تا به اوج تحریک جنسی برسید؟.
سر نمونه تشخیصی: مرد مبتلا در اکثر روابط جنسی خود با انزال با تاخیر را تجربه میکند و یا آنکه انزال را اصلا تجربه نمیکند.
تشخیص افتراقی: کج کاری جنسی ناشی از بیماری طبی دیگر افزایش سطح پرولاکتین خون، کج کاری ناشی از مصرف مواد، اختلال روانی دیگر، مشکل در ارتباط با همسر، انزال طبیعی آهسته با توجه به سن و موقعیت حاکم.
نکات تشخیصی: پرهیز از مطرح کردن بیش از حد تشخیص، در نظر گرفتن تغییرات ناشی از سن، عوارض جانبی دارو ها.
اختلال انگیختگی علاقه جنس مونث 302.72/f52.22
پرسش غربالگری: آیا احساس میکنید که میل جنسی شما کمتر از آن است که باید باشد یا انگیختگی جنسی برای شما دشوار است؟.
سر نمونه تشخیصی: زن مبتلا خیال پردازی نکرده یا علاقه چندانی به روابط جنسی ندارد و با مشکلاتی در زمینه انگیختگی جنسی مواجه است، همین امر سبب ایجاد ناراحتی یا بروز مشکل در برقراری ارتباط جنسی با همسر میشود.
تشخیص افتراقی: کج کاری ناشی از بیماری طبی دیگر دیابت، لوپوس و سرطان، کج کاری ناشی از مصرف مواد، نوعی اختلال افسردگی اولیه، مشکل در ارتباط با همسر، کاهش طبیعی میل جنسی.
نکات تشخیصی: پرهیز از مطرح کردن بیش از حد تشخیص،
اختلال ارگاسم زنان 302.73/f52.31
پرسش غربالگری: آیا معمولا در هین برقراری رابطه جنسی رسیدن به اوج لذت جنسی برای شما دشوار است؟.
سر نمونه تشخیصی: زن مبتلا اصلا نمیتواند به اوج لذت جنسی برسد و یا آنکه رسیدن به این اوج لذت جنسی به مدت زمان بسیار طولانی نیاز دارد و همین امر سبب ناراحتی یا بروز مشکلاتی در برقراری رابطه جنسی با همسر میشود.
تشخیص افتراقی: کج کاری جنسی ناشی از بیماری طبی دیگر دیابت قندی، کج کاری ناشی از مصرف مواد، اختلال روانی دیگر، مشکل در ارتباط با همسر، مشکل طبیعی در رسیدن به ارگاسم.
نکات تشخیصی: پرهیز از مطرح کردن بیش از حد تشخیص، بافدار.
اختلال دخول درد تناسلی لگنی 302.76/f52.6
پرسش غربالگری: آیا مقاربت مهبلی معمولا دردناک است؟.
سر نمونه تشخیصی: زن مبتلا به دلیل درد یا انقباض عضلات مهبل یا مشکلاتی برای دادن اجازه دخول مواجه است.
تشخیص افتراقی: کج کاری ناشی از بیماری طبی دیگر عفونت دستگاه ادراری، کج کاری ناشی از مصرف مواد، اختلال علامت جسمانی، مشکل در ارتباط با همسر، ناراحتی یا درد طبیعی.
نکته تشخیصی: شدت و طول مدت.
کج کاری ناشی از مصرف مواد الکل 291.89 ناشی از هر ماده دیگر 292.89
پرسش غربالگری: آیا مصرف الکل یا دارو میتواند ارتباطی با مشکلات جنسی شما داشته باشد؟.
سر نمونه تشخیصی: مشکلات جنسی ناشی از ماده ای هستند که به صورت تفریحی مصرف میشوند یا به دلیل مصرف داروی تجویز شده در نسخه درمانی ایجاد میشوند.
تشخیص افتراقی: اختلال روانی دیگر، مسمومیت با مواد یا قطع مصرف آنها، کج کاری ناشی از بیماری طبی دیگر کم کاری تیروئید، مشکلات جنسی طبیعی ناشی از مصرف مواد، نوعی کج کاری جنسی اولیه.
نکات تشخیصی: عارضه جانبی دارو، زمان بندی، علل مرکب.
کج کاری ناشی از بیماری طبی دیگر-اختلال میل جنسی کم کار مذکر ناشی از بیماری طبی دیگر 608.89/f50.8، اختلال نعوظ ناشی از بیماری طبی دیگر 607.84/n59.9، اختلال انگیختگی علاقه جنسی مونث ناشی از بیماری طبی دیگر 625.8/n94.89، اختلال دخول درد تناسلی لگنی ناشی از بیماری طبی دیگر 625.0/n94.1،
پرسش غربالگری: آیا مشکلات جنسی شما در حوالی که بیمار شدید یا مصرف دارویی را شروع کردید آغاز شده یا بدتر شده است؟.
سر نمونه تشخیصی: علایم جنسی به دلیل اثرات نوع بیماری طبی ایجاد میشود.
تشخیص افتراقی: نوعی کج کاری جنسی اولیه، مسمومیت با مواد یا قطع مصرف آن، مشکلات جنسی طبیعی ناشی از بیماری.
نکات تشخیصی: زمانبندی،سن، معاینه پزشکی و انجام تست های آزمایشگاهی.
کج کاری جنسی نا معین 302.70/f52.9
تشخیص کج کاری جنسی نا معین به ویژه زمانی مفید واقع میشود که مشخص نباشد کج کاری جنسی مورد نظر اولیه است یا ناشی از مصرف مواد یا نوعی بیماری طبی یا ترکیبی از این دو است.
انحرافات جنسی- اختلال بچه بازی 302.2/f65.4، اختلال نمایشگری جنسی عورت نمایی 302.4/f65.2، اختلال نظر بازی جنسی 302.82/f65.3، اختلال مالش دوستی 302.89/f65.81، اختلال آزار گری جنسی 302.84/f65.52، اختلال آزار طلبی جنسی 302.83/f65.51، اختلال یادگار خواهی جنسی 302.81/f65.0، اختلال مبدل پوشی 302.3/f65.1، انحراف جنسی نا معین 302.9/f65.9،
پرسش غربالگری: آیا خیال پردازی های جنسی دردسر سازی دارید؟ آیا تا کنون هیچ گاه به دلیل رفتار جنسی تان دچار مشکل شده اید؟.
سر نمونه تشخیصی کلی برای کل این گروه: فرد مبتلا دارای رفتار ها، تمایلات شدید یا خیال پردازی های منحرفی است که دائمی و قدرتمند بوده و به طور مکرر رخ میدهد و روش ارجح یا ضروری وی برای رسیدن به تحریک جنسی هستند و او آنها را ناراحت کننده در میابد و یا آنکه آنها تاثیر منفی بر روی زندگی وی میگزارند، به علاوه نباید هیچگونه توجیه بهتری برای این رفتار ها وجود داشته باشد، برای مثال رفتار جنایی ساده، فرصت طلبانه، مهار گسیخته ناشی از مصرف مواد یا ضعف قضاوت ناشی از اسکیزوفرنی یا اختلال رشد هوشی، انحرافات جنسی تقریبا به طور انحصاری در مردان رخ میدهند.
سر نمونه اختصاصی برای هر یک از انحرافات جنسی:
اختلال بچه بازی: فرد مبتلا برای انگیختگی جنسی تماس جنسی با کودکان بالغ نشده را ترجیح میدهد یا به آن نیاز دارد، فرد مبتلا باید حد اقل 16 سال سن داشته و باید حداقل 5 سال بزرگتر از کودک مد نظر باشد.
اختلال نمایشگری جنسی عورت نمایی: فرد مبتلا برای انگیختگی جنسی نمایش دادن اعضای تناسلی خود به افراد غریبه را ترجیح میدهد یا به آن نیاز دارد که احتمالا با خود ارضایی همراه است.
اختلال نظر بازی جنسی: فرد مبتلا دید زدن افراد غریبه در هنگام برقراری رابطه جنسی و یا در آوردن لباس را ترجیح میدهد یا به آن نیاز دارد که احتمالا با خود ارضایی همراه است.
اختلال مالش دوستی: فرد مبتلا برای انگیختگی جنسی مالیدن خود به افراد غریبه در مکان های پر ازدحام را ترجیح میدهد یا به آن نیاز دارد.
اختلال آزار گری جنسی: فرد مبتلا به عنوان شرط تحریک جنسی ایجاد درد یا تحقیر کردن را ترجیح میدهد یا به آن نیاز دارد.
اختلال آزار طلبی جنسی: فرد مبتلا به عنوان شرط تحریک جنسی تحمل درد یا تحقیر شدن را ترجیح میدهد یا به آن نیاز دارد.
اختلال یادگار خواهی جنسی: فرد مبتلا برای کمک به تحریک جنسی استفاده از اشیا یادگار، لباس های زیر، جوراب ساق بلند و کفش را ترجیح میدهد یا به آن نیاز دارد.
اختلال مبدل پوشی: فرد مبتلا مرد دگر جنس خواهی است که برای تحریک جنسی پوشیدن لباس جنس مخالف را ترجیح میدهد یا به آن نیاز دارد.
انحراف جنسی نا معین:
تشخیص افتراقی: رفتاری که در محدوده انگیختگی جنسی طبیعی قرار دارد، رفتار جنایی فرصت طلبانه، مهار گسیختگی ناشی از مصرف مواد، مهار گسیختگی ناشی از رشد هوشی، مهار گسیختگی ناشی از دمانس، مهار گسیختگی ناشی از دوره شیدایی، اسکیزوفرنی یا مشکل روانی دیگر.
نکات تشخیصی: محدوده طبیعی، احتمال استفاده نادرست، انحراف جنسی به عنوان جنبه ای از بیماری های دیگر.

فصل شانزدهم اختلالات مرتبط با علایم جسمانی
اختلال علامت جسمی 300.82/f45.1
پرسش غربالگری: آیا نگرانی در مورد سلامتی تمامی فکر و ذهن شما را مشغول کرده است؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا دارای اشتغال ذهنی کامل با علایم بدنی یا نگرانی های مربوط به سلامتی است، آن هم به مراتب فراتر از آنچه هر کسی منطقی قلمداد میکند و به حدی که سبب ایجاد اختلال یا ناراحتی به لحاظ بالینی شده و آشکارا به توجه بالینی نیاز دارد، این اشتغال ذهنی به رغم منفی بودن نتایج آزمایشگاهی و پزشکی شدید، فراگیر و دائمی بوده و در برابر اطمینان بخشی واقع گرایانه مقاوم است و با هرگونه خطر واقعی در مورد سلامتی کاملا مغایرت دارد. زندگی فرد چنان حول محور مسائل سلامتی متمرکز شده است که لطمات شدید به شغل، خانواده، امور متداول زندگی روزمره وارد آمده است،
مراجعه به پزشکان مختلف به کرات صورت گرفته و موجب یأس میشود، هیچ کس هیچ پاسخ قانع کننده ای یا راه حل سازنده ای نمیتواند به این بیماران ارایه دهد.
تشخیص افتراقی: نگرانی های روزمره مربوط به سلامتی، نوعی بیماری طبی کشف نشده، واکنش قابل انتظار نسبت به ابتلای به بیماری طبی، اختلال روانی دیگر، تمارض، اختلال ساختگی.
نکات تشخیصی: معمایی مرزی، بررسی دقیق پزشکی، پرهیز از بررسی بیش از حد و درمان بیش از حد، بررسی اختلالات روانی دیگر، وجود برخی علایم جسمی به عنوان بخشی از زندگی، عوامل فرهنگی.
اختلال تبدیلی اختلال علامت جسمانی عصبی عملکردی- اختلال تبدیلی با علایم حرکتی 300.11/f44.4، اختلال تبدیلی همراه با علایم حسی 300.11/f44.6، اختلال تبدیلی همراه با تشنج 300.11/f44.5، اختلال تبدیلی همراه با تظاهرات مختلط 300.11/f44.7،
هشدار: پرهیز از مطرح کردن بیش از حد اختلال علامت جسمی DSM5، این تشخیص به 2 روش ممکن است سبب شود برچسب اختلال روانی به غلط بر روی مشکلات طبی زده شود، 1- با تشویق به مطرح کردن عجولانه نتیجه گیری نادرست که خواستگاه تمامی نگرانی ها یا علایم جسمانی فرد مغز وی است، 2= با زدن برچسب نادرست اختلال روانی بر روی مواردی که واقعا فقط واکنش هیجانی طبیعی هستند که افراد به طور منطقی در پاسخ به بیماری طبی از خود نشان میدهند.
پرسش غربالگری: آیا تا کنون دچار فلج یا از بین رفتن حس ها یا تشنج شده اید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا دچار بخری علایم عصبی است که حتی پس از انجام بررسی عصبی کامل نیز قابل توجیه نیستند، شایعترین این علایم عصبی عبارتند از: تشنج، فلج، اختلال در راه رفتن و مشکلاتی در زمینه گفتار یا بلع، در بسیاری از موارد علایم مورد نظر به دنبال نوعی رویداد پر استرس رخ داده بیانگر نوعی تعارض شناختی بوده یا با هدف کسب منفعتی ثانویه ایجاد میشوند.
تشخیص افتراقی: نوعی بیماری عصبی، نوعی اختلال روان پریشی اولیه، تمارض یا اختلال ساختگی.
نکات تشخیصی: تظاهر غیر معمول، ارتباط با بیماری واقعی، عوامل فرهنگی، مد روز.
عوامل روان شناختی مؤثر بر بیماری طبی 316/f54
پرسش غربالگری: آیا وضعیت روانی شما بر مسائل مربوط به بیماری طبی شما تاثیری میگزارد؟.
سر نمونه تشخیصی: عوامل روان شناختی که میتوانند بسیار هم متغیر باشند سبب تشدید بیماری طبی فرد مبتلا شده اند، برای مثال افسردگی اساسی میتواند خطرات پس از حمله قلبی را افزایش دهد، بیمار پرخاشگر و منفعلی ممکن است دستورات مصرف دارو را رعایت نکند، فردی که در مرحله انکار است ممکن است از انجام عمل جراحی ضروری امتناع ورزد، فشار روانی میتواند فرد را نسبت به سر درد های میگرنی مستعد سازد.
تشخیص افتراقی: اختلال روانی ناشی از بیماری طبی دیگر، اختلال ساختگی و تمارض.
نکات تشخیصی: عدم وجود بیماری روانی، عواملی که اثرات نا مطلوبی بر روی بیماری طبی میگزارند.
اختلال ساختگی: 300.19/f68.10
پرسش غربالگری: آیا شما هیچ یک علایمتان را خودتان ایجاد کرده یا در آنها اغراق میکنید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا وانمود میکند که به لحاظ جسمی یا روانی بیمار است تا نقش بیمار را ایفا کرده و دیگران از وی مراقبت کنند، قرار داشتن تحت مراقبت به عنوان یک بیمار دائمی به روش زندگی فرد مبتلا تبدیل شده است، فرد مبتلا ممکن است از پزشکی به پزشک دیگر و از بیمارستانی به بیمارستان دیگر و به جز بیمار بودن هیچ هدف و شغل دیگری ندارد.
تشخیص افتراقی: بیماری واقعی، تمارض، اختلال علامت جسمی.
نکات تشخیصی: پرهیز از آزمایش بیش از حد و درمان بیش از حد، ضرورت آگاه بودن نسبت به تظاهرات غیر معمول یا بارز، ضرورت آگاه بودن به بیماری واقعی.

فصل هفدهم اختلالات تجزیه ای
اختلال هویت تجزیه ای-اختلال شخصیت چند گانه 300.14/f44.81،
فراموشی تجزیه ای 300.12/f44.0
پرسش غربالگری: آیا بخش هایی در زندگیتان وجود دارند که نمیتوانید آنها را به یاد آورید؟.
سر نمونه تشخیصی: فرد مبتلا دارای لکه های خالی در ذهن خود است که در آنها اثراتی از خاطرات شخصی و به ویژه مربوط به رویداد های دردناک و پر استرس دیده نمیشوند، به لحاظ نظری دو نوع فراموشی تجزیه ای وجود دارد، فراموشی ساده-فرد مبتلا موضوعاتی اختصاصی را فراموش میکند، گریز یا مرضی-فرد مبتلا فراموش میکند چه کسی بوده است و هویت جدیدی را به خود میگیرد.
تشخیص افتراقی: فراموش کاری طبیعی، نوعی بیماری یا آسیب عصبی، مسمومیت با مواد یا عوارض جانبی دارو های نسخه شده، PTSD یا فشار روانی حاد، تمارض.
نکات تشخیصی: فراموش کاری طبیعی، ماهیت باقی مانده تشخیص، نادر بودن تشخیص، ضربه به سر.
اختلال گسست از خویشتن گسست از واقعیت 300.6/f48.1
پرسش های غربالگری: برای گسست از خویشتن- آیا هیچگاه دچار این احساس عجیب و مجزا میشوید که دارید خود را در هین گزر از لحظات زندگی مشاهده میکنید؟. برای گسست از واقعیت- آیا هیچگاه مسائل برای شما غیر واقعی به نظر میرسند؟ مانند اینکه حتی در بیداری نیز در جهانی رؤیایی یا یک فیلم سینمایی زندگی میکنید.
سر نمونه تشخیصی: بسیاری از ما گه گاه دچار این احساس عجیب میشویم که تماس با خودمان را از دست داده ایم، در این موارد چنین به نظر میرسد که ما شاهد اقدامات خود هستیم که از سوی فرد غریبه ای انجام میشوند، ما نگاهی گذرا در آینه به خود می اندازیم به طور گذرا از خود میپرسیم این شخص کیست و من چه ارتباطی با او دارم، این گسست از خویشتن معمولا با گسست از واقعیت همراه است، جهان به ناگهان در دسترس بودن و امکان پذیر بودن خود را از دست داده و در عوض چنین به نظر میرسد که کاملا از مسیر خود خارج شده است، مانند یک فیلم سینمایی که با سرعت غیر عادی به نمایش درآمده است، این تجربیات معمولا هیچ اهمیت بالینی ندارند و اغلب در افراد جوان به عنوان بخشی از فرایند رشد رخ داده و به تدریج با افزایش سن ناپدید میشوند، گسست از خویشتن گسست از واقعیت باید دائمی و فراگیر باشد باید سبب ایجاد اختلال یا ناراحتی فراوان شود و در ضمن باید به تنهایی وجود داشته و بخشی از بیماری دیگر نباشد تا بتوان آن را نوعی اختلال روانی قلمداد کرد.
تشخیص افتراقی: گسست از خویشتن گسست از واقعیت طبیعی، مسمومیت با مواد، ضربه به سر یا بیماری عصبی دیگر، نوعی اختلال روانی دیگر.
نکات تشخیصی: گسست از خویشتن و گسست از واقعیت به عنوان علامت بیماری و نه تشخیص مطرح شده، طبیعی بودن گسست از خویشتن گسست از واقعیت، ماهیت باقی مانده تشخیص، مسمومیت با مواد، علایم ترساننده.
اختلال تجزیه ای نا معین 300.15/f44.9
برخی سندرم های خاص مرتبط با فرهنگ که شامل حالات خلسه میشوند چنانچه سبب ایجاد ناراحتی یا اختلالی قابل ملاحظه ای از لحاظ بالینی شوند ممکن است تحت عنوان اختلال تجزیه ای نا معین مشخص شوند.

فصل هجدهم مشکلاتی که مرکز کانون توجه بالینی هستند اما اختلال روانی نیستند
مشکلات ارتباطی-ارتباط والد فرزند v61.20/ظ62.820، مشکل ارتباطی با شریک جنسی v61.10/z63.0، مشکل ارتباط با همشیر ها v61.8/z62.891، مشکل ارتباطی نا معین v62.81/z63.9،
مشکلات حرکتی ناشی از مصرف دارو-پارکینسوننیس ناشی از مصرف دارو های نورولیپتیک 332.1/g21.11، پارکینسنیسم ناشی از مصرف هر داروی دیگر 332.1/g21.19، سندرم نورولیپتیک بدخیم 333.92/g21.0، دیستونی حاد ناشی از مصرف دارو 333.72/g24.02، akathisia حاد ناشی از مصرف دارو 333.99/g25.71، دیسکینزی تاخیری 333.85/g24.01، دیستونی تاخیری 333.72/g24.09، آکاتیزی تاخیری 333.99/g25.71، لرزش وضعیتی ناشی از مصرف دارو 333.1/g25.1، اختلال حرکتی نا معین ناشی از مصرف دارو 333.90/g25.9،
مشکلات دیگر- عدم پذیرش درمان v15.81/z91.19، عدم پذیرش درمان عامل بسیار مهمی در عدم پاسخ به درمان است،
تمارض v65.2/z76.5،
رفتار ضد اجتماعی بزرگسالان v71.01/z72.811، در مواردی که هیچ سابقه ای از اختلال سلوک وجود ندارد از تشخیص رفتار ضد اجتماعی بزرگسالان استفاده کنید.
رفتار ضد اجتماعی کودکان یا نوجوانان v71.02/z72.810، در مواردی که بد رفتاری مجزا بخشی از اختلال سلوک را تشکیل نمیدهد از تشخیص رفتار ضد اجتماعی کودکان یا نوجوانان استفاده نمایید.
عملکرد عقلی مرزی v62.89/r41.83، بهره بالاتر از 70 اختلال روانی تلقی نمیشود.
افت شناخت ناشی از افزایش سن 780.97/r41.82،
عزا داری v62.82/z63.4،
مشکل تحصیلی v62.3/z55.9،
مشکل شغلی v62.2/z56.9،
مشکل مذهبی یا معنوی v62.89/z65.8،
مشکل فرهنگ پذیری v62.4/z60.3،
مشکل مراحل زندگی v62.89/z60.0،
سندرم قطع مصرف ضد افسردگی 995.29/t43.205،
عوارض جانبی دیگر دارو ها 995.20/t50.905،

 امیر احمدی  پایان کتاب