و کارگردانی دوره‌های جامع سایکودراما را گذرانده است از این هنر در درمان های روان شناختی سود می جوید بدین ترتیب که گروه‌هایی از افراد ژان چیدمانی همه می کنند و با استفاده از سناریوهای به او و نقش گذاری به تخلیه هیجانات و احساسات فرد می پردازد که در طی این فرایند بازیگران و یا به عبارت بهتر درمانجو ها در قالب اعضای گروه سایکودراما به بینش insight می رسند و می توانند از دریچه ای نو به زندگی نگاه کنند و تصمیمات خردمندان تری اتخاذ کنند.
البته دستورالعمل ها و راهکارها ویژه هر فرد انتخاب میشود و حتی برای دو فرد با خصوصیات مشابه هم نمی‌توان راه حل‌های یکسانی ارائه کرد و نتایج مشابهی هم گرفت بلکه با توجه به نیاز روانی و عاطفی هر شهر و در نظر گرفتن توانمندی‌های او می توان تکنیک هایی را به ایشان آموخت که بهترین کارایی را داشته باشد.
نمونه ای از استفاده از هنر نمایش یا سایکودراما را در درمان‌های روانشناختی می‌توان با مثال زیر توضیح داد:
کارمندی که با رئیس مشکل دارد اتود زده میشود بر روی صحنه بازیگری در سایکودراما انتخاب میشود که بخواهیم اعتماد به نفس را افزایش دهیم و یا مهارت های ارتباطی را از طریق تئاتر یا سایکودراما به او بیاموزیم.
در این راستا فردی دیگر الگوی مضاعف double ego یا فرد کمکی به یاری بازیگر اصلی پروتاگونیست اول شخص می آید و از زبان او و یا حسی شفاف احساسات و افکار وی را با صدای بلند در سایکودراما بیان می‌کند این جانشین سازی و جابجایی نقش می توانند دیدگاه فرد را به روی حل مشکل شخصی اش باز کند به عبارت بهتر کارمند مورد نظر ما می توانند نزد خود تصور کنند که با سخن گفتن به نحوی دیگر می‌توانند محکم تر و اثر گذار تر ظاهر شود و مثل من نتیجه بهتری بگیرد.
طی جلسات آتی میتوانیم تکنیک نقش معکوس را در سایکودراما هم به این بازی اضافه کنیم و کارمند به جای رئیس سخن بگویند و از احساسات واقعی او باخبر شود در نتیجه رسیدن به بینشی نو و درک طرف مقابل پایه هم حسی و بخشش و دادن عشق و احترام به کار فرمایش شود و از طرفی دیگر این آموزش را ببینند و تمرین کنند تا در موقعیت های بعدی نه تنها خشمگین نشود بلکه متین و آرام برخورد کند.
البته از سایر هنرها مثل موسیقی و نقاشی هم می توان به صورت ترکیبی در صحنه سایکودراما استفاده کرد و با ایجاد بحث و فضایی متفاوت به اعضای گروه کمک کرد تا رفتار هایی جدید از خود صادر کنند.
گاهی می توان به صورت بداهه با سرودن یک شعر عاشقانه در سایکودراما زخم های ناشی از تجارب عاطفی را التیام بخشید که اثراتی سریع‌تر از دنبال کردن در جلسات روانکاوی طولانی و هزینه بر خواهد داشت اما در نظر داشته باشیم که برای نگه داشتن حس خوب در درونمان و تاثیرات شگرف در رفتار و افکارمان به جلسات متعدد انفرادی جهت به چالش کشیده شدن الگوهای پیشین مان نیاز مندیم ؛ اما چه ایرادی دارد که در اتاق درمان از ابزارهایی مانند موسیقی و نقاشی هم بهره بجوییم و از همزمانی و تسریع بهبود در عملکرد مراجعان برخوردار شویم مراجعان برخوردار شویم؟
در سایکودراما تاکید بر نقش بازی کردن است که با شعار ژاکوب لویی مورنو آغاز می شود:
Fake it ; to make it !
تظاهر کن و سپس به آن تبدیل می شوی.
و از تغییرات بیرونی به عوض کردن الگو های درونی گام بر میداریم.
مثل بازیگران که قبل از ورود به صحنه تمرکز می کنند و حس می گیرند اعضای گروه در سایکودراما هم ابتدا تجسم سازی می کنند و سپس وارد فضای روانی متفاوتی میشود که می‌توان با چیدن صحنه و استفاده از مواردی که برای افراد به عنوان نمادهایی از نوع خاصی از طرز تفکر هستند و یا موسیقی هایی خواست و نور ها استفاده کرد که با این کار می‌توانند احساساتی متفاوت را تجربه کنند و لذا رفتاری متفاوت از رفتار پیشین خوددر صحنه سایکودراما صادر خواهند کرد که زندگی جدیدشان را ابتدا در محیط ساختگی سایکودراما نمایش و سپس در فضای واقعی زندگی بازسازی می کند و خود خالق و نویسنده ی سناریوی زندگی شان می شوند گاهی فرد در تمرینات اولیه با احساسات منفی سرکوب شده اش مواجهه می شود هیجانات منفی بالا می‌آیند و خود را به شکل عصبانی شدن فریاد زدند گریه کردن و خندیدن بروز می‌دهند تا جایی که مقاومت های فرد او را از ادامه باز کردن در نمایش سایکودراما باز می دارد . درمانگر با تجربه در این هنگام با قطع تمرین و دادن تمرینات ملایم تر مانند آرام‌سازی کمی استراحتارائه راهکارهای جدید و گاهی تغییر در نحوه چیدمان اعضا و یا صحنه او را به دوباره بازی کردن سایکودراما ترغیب می کند.
نقشه روان شناس سایکودراما به عنوان کارگردان این نمایش این است که تسهیلگر گروه باشد و دقیقاً تشخیص دهد که اپیزودها کجا می باید قطع شود و در چه زمانی می توانند آن را ادامه دهد و تحت چه شرایطی از آنجا که گرداندن گروه مستلزم مهارتهای خاص روانشناختی است و کوچکترین اشتباهی می تواند به تشنج کشیده شدن گروه سایکودراما منجر شود و آسیب زننده باشد لذا درخواست می شود که علاقه مندان صرف داشتن دانش و بدون مهارت کافی به درمان سایکودراما نپردازند و از موقعیت های ساده زیر نظر سوپروایزر شروع کنند مثلاً گروه های دانشجویی همگن متشکل اند افراد سالم با تعداد ۱۰ الی ۱۵ نفر و نه بیماران سایکوتیک و نوروتیک .
در جلسات اولیه سایکودراما مخصوصاً در ابتدای هر جلسه زمانی را به گرم کردن (warm up) اختصاص می‌دهیم و سلامت دایره وار به آرامی قدم میزنیم و در حین راه رفتن جملاتی کوتاه را با لحن های متفاوت و حس هایی متضاد تکرار می کنیم .
بیان آواها و اصواتی که سبب تخلیه هیجانات می شود می توانند زمینه‌ساز آشنایی و راحتی اعضای گروه سایکودراما با هم و بالا رفتن اعتماد به نفس در اعضا شود گاهی یک نفر حرکتی ساده را انجام میدهد و دیگران آینه mirror او می شوند . که بدین وسیله فرد مورد نظر می تواند خودش را از دریچه نگاه دیگران ببینند و همچنین اعتماد به نفس او با قرار گرفتن در نقشی متفاوت در صحنه سایکودراما تغییر خواهد کرد و برای بازی کردن در صحنه زندگی ساخته خود جرات لازم را پیدا می‌کند پس با یک تیر دو نشان را زده ایم هم از نظر جسمانی و هم از لحاظ روانی آمادگی کافی برای تغییر را ایجاد می کنیم از انفعال به سمت فعالیت و حرکت پیش می‌رویم.
سایکودراما (روان نمایشگری) نوعی تاتر درمانی
هنر درمانی و بالاخص نمایش درمانی و سبک ویژه ای به نام سایکودراما سالهاست که در کشورهای پیشرفته دنیا رواج دارد و متخصص روانشناس در رشته‌های هنری بازیگری و کارگردانی دوره‌های جامع سایکودراما را گذرانده است از این هنر در درمان های روان شناختی سود می جوید بدین ترتیب که گروه‌هایی از افراد ژان چیدمانی همه می کنند و با استفاده از سناریوهای به او و نقش گذاری به تخلیه هیجانات و احساسات فرد می پردازد که در طی این فرایند بازیگران و یا به عبارت بهتر درمانجو ها در قالب اعضای گروه سایکودراما به بینش insight می رسند و می توانند از دریچه ای نو به زندگی نگاه کنند و تصمیمات خردمندان تری اتخاذ کنند.
البته دستورالعمل ها و راهکارها ویژه هر فرد انتخاب میشود و حتی برای دو فرد با خصوصیات مشابه هم نمی‌توان راه حل‌های یکسانی ارائه کرد و نتایج مشابهی هم گرفت بلکه با توجه به نیاز روانی و عاطفی هر شهر و در نظر گرفتن توانمندی‌های او می توان تکنیک هایی را به ایشان آموخت که بهترین کارایی را داشته باشد.
نمونه ای از استفاده از هنر نمایش یا سایکودراما را در درمان‌های روانشناختی می‌توان با مثال زیر توضیح داد:
کارمندی که با رئیس مشکل دارد اتود زده میشود بر روی صحنه بازیگری در سایکودراما انتخاب میشود که بخواهیم اعتماد به نفس را افزایش دهیم و یا مهارت های ارتباطی را از طریق تئاتر یا سایکودراما به او بیاموزیم.
در این راستا فردی دیگر الگوی مضاعف double ego یا فرد کمکی به یاری بازیگر اصلی پروتاگونیست اول شخص می آید و از زبان او و یا حسی شفاف احساسات و افکار وی را با صدای بلند در سایکودراما بیان می‌کند این جانشین سازی و جابجایی نقش می توانند دیدگاه فرد را به روی حل مشکل شخصی اش باز کند به عبارت بهتر کارمند مورد نظر ما می توانند نزد خود تصور کنند که با سخن گفتن به نحوی دیگر می‌توانند محکم تر و اثر گذار تر ظاهر شود و مثل من نتیجه بهتری بگیرد.
طی جلسات آتی میتوانیم تکنیک نقش معکوس را در سایکودراما هم به این بازی اضافه کنیم و کارمند به جای رئیس سخن بگویند و از احساسات واقعی او باخبر شود در نتیجه رسیدن به بینشی نو و درک طرف مقابل پایه هم حسی و بخشش و دادن عشق و احترام به کار فرمایش شود و از طرفی دیگر این آموزش را ببینند و تمرین کنند تا در موقعیت های بعدی نه تنها خشمگین نشود بلکه متین و آرام برخورد کند.
البته از سایر هنرها مثل موسیقی و نقاشی هم می توان به صورت ترکیبی در صحنه سایکودراما استفاده کرد و با ایجاد بحث و فضایی متفاوت به اعضای گروه کمک کرد تا رفتار هایی جدید از خود صادر کنند.
گاهی می توان به صورت بداهه با سرودن یک شعر عاشقانه در سایکودراما زخم های ناشی از تجارب عاطفی را التیام بخشید که اثراتی سریع‌تر از دنبال کردن در جلسات روانکاوی طولانی و هزینه بر خواهد داشت اما در نظر داشته باشیم که برای نگه داشتن حس خوب در درونمان و تاثیرات شگرف در رفتار و افکارمان به جلسات متعدد انفرادی جهت به چالش کشیده شدن الگوهای پیشین مان نیاز مندیم ؛ اما چه ایرادی دارد که در اتاق درمان از ابزارهایی مانند موسیقی و نقاشی هم بهره بجوییم و از همزمانی و تسریع بهبود در عملکرد مراجعان برخوردار شویم مراجعان برخوردار شویم؟
در سایکودراما تاکید بر نقش بازی کردن است که با شعار ژاکوب لویی مورنو آغاز می شود:
Fake it ; to make it !
تظاهر کن و سپس به آن تبدیل می شوی.
و از تغییرات بیرونی به عوض کردن الگو های درونی گام بر میداریم.
مثل بازیگران که قبل از ورود به صحنه تمرکز می کنند و حس می گیرند اعضای گروه در سایکودراما هم ابتدا تجسم سازی می کنند و سپس وارد فضای روانی متفاوتی میشود که می‌توان با چیدن صحنه و استفاده از مواردی که برای افراد به عنوان نمادهایی از نوع خاصی از طرز تفکر هستند و یا موسیقی هایی خواست و نور ها استفاده کرد که با این کار می‌توانند احساساتی متفاوت را تجربه کنند و لذا رفتاری متفاوت از رفتار پیشین خوددر صحنه سایکودراما صادر خواهند کرد که زندگی جدیدشان را ابتدا در محیط ساختگی سایکودراما نمایش و سپس در فضای واقعی زندگی بازسازی می کند و خود خالق و نویسنده ی سناریوی زندگی شان می شوند گاهی فرد در تمرینات اولیه با احساسات منفی سرکوب شده اش مواجهه می شود هیجانات منفی بالا می‌آیند و خود را به شکل عصبانی شدن فریاد زدند گریه کردن و خندیدن بروز می‌دهند تا جایی که مقاومت های فرد او را از ادامه باز کردن در نمایش سایکودراما باز می دارد . درمانگر با تجربه در این هنگام با قطع تمرین و دادن تمرینات ملایم تر مانند آرام‌سازی کمی استراحتارائه راهکارهای جدید و گاهی تغییر در نحوه چیدمان اعضا و یا صحنه او را به دوباره بازی کردن سایکودراما ترغیب می کند.
نقشه روان شناس سایکودراما به عنوان کارگردان این نمایش این است که تسهیلگر گروه باشد و دقیقاً تشخیص دهد که اپیزودها کجا می باید قطع شود و در چه زمانی می توانند آن را ادامه دهد و تحت چه شرایطی از آنجا که گرداندن گروه مستلزم مهارتهای خاص روانشناختی است و کوچکترین اشتباهی می تواند به تشنج کشیده شدن گروه سایکودراما منجر شود و آسیب زننده باشد لذا درخواست می شود که علاقه مندان صرف داشتن دانش و بدون مهارت کافی به درمان سایکودراما نپردازند و از موقعیت های ساده زیر نظر سوپروایزر شروع کنند مثلاً گروه های دانشجویی همگن متشکل اند افراد سالم با تعداد ۱۰ الی ۱۵ نفر و نه بیماران سایکوتیک و نوروتیک .
در جلسات اولیه سایکودراما مخصوصاً در ابتدای هر جلسه زمانی را به گرم کردن (warm up) اختصاص می‌دهیم و سلامت دایره وار به آرامی قدم میزنیم و در حین راه رفتن جملاتی کوتاه را با لحن های متفاوت و حس هایی متضاد تکرار می کنیم .
بیان آواها و اصواتی که سبب تخلیه هیجانات می شود می توانند زمینه‌ساز آشنایی و راحتی اعضای گروه سایکودراما با هم و بالا رفتن اعتماد به نفس در اعضا شود گاهی یک نفر حرکتی ساده را انجام میدهد و دیگران آینه mirror او می شوند . که بدین وسیله فرد مورد نظر می تواند خودش را از دریچه نگاه دیگران ببینند و همچنین اعتماد به نفس او با قرار گرفتن در نقشی متفاوت در صحنه سایکودراما تغییر خواهد کرد و برای بازی کردن در صحنه زندگی ساخته خود جرات لازم را پیدا می‌کند پس با یک تیر دو نشان را زده ایم هم از نظر جسمانی و هم از لحاظ روانی آمادگی کافی برای تغییر را ایجاد می کنیم از انفعال به سمت فعالیت و حرکت پیش می‌رویم.
